Standard Blog Whole Post - Portal Polaków na Białorusi

Oświata, Z-SUPERNEWS, Ziemia Grodzieńska

Profesor Swietłana Musijenko – podwójny jubileusz

Prof. Swietłana Musijenko

«Swietłana Musijenko jest nie tylko profesorem, osobą o wielkim dorobku jako badaczka literatury, wykładowczyni i promotorka młodej kadry filologicznej oraz organizatorka kształcenia uniwersyteckiego życia naukowego». «Profesor Swietłana Musijenko to dziś osoba-instytucja… Jest żywym wcieleniem idei pobratymstwa czterech narodów i kultur słowiańskich: białoruskiego, polskiego, rosyjskiego i ukraińskiego». Tak powiedziała o Jubilatce prof. Uniwersytetu Gdańskiego Małgorzata Czermińska.

Dr Anna Janicka z Uniwersytetu w Białymstoku, dodaje: «Profesor Swietłana Musijenko jest dla mnie żywym wcieleniem kategorii pograniczności. W swojej biografii łączy przecież żywioł ukraiński z polskim i białoruskim. Jej pasje zawodowe realizują postulat przekraczania granic. Dzięki konsekwentnym badaniom nad twórczością Zofii i Nałkowskiej włącza pisarkę w kontekst literatur wschodnich. Osoba niezwykła, ciepła, życzliwa. Zainteresowana innymi. Skupiona na innych, zawsze gotowa pomóc».

Pytana o to, jakiej jest narodowości, zawsze określała siebie jako Ukrainkę, bo takiej narodowości byli oboje jej rodzice, urodziła się na Ukrainie w Krasnoarmiejsku.

Wykształcenie Swietany Musijenko, koleje losu i działalność profesjonalna wprowadziły ją w trzy pozostałe, wymienione wyżej kultury słowiańskie.

Los zaprowadził Swietłanę Musijenko na Białoruś. Studiowała w Mińsku, w roku 1963 skończyła filologię rosyjską na Białoruskim Państwowym Uniwersytecie. Jako zdolna absolwentka została skierowana na studia doktoranckie.

W tym samym roku nawiązała kontakt z najwybitniejszym rosyjskim polonistą – profesorem Wiktorem Choriewem i jego szkołą naukową, kształtującą się latami w moskiewskim Instytucie Słowianoznawstwa i Balkanistyki (wówczas w Akademii Nauk ZSRR, obecnie w Rosyjskiej Akademii Nauk). Właśnie wpływ prof. Choriewa w istotny sposób oddziałał na kierunek rozwoju naukowego jego uzdolnionej naukowo uczennicy. W trakcie studiów doktoranckich, już zajmując się literaturą polską współczesną, uzyskała roczny staż na Uniwersytecie Warszawskim.

Po ukończeniu aspirantury w roku 1967 została zatrudniona w Grodnie, gdzie istniała wówczas Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janki Kupały, przekształcona później w Państwowy Uniwersytet Grodzieński.

Pracując, równocześnie przygotowała do obrony rozprawę doktorską («Gatunkowo-stylistyczne poszukiwania w prozie polskiej lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku»), którą obroniła w Moskwie w roku 1972 i uzyskała stopień doktora, a w roku 1976 na mocy decyzji Wyższej Komisji Atestacyjnej ZSRR w Moskwie została docentem.

Młoda docent Musijenko wykładała literaturę powszechną, ale w swej pracy naukowej skupiła się na literaturze polskiej, szczególnie zaś na twórczości i życiu Zofii Nałkowskiej z lat dwudziestych XX wieku. Owocem tej pracy stała się książka «Творчество Зофьи Налковской» («Twórczość Zofii Nałkowskiej») wydana w 1989 roku w Mińsku jako pierwsza monografia poświęcona tej pisarce w ZSRR.

Rok 1989 w ogóle był wyjątkowym w biografii Swietłany Musijenko. Katedra Polonistyki Polskiej (pierwsza na Białorusi) na Uniwersytecie Grodzieńskim została otwarta w roku 1989. Kierownictwo katedrą powierzono jej organizatorce.

W Muzeum Zofii Nałkowskiej na Uniwersytecie Grodzieńskim. Kustosz Muzeum Lena Nielepko

16 maja rozpoczęła się organizowana przez młodą katedrę pierwsza w historii Uniwersytetu Grodzieńskiego międzynarodowa konferencja naukowa «Twórczość Zofii Nałkowskiej i literatury słowiańskie», w której uczestniczyli naukowcy z Polski, Rosji, Białorusi, Gruzji. 17 maja otwarto na Uniwersytecie Muzeum Zofii Nałkowskiej i na domu, w którym pisarka mieszkała, odsłonięto tablicę pamiątkową.

Od tego czasu osobny i bardzo ważny nurt działalności Swietłany Musijenko stanowi organizowanie międzynarodowych konferencji naukowych, poświęconych problematyce porównawczej literatur słowiańskich. Główna uwaga w nich jest zwrócona na twórczość pisarzy polskich bezpośrednio związanych z Grodnem, Grodzieńszczyzną i Nowogródczyzną. Inicjując liczne międzynarodowe konferencje naukowe, prof. Musijenko dąży do utrwalenia śladów Elizy Orzeszkowej i Zofii Nałkowskiej.

Szczególne miejsce wśród tych przedsięwzięć zajmuje wielka Międzynarodowa Konferencja «Adam Mickiewicz i Kultura Światowa» Grodno – Nowogródek 12 -17 maja 1997 roku. Sesja ta poprzedzała Rok Mickiewiczowski 1998 i 200. rocznicę urodzin poety. «…był to … niezwykły, przemieszczający się z miejsca na miejsce Mickiewiczowskiego szlaku życia – Kongres przez wielkie «K» – wspomina prof. Ławski. W programie znalazło się aż 160 referatów, a osób zaangażowanych w to przedsięwzięcie naukowe było około dwustu.

W 1989 roku Katedra rozpoczęła stałą międzynarodową współpracę naukową i dydaktyczną z Wyższą Szkołą Pedagogiczną w Krakowie. Od roku 1990 trwa współpraca z Uniwersytetem Gdańskim. W latach późniejszych nawiązana została współpraca z Akademią Podlaską, Uniwersytetem w Łodzi i Uniwersytetem w Białymstoku.

Kierowana przez prof. Musijenko w ciągu 22 lat grodzieńska placówka naukowa i edukacyjna, poświęcona studiom polonistycznym, wykształciła ponad 500 młodych polonistów.

Wśród wielu różnych zatrudnień organizacyjnych i dydaktycznych grodzieńska polonistka nigdy nie zaniedbywała pracy naukowej. Ważnym etapem kariery naukowej była habilitacja w roku 1992 uzyskana w moskiewskim Instytucie Słowianoznawstwa i Bałkanistyki Rosyjskiej Akademii Nauk na podstawie rozprawy «Powieść realistyczna w literaturze polskiej lat dwudziestych i trzydziestych».

Wydaje i pisze wysoko cenione w Polsce prace (dwie monografii, ponad dwieście artykułów w czterech językach i szereg zredagowanych przez nią tomów zbiorowych). W 1992 roku otwarto w Katedrze studia doktoranckie pod kierownictwem profesor Musijenko, a od roku 1999 grodzieńska polonistyka uzyskała prawo prowadzenia prac magisterskich. Wypromowała pięciu doktorantów.

Podczas Międzynarodowej Konferencji Orzeszkowskiej. 2011 rok

Swietłana Musijenko jest wspaniałą wykładowczynią i naukowcem z dużym autorytetem. Została też pierwszym profesorem polonistyki na Białorusi. Uczestniczyła we wszystkich dotychczasowych Kongresach Polonistyki Zagranicznej (Warszawa 1998, Gdańsk 2002, Poznań 2006, Kraków 2008, Opole 2012) oraz dwukrotnie w międzynarodowych Kongresach Slawistów w Kijowie i Lublanie.

Najnowszą inicjatywą profesor Musijenko stało się powołanie Międzynarodowego Instytutu Adama Mickiewicza jako organizacji o charakterze naukowo-badawczym i edukacyjno-popularyzatorskim z udziałem przedstawicieli środowisk polonistycznych z Białorusi, Rosji i Polski.

«…Wyobraża i uosabia wszystko to, co w myśleniu Polaków o Pograniczu, Kresach, Wschodzie jest pierwiastkiem idealnym i heroicznym» – stwierdza kierownik Katedry Badań Filologicznych «Wschód – Zachód» profesor UwB Jarosław Ławski, dedykując pani profesor tom prac naukowych «Pogranicza, Kresy, Wschód a idee Europy» (Białystok 2013).

Dla mnie osobiście pani profesor Musijenko była zawsze i pozostaje Nauczycielem i Wychowawcą (właśnie tak, z wielkiej litery). Zarazem osobą bardzo bliską… i wyjątkowym, niezwykłym człowiekiem.

Była kuratorką mojej grupy studenckiej od I roku studiów w Instytucie Pedagogicznym w Grodnie. Urzekała wielką kulturą osobistą… i elegancją. Byłam dumna z tego, że darzyła mnie swoją życzliwością. Jestem bardzo wdzięczna Pani Swietłanie, że odmieniła kardynalnie moje życie, gdy w roku 1989 (kiedy Polonistyka na Uniwersytecie w Grodnie pod jej kierunkiem dopiero powstawała) zaproponowała dla mnie wyjazd na staż roczny do Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie… Od tego czasu mój los był związany z Filologią Polską. Ćwierć wieku – najciekawsze lata pracy.

I w chwilach radości i w smutku pani profesor zawsze wesprze mądrą radą. Zawsze gotowa do pomocy. Podziwiam jej talent naukowca, niespożytą energię, siłę i sugestywność oddziaływania, dar zjednania ludzi, który nie ustępuje z czasem!

Dr Barbara Olech z Uniwersytetu w Białymstoku, znająca ją od lat, mówi: «Prof. Swietłana Musijenko to człowiek nadzwyczaj szlachetny. Posiada wielką intuicję – potrafi szybko rozpoznać prawdziwych przyjaciół. Swietłana obdarzona jest wielką mądrością życiową. Skupia swą uwagę na rzeczach naprawdę istotnych, dystansując od działań i spraw pozornych. Mnie osobiście urzeka jej serdeczność, ciepło i uśmiech».

Jarosław Ławski powiedział tak: «Będąc erudytką, ma Swietłana Musijenko rzadki dar jasnego przedstawiania najbardziej skomplikowanych spraw naukowych – czyni to z klarownością, która nie ujmuje tematowi głębi. Niezwykle emocjonalna (wręcz na sposób Russowski), ze swoim nieuleczalnym Reisefieber, jest osobą niebywale zorganizowaną, logiczną, konsekwentną. Gdybym, choć w jednej dziesiątej tych wszystkich słuchanych w Polsce wystąpień słyszał tę absolutną pasję, miłość do literatury. Miłość mądrą, bo nieegzaltowaną, ale przemyślaną do głębi».

Oto jeszcze kilka cytatów prof. Ławskiego o jubilatce: «Miłośniczka kultury polskiej, białoruskiej i rosyjskiej, świetnie zna klasykę europejską», jest «…zanurzona w kulturze Zachodu i Wschodu». «Trudno o drugą taką polonistyczną Osobowość, jak Swietłana Filipowna Musijenko; Pani Profesor!»

Helena Bilutenko/Magazyn Polski

20 sierpnia, 2014

0 Comments

W 1989 roku, czyli 25 lat temu, powstała Katedra Filologii Polskiej na Uniwersytecie Grodzieńskim. W sierpniu tego roku profesor Swietłana Musijenko, założycielka grodzieńskiej Polonistyki, obchodzi również swój osobisty jubileusz. [caption id="attachment_5519" align="alignnone" width="480"] Prof. Swietłana Musijenko[/caption] «Swietłana Musijenko jest nie tylko profesorem, osobą o wielkim dorobku jako

Społeczeństwo, Z-SUPERNEWS, Ziemia Mińska

U Polaków w Rumunii

Autorka – Teresa Sobol ( z lewej) przed Domem Polskim w Nowym Sołońcu

Impreza była połączona z warsztatami i prezentacjami artystycznymi w różnych dziedzinach sztuki. Był wieczór poezji śpiewanej, wystawy, koncerty muzyczne i występy zespołów. Uczestniczyli także Polacy z Litwy, Ukrainy, Mołdawii, Polski i sami gospodarze. Zostaliśmy zaproszeni przez Stowarzyszenie «Odra – Niemen».

Przywieźliśmy do domu dużo wspaniałych wrażeń. Przede wszystkim Rumunia to piękny kraj, szczególnie ten region, gdzie byliśmy – Bukowina. W tym kraju bardzo szanują Polaków. Mieszka tam tylko 50 tysięcy naszych rodaków, a w każdym miasteczku, które odwiedziliśmy, jest Dom Polski, szkoła polska. Domy nowe, śliczne, wszędzie jest porządek, przy domach kwitną róże. Utrzymuje Domy Polskie rząd Rumunii. Nazwy miejscowości są podawane w języku rumuńskim i polskim. Ludzie są bardzo życzliwi, uśmiechnięci i mówili nam «Dzień dobry» po polsku.

Jaka refleksja mi sie nasuwa? Nie trudno się domyślić – dlaczego tak nie jest na Białorusi. Polacy tu też pracują dla dobra kraju, a z Domów Polskich nas wygnano…

Teresa Sobol/Iwieniec/Magazyn Polski

20 sierpnia, 2014

1 Comment

Niedawno delegacja iwienieckiego oddziału ZPB – oprócz mnie były jeszcze dwie działaczki: Helena Ankuto i Ludmiła Kniażewicz – gościła u naszych rodaków z Rumunii na Międzynarodowym Festiwalu Talentów Artystycznych w Pleszy. [caption id="attachment_5515" align="alignnone" width="480"] Autorka - Teresa Sobol ( z lewej) przed Domem Polskim w

Kultura, Towarzystwo Plastyków Polskich, Z-SUPERNEWS, Ziemia Grodzieńska

Wasyl Martynczuk, artysta z powołania

Wasyl Martynczuk jest jednym z najciekawszych artystów Towarzystwa Plastyków Polskich na Białorusi. Jest twórcą, posiadającym swój indywidualny styl w sztuce. Jego świat artystyczny jest bogaty, fascynuje odbiorców fantazją, daje dużo przeżyć estetycznych i zaraża pozytywną energią. Malarz nie boi się też podejmować nowych wyzwań.

Wasyl Martynczuk podczas wernisażu w galerii „Kryga”

Niedawno w galerii «Kryga» odbyła się wystawa artysty pt. «Podróż», na której autor przedstawił obrazy olejne oraz prace ceramiczne, w tym rzeźby, talerze dekoracyjne, kompozycje ścienne. Przygotowanie do każdej wystawy Wasyl traktuje bardzo poważnie, ma do siebie duże wymagania, bo zawsze ma to być kolejny krok w jego życiu twórczym. W tym roku nawet przekładał termin wystawy: ciągle nie był zadowolony z tego, co jest, uzupełniał – na jego wystawę w galerii cierpliwie czekano.

Wasyl całe życie poświęcił sztuce, miał z nią kontakt od samego dzieciństwa: jego mama jest malarką samoukiem. Przyszły artysta postawił na edukację, ukończył szkolę plastyczną w Petersburgu, a potem kontynuował naukę we Lwowskiej Akademii Sztuk Pięknych ASP we Lwowie to uczelnia z tradycjami, jego profesorami byli m.in. Polacy: znany malarz Witold Monastyrski, Mieczysław Maławski. Podczas studiów poznał przyszłą żonę Lenę, która również studiowała na akademii. Po studiach przyjechali do Grodna, gdzie mieszkali rodzice żony i tu pozostali. Lena, utalentowana i obiecująca artystka, poświęciła jednak życie rodzinie. Wychowali trójkę dzieci, mają już dwoje wnuków.

Ceramika czy malarstwo

– Moje prace to podróż duszy, myśli, fantazji, to oderwanie od codzienności, żeby mieć nowe wrażenia, energię do życia, pomysły do twórczości – tak tłumaczył twórca nazwę wystawy. Historyk sztuki Maryna Zagidulina mówi, że jego twórczość «znajduje się na granicy oczywistej materialności i cudownych mitów». W pracach Wasyla jest dużo symboli, np. ryby. «Podczas pracy nad dziełem, malarskim bądź ceramicznym, powstają jakby same, po prostu przypływają na moje prace» – mówił żartując, bo dużo osób pytało go o to. A już poważnie: «Ryba to mocny symbol, jest obecny u wielu narodów, to starożytny symbol chrześcijaństwa. W moich obrazach pojawia się nieprzypadkowo, zawsze coś znaczy». Jego zdaniem, odbiorca powinien sam bez autora obcować z pracami i znajdować w nich to, co go interesuje.

Oglądając wystawę, staram się wywnioskować, która z dziedzin sztuki jest dla niego ważniejsza: malarstwo czy ceramika? Jestem pod wrażeniem zarówno jednego, jak i drugiego. Żona artysty jest pierwszym widzem jego prac, z jej opinią liczy się malarz. Lena Martynczuk podkreśla, że Wasyl ma wyjątkowe dobre, nawet organiczne wyczucie materiału, jeżeli chodzi o ceramikę. «Jego pracy ceramiczne wyróżnia perfekcyjne połączenie techniki wykonania, motywów graficznych i efektów malarskich». Malarstwo też uznaje za ciekawe.

Sam artysta mówi: «Nie daję priorytetu dla żadnej z tych sztuk, każda jest piękna i wspaniała. Ceramikę lubię za to, że jest oporna, podczas pracy z gliną trzeba pokonać oporność materiału, a do tego dochodzi żywioł ognia. Przez to nierzadko czekają na twórcę niepowodzenia, bo to kruchy materiał. Malarstwo na płótnie to też żywioł i nie wszystko zależy ode mnie, jak moja ręka maluje, chociaż komuś to, co mówię, może się wydawać dziwne. Fascynuje mnie proces tworzenia, uwielbiam pracować».

No cóż, prawdziwa magia! O niezwykłej pracy z ceramiką mówi też Lena: «W ceramice łączą się wszystkie żywioły: ziemia, woda, ogień, powietrze. A do tego farby i ręka człowieka – dzięki temu powstaje niezwykła synteza. Ceramika nie do końca jest dziełem rąk człowieka, jest w niej tajemnica. Człowiek niezupełnie nad tym procesem panuje, trzeba mieć wyczucie gliny, czasami trzeba jej posłuchać i zdać się na to jak układa, a czasami – odwrotnie, zapanować nad żywiołem. Wtedy powstają nieoczekiwane i zaskakujące efekty». Warto powiedzieć, że do magii trzeba dodać talent, chociaż sam mistrz o tym skromnie milczy.

Proszę Lenę, żeby powiedziała więcej o przygotowaniach do pracy z gliną, o innych tajemnicach: «Wasyl pracuje w technice szamot i angoba, które potrzebują specjalnej tłustej gliny, wiążącym tworzywem służy miałko pokruszona cegła. W pracach wykorzystuje matowe efekty, także majolikowe – smaltę robi na podstawie szkła i farb mineralnych, włącza drobne kamyczki. Wtedy farby się rozciekają, różne materiały nawzajem się przenikają i powstaje swoiste malarstwo. W jego ceramice znaczenie mają grafika, drobne i większe detale, czarno-białe elementy graficzne».

A więc w dziełach sztuki łączą się rozum, wiedza, magia, talent, a artysta zostawia w nich także cząstkę swej duszy i gdy to wszystko się łączy – powstają dzieła, które podziwiamy.

Figura Świętego

27 kwietnia tego roku w Rzymie odbyła się kanonizacja Jana Pawła II. Podczas Mszy dziękczynnej tego dnia w katedrze grodzieńskiej uroczyście odsłonięto rzeźbę nowego Świętego. Jej autorem jest Wasyl Martynczuk.

Artysta podczas pracy nad figurą Jana Pawła II, wykonanej z rzeźbiarskiej gliny

Praca nad figurą tak niezwykłej osobistości była dla niego bardzo wielkim wyzwaniem. «Dużo rzeźbiłem, ale w ostatnich czasach poważnych prac rzeźbiarskich nie robiłem. Kiedy zwrócono się do mnie z propozycją wykonania rzeźby Papieża, chciałem odmówić – jednak nie powiedziałem stanowczego «nie», miałem jednak duże wątpliwości – wspomina rzeźbiarz. – Zdawałem sobie sprawę z tego, jakie to niełatwe zadanie. Zbyt duża odpowiedzialność rzeźbić tak wielką postać, którą podziwia cały świat, osobowość tak wysoce duchowną. Miałem wewnętrzną walkę, czy podjąć to wyzwanie». Proboszcz katedry grodzieńskiej ks. Jan Kuczyński zachęcał go do tego, żeby spróbował i pobłogosławił artystę do pracy.

Początki pracy, jak wspomina, były niełatwe. «Długo zwlekałem z rozpoczęciem pracy, czekałem «na pozwolenie» od Jana Pawła II, oglądałem jego portrety, zdjęcia, czytałem o nim aż poczułem się gotowym do pracy».

W katedrze od razu zdecydowano, gdzie będzie ustawiona figura i jakiego ma być koloru. Przed rzeźbiarzem postawiono zadanie, że dzieło ma organicznie wkomponować się do wnętrza świątyni. Figurę wykonano z gipsu wysokiego gatunku, jest to trwały materiał, podkreśla artysta, wiele klasycznych rzeźb we wnętrzach wykonano właśnie z tego tworzywa.

– Pracowałem nad figurą prawie pół roku. Pomagał mi syn Arsenij i inni utalentowani młodzi ludzie. Najpierw wyrzeźbiłem model w skali 1:2. Do mojej pracowni przychodzili księża, oglądali, wypowiadali swoje opinie. Rzeźba ma dwa metry 38 cm wysokości, nie zdarzało mi się przedtem robić tak dużego dzieła – zaznacza rzeźbiarz. – Powstała z Boża pomocą, w co nie wątpię. Czasem przecierałem oczy ze zdumienia jak lekko powstawała.

Kolejny etap pracy – pokrycie rzeźby gipsem

Podczas Mszy św. ksiądz Jan Kuczyński dziękował rzeźbiarzowi za trud, był pełen podziwu dla jego pracy, także pokory. Artysta prosił księdza o błogosławieństwo na każdym etapie pracy nad figurą Jana Pawła II.

– Byłem bardzo usatysfakcjonowany, gdy usłyszałem szczere słowa, że praca jest dobra i właściwie o taki obraz Ojca Świętego chodziło – mówi artysta. – Jestem szczęśliwy, że podjąłem to wyzwanie i je zrealizowałem. Często sobie zadaję pytanie: dlaczego tak się stało, że właśnie mnie powierzono to zadanie. Przecież nie uczestniczyłem w żadnym konkursie, nie zabiegałem o to, z nikim nie walczyłem…

Figura św. Jana Pawła II

Figura św. Jana Pawła II w bazylice jest pięknie oświetlona i chociaż jest umieszczona wysoko – dobrze ją widać. Sprawia wrażenie, że wnęka, w której stoi, była zarezerwowana specjalnie dla niej. Ludzie modlą się przed rzeźbą Świętego, będzie stać w świątyni przez wieki. Dla artysty to wielka satysfakcja, uwieńczenie jego dotychczasowej drogi w sztuce.

Irena Waluś/Magazyn Polski

20 sierpnia, 2014

2 komentarze

Historia, Z-SUPERNEWS, Ziemia Mińska

Tadeusza Pawlikowskiego, ułana I Korpusu Polskiego w Rosji, upamiętniono w Sopocie

Kościół NMP Wniebowziętej Gwiazdy Morza w Sopocie stał się miejscem upamiętnienia zamordowanego bestialsko przez bolszewików w lutym 1918 roku i pochowanego rzekomo w podziemiach Czerwonego Kościoła w Mińsku młodego polskiego ułana Tadeusza Pawlikowskiego.

Upamiętniony ułan I Korpusu Polskiego w Rosji Tadeusz Pawlikowski był bratem znanego polskiego pisarza emigracyjnego Michała Kryspina Pawlikowskiego, który w powieści „Wojna i sezon” opisał tragiczną śmierć Tadeusza. Opublikowany przez Michała Kryspina Pawlikowskiego opis śmierci i pochówku brata jest podstawowym świadectwem, wskazującym na miejsce wiecznego spoczynku młodego ułana.

Na podstawie tegoż świadectwa pasjonat historii z Mińska Dionizy Sałasz podejmował starania upamiętnienia Tadeusza Pawlikowskiego w murach Czerwonego Kościoła. Niestety, jak już pisaliśmy, starania entuzjasty spełzły na niczym.

Jak dowiadujemy się od Dionizego Sałasza, pamiątkę po ułanie I Korpusu Polskiego w Rosji Tadeuszu Pawlikowskim zgodził się umieścić w murach kościoła NMP Wniebowziętej Gwiazdy Morza w Sopocie, przy wsparciu mieszkanki Sopotu Anny Dąbrowskiej-Karasowskiej, tamtejszy proboszcz ks. Kazimierz Czerlonek.

Dołączamy się do podziękowań Dionizego Sałasza wszystkim, kto sprzyjał upamiętnieniu ułana I Korpusu Polskiego w Rosji Tadeusza Pawlikowskiego w Polsce, żałując, że okazało się to niemożliwe na Białorusi.

Kościół NMP Wniebowziętej Gwiazdy Morza w Sopocie

Znadniemna.pl

19 sierpnia, 2014

0 Comments

Historia, Z-SUPERNEWS, Ziemia Grodzieńska

„Dziadek w polskim mundurze”: Feliks Czesław Stolle

Niezmiernie nam miło, że dzięki naszej akcji odszukujemy Polaków – bohaterów walk o Polskę ze Wschodu, o których przypominają nam ich potomkowie, mieszkający obecnie w Polsce. Kolejnym bohaterem akcji jest Feliks Czesław Stolle, dziadek Danuty Stolle-Grosfeld, nauczycielki z Łodzi.

Feliks Czesław Stolle w mundurze rosyjskim, 1915 rok

Pani Danuta ma przodków bardzo zasłużonych zarówno dla Polski, jak i dla współczesnej Białorusi. Jej pradziadek, ojciec bohatera dzisiejszego odcinka akcji „Dziadek w polskim mundurze”, Juliusz Stolle był współwłaścicielem Hut Szklanych J.Stolle „Niemen” S.A. w leżącej 25 kilometrów od Lidy Brzozówce. Przedsiębiorstwo to istnieje i prosperuje do dzisiaj, jako Huta Szklana „Nieman” S.A.

Lech Piotr Stolle, wnuk Juliusza Stolle, syn bohatera naszej akcji Feliksa Czesława Stolle i ojciec pani Danuty walczył podczas II wojny światowej w szeregach VIII batalionu 77 Pułku Piechoty Armii Krajowej w Okręgu Nowogródek i za przynależność do „białopolskiej organizacji podziemnej ” był skazany na dziesięć lat łagrów. Po odbyciu wyroku tacie pani Danuty udało się repatriować do Polski.

Pani Danuta Stolle-Grosfeld pielęgnuje pamięć o swoich przodkach i sama opisała los swojego dziadka Feliksa Czesława Stolle. Ten opis z wdzięcznością publikujemy wraz z otrzymanymi od pani Danuty zdjęciami bohatera.

FELIKS CZESŁAW STOLLE urodził się 27 lipca 1888 r. we wsi Dziadkowo, pow. Brańskiego ziemi Orłowskiej, syn Juliusza i Józefy Stolle (z domu Libich). Uczęszczał do Szkoły Realnej w Wilnie, którą ukończył w 1906 r. Zdał egzamin z 7 klas i egzamin dojrzałości z 6 klas. Ukończył też 4 semestry na Politechnice (kierunek-szklarstwo) w Cothen (Anhalt w Niemczech). W szkole należał do kółek samokształcenia się młodzieży polskiej, brał udział w strajkach szkolnych w 1904 r. na św. Kazimierza i podczas zamieszek rewolucyjnych w 1905 r.

Od 12 grudnia 1909 r. do 21 września 1910 r. służył, jako jednoroczniak w 28 pułku strzelców Syberyjskich w Irkucku (1 czerwca 1910 r. został kapralem, a 21 września 1910 r. złożył egzamin oficerski przy 7 dywizji Syberyjskiej).

Dnia 1 sierpnia 1914 r. został powołany do armii rosyjskiej i służył do 26 marca 1916 r. w stopniu podporucznika najpierw w Komisji Ewakuacyjnej w Połocku, potem przy 127 ewakuacyjnym punkcie w terenach przyfrontowych, a następnie w 20 pułku strzelców 13 kompanii.

Podczas służby w armii rosyjskiej należał do Związku Wojskowych Polaków 3 Armiejskiego Korpusu Rosyjskiego.

Od 15 sierpnia 1917 r. do 1 czerwca 1918 r. służył, jako dowódca w Oddziale konnych wywiadowców 2 pułku strzelców I Korpusu Polskiego w Rosji.

Przed powstaniem Państwa Polskiego pracował w Wilnie w Stowarzyszeniach Samokształcenia i Bratniej Pomocy Młodzieży Polskiej.

Feliks Czesław Stolle w mundurze polskim, 1917 rok

W 1920 r. zgłosił się, jako ochotnik do Dowództwa Okręgu Generalnego w Warszawie z prośbą o przydzielenie do Wojska Polskiego celem wzięcia udziału w obronie granic Polski. W Wojsku Polskim służył od 1 lipca 1920 r. do 26 stycznia 1921 r. najpierw w szwadronie zapasowym 1 Pułku Szwoleżerów, potem przechodził kurs karabinierów maszynowych ręcznych Chanchat z wynikiem b. dobrym (z kwalifikacją na instruktora) w Centralnej Szkole Kawalerii w Grudziądzu, następnie, jako dowódca plutonu III szwadronu, a potem jako dowódca II szwadronu 201 Ochotniczego Pułku Szwoleżerów.

201 Ochotniczy Pułk Szwoleżerów 1921 rok (Feliks Czesław Stolle stoi jako jedenasty licząc od lewej strony w drugim rzędzie od góry)

Organizacja 201 Ochotniczego Pułku Szwoleżerów, który wziął udział w wojnie z bolszewikami, rozpoczęła się w pierwszych dniach lipca 1920 roku z rozkazu ówczesnego Ministra Spraw Wojskowych, gen. Kazimierza Sosnkowskiego w szwadronie zapasowym 1 Pułku Szwoleżerów w Warszawie.

Oto zamieszczony w Wikipedii opis jednego ze starć z nieprzyjacielem z udziałem podporucznika Feliksa Czesława Stolle podczas akcji tzw. „zagon na Korosteń”:

„…Gdy nieprzyjaciel był pochłonięty walką o mostek, por. Tadeusz Mencel z 3 szwadronem i plutonem ckm-ów, obszedł lasek i przeprawił się konno przez niestrzeżony mostek. Przy wsparciu karabinów maszynowych por. Edwarda Capałło, rozwinął się do ataku na skrzydło nieprzyjaciela. Energiczny atak rtm. Szwejcera na zagrożonego z flanki nieprzyjaciela, pozwolił odrzucić go na Biełkę. Podczas tego ataku wyróżnił się brawurą ppor. Feliks Stolle, który pod silnym ogniem wroga, przekroczył ze swoim plutonem rzekę i zdobył chutor Suszki. Obserwujący całą sytuację dowódca pułku, wydał rozkaz do uderzenia na zajętą przez nieprzyjaciela Biełkę. Szwadrony, dosiadłszy koni ruszyły do ataku. Jako pierwsze cwałowały 1, 2 i 3 szwadron pod dowództwem rtm. Szwejcera, a następnie dowódca pułku z odwodem, do którego zaliczyć należy 4 szwadron wraz ze szwadronem ciężkich karabinów maszynowych. Pierwsza linia posuwała się kłusem w ogniu nieprzyjacielskiej artylerii. Dotarłszy do wsi, napotkała wykopany szeroki rów, spoza którego nieprzyjaciel prowadził ogień. W tym czasie 1 Pułk, oskrzydlając sowieckie wojska z lewego skrzydła, dotarł do południowego skraju wsi ułatwiając tym załamanie przeciwstawiającego się nieprzyjaciela. Wzięto wówczas do niewoli 200 jeńców oraz zdobyto 2 działa i 7 ckm-ów…”

Dnia 31 stycznia 1921 r. został zwolniony do rezerwy na podstawie rozkazu Naczelnego Dowództwa o oficerach ochotnikach.

FELIKS CZESŁAW STOLLE został odznaczony:

– orderem św. Stanisława i Anny III klasy w armii rosyjskiej;

– wstęgą amarantową Legii Honorowej I Korpusu Polskiego w Rosji;

– Krzyżem Virtuti Militari 5 klasy nadanym Rozkazem L.9926/V z dn. 23 października 1920 r. przez Dowództwo VI Armii Polskiej;

– Krzyżem Walecznych nadanym Rozkazem Nr 9687/22 z dn. 1 czerwca 1922 r. przez Dowództwo Ministerstwa Spraw Wojskowych.

Po zwolnieniu z wojska od lutego 1921 r. do września 1939 r. Feliks Czesław Stolle pracował w Hutach Szklanych J. Stolle „Niemen” w Brzozówce, pow. Lida, należących do jego ojca Juliusza Stolle. Był tam dyrektorem technicznym. Dnia 8 października 1939 r. został aresztowany przez służby NKWD w Brzozówce. Najpierw osadzono go w więzieniu w Lidzie, a potem został przewieziony do więzienia w Baranowiczach, gdzie ślad się urywa. Od tej pory los mojego dziadka, śp. Feliksa Czesława Stolle jest nieznany – pisze Danuta Stolle-Grosfeld.

Od redakcji dodajmy, iż niewykluczone jest, że nasz bohater Feliks Czesław Stolle stał się ofiarą zbrodni katyńskiej. Być może Jego imię i nazwisko figuruje na wciąż oficjalnie nieujawnionej tzw. Białoruskiej Liście Katyńskiej.

Cześć Jego Pamięci!

Znadniemna.pl na podstawie relacji Danuty Stolle-Grosfeld

19 sierpnia, 2014

3 komentarze

Niezmiernie nam miło, że dzięki naszej akcji odszukujemy Polaków - bohaterów walk o Polskę ze Wschodu, o których przypominają nam ich potomkowie, mieszkający obecnie w Polsce. Kolejnym bohaterem akcji jest Feliks Czesław Stolle, dziadek Danuty Stolle-Grosfeld, nauczycielki z Łodzi. [caption id="attachment_5488" align="alignnone" width="480"] Feliks Czesław Stolle

Oświata, Wiadomości z Polski, Z-SUPERNEWS

Maturzyści z Kartą Polaka, wolne miejsca czekają!

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach od 12 sierpnia do 29 września prowadzi rekrutację uzupełniającą na różne kierunki studiów.

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach

Jak informuję na swoim profilu na Facebooku Jarosław Kuczyński, prorektor do spraw promocji i rozwoju PWSZ в PWSZ w Suwałkach: „Jeśli jesteś młodą osobą, masz maturę i polskie korzenie potwierdzone Kartą Polaka możesz studiować w nieodległych Suwałkach w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej na studiach pierwszego stopnia: inżynierskich i licencjackich. Także uczelnia gwarantuje otrzymanie miejsca w akademiku oraz stypendium socjalne”.

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach kształci na jedenastu kierunkach. Są to finanse i rachunkowość, ekonomia, pedagogika, filologia angielsko-rosyjska, bezpieczeństwo wewnętrzne, pielęgniarstwo, ratownictwo medyczne, kosmetologia, budownictwo, transport oraz zarządzanie i inżynieria produkcji.

W PWSZ nabór jest elektroniczny. Zainteresowani powinni zalogować się w systemie rekrutacyjnym, uiścić opłatę i złożyć komplet dokumentów.

Instrukcja wypełniania formularza rekrutacyjnego dla studentów z zagranicy

– Ale można też dokumenty przynieść osobiście – informuje Ewelina Wasilewska z sekretariatu prorektora uczelni. – Pracujemy w dni robocze, od godz. 7.00 do 15.00 i w tym czasie udzielamy odpowiedzi na ewentualne pytania.

Władze suwalskiej szkoły przekonują studentów, że nie powinni wyjeżdżać do większych ośrodków akademickich. Krótki cykl nauczania, jaki oferuje PWSZ, zdaniem jej kierownictwa, jest najlepszy. Ci, którzy nie trafią z wyborem kierunku mogą go po trzech latach zmienić i podjąć naukę na kolejnym.

– Wtedy mamy już w ręku 2 dyplomy na dwie różne specjalności – zachęca Jarosław Kuczyński, prorektor szkoły. – To nam daje przewagę w poszukiwaniu pracy nad innymi kandydatami.

Suwalska uczelnia dysponuje dobrze wyposażonymi laboratoriami i salami ćwiczeń. Zamierza także podpisywać porozumienia z miejscowymi przedsiębiorcami. Takie dokumenty dawałyby większą gwarancję na to, że absolwenci otrzymają propozycje pracy.

Więcej informacji na stronie www.pwsz.suwalki.pl

Znadniemna.pl

19 sierpnia, 2014

0 Comments

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach od 12 sierpnia do 29 września prowadzi rekrutację uzupełniającą na różne kierunki studiów. [caption id="attachment_5482" align="alignnone" width="480"] Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach[/caption] Jak informuję na swoim profilu na Facebooku Jarosław Kuczyński, prorektor do spraw promocji i rozwoju PWSZ в PWSZ

Kultura, Towarzystwo Plastyków Polskich, Z-SUPERNEWS, Ziemia Grodzieńska

Drogi, proponowane do wyboru przez Andrzeja Sturejkę

Andrzej Sturejko podczas wernisażu

Znany i ceniony malarz przedstawił pod osąd grodzieńskich wielbicieli sztuki malarskiej serię obrazów wykonanych w konwencji abstrakcjonizmu. Sam mistrz uważa, że sztuka abstrakcjonizmu daje widzowi na wybór szereg możliwości interpretacji dzieła plastycznego, którego autor nie ujawnia własnej pozycji, ani wizji świata. – W ten sposób każdy człowiek staje się współautorem dzieła i odpowiada na pytanie „którędy prowadzi droga” – mówi Andrzej Sturejko.

W imieniu Towarzystwa Plastyków Polskich przy ZPB gratulacje składa Walentyna Brysacz, wiceprezes TPP

Na wernisaż wystawy mistrza przybyli do galerii „Kryga” jego uczniowie, przyjaciele i koledzy z Towarzystwa Plastyków Polskich przy ZPB.

Wernisażowi wystawy Andrzeja Sturejki towarzyszył występ młodej białoruskiej piosenkarki Paliny Respubliki. Sprzyjało to przybyciu na wernisaż wielu wielbicieli twórczości wschodzącej gwiazdy niezależnej białoruskiej sceny muzycznej.

Śpiewa Palina Respublika

Andrzej Sturejko pochodzi ze słynącego z tradycji malarskich, w tym abstrakcjonizmu, Witebska. Tam też zdobywał edukację malarską, kończąc wydział grafiki artystycznej w Witebskim Instytucie Pedagogicznym. Po ukończeniu uczelni w 1985 roku malarz przeniósł się do Grodna, gdzie tworzy i wykłada sztukę plastyczną.

Obraz pt. „Na dno”

Obraz pt. „Do chłodu”

Wystawa pt. „Drogi, które sami wybieramy” potrwa do 2 września.

Natalia Klimowicz

19 sierpnia, 2014

0 Comments

„Drogi, które sami wybieramy ” – wernisaż wystawy obrazów pod taką nazwą pędzla Andrzeja Sturejki, członka Towarzystwa Plastyków Polskich przy Związku Polaków na Białorusi, odbył się w poniedziałek 18 sierpnia w grodzieńskiej galerii „Kryga”. [caption id="attachment_5467" align="alignnone" width="480"] Andrzej Sturejko podczas wernisażu[/caption] Znany i ceniony malarz przedstawił

Historia, Z-SUPERNEWS, Ziemia Mińska

„Dziadek w polskim mundurze”: Wiktor Riurin

Z ogromną satysfakcją prezentujemy kolejnego bohatera akcji „Dziadek w polskim mundurze”, Wiktora Riurina, ułana 1 Dywizji Ułanów I Korpusu Polskiego w Rosji.

Po lewej: Wiktor Riurin

Zdjęcie dziadka nadesłała do redakcji nasza czytelniczka z Mińska Tatiana Tanygina. O dziadku Tatianie wiadomo, że urodził się w 1893 roku na Łotwie w miejscowości Iłukszta. Mama Wiktora Riurina i prababcia Tatiany miała na imię Maria, z domu Wierzbicka.

WIKTOR RIURIN ( ew. Rurin, czy Ruran ), jak przypuszczamy dzięki matce, mimo rosyjsko brzmiącego nazwiska, czuł się Polakiem. Kiedy dorósł – osiedlił się we wsi Dukora koło Puchowicz (obwód miński) i tam się ożenił z Polką Marią Kunicką.

Jako polski patriota Wiktor Riurin podczas I wojny światowej zaciągnął się do powstającej w Rosji polskiej formacji wojskowej – I Korpusu Polskiego w Rosji. W szeregach 1 Dywizji Ułanów Wiktor Riurin walczył między innymi z bolszewikami, przybliżając odrodzenie się niepodległej i wolnej Polski.

Według relacji wnuczki Wiktora Riurina w 1917 roku formacja, do której należał jej dziadek, stacjonowała w Bobrujsku. Jak podają źródła historyczne mógł to być jednak nie 1917 rok, lecz początek 1918 roku, kiedy to żołnierze I Korpusu Polskiego wybili z twierdzy w Bobrujsku 7 tysięczną załogę bolszewicką.

Nie wiemy, czy po likwidacji i rozformowaniu I Korpusu Polskiego Wiktor Riurin zasilił szeregi powstającego Wojska Polskiego. Jest to jednak wysoko prawdopodobne, gdyż z relacji wnuczki wynika, ze zmarł w 1934 roku. Podaje ona, że zmarł na Białorusi. Nie wiemy jednak na wschodniej, czy na zachodniej, leżącej przed II wojną światową w granicach II Rzeczpospolitej. Wszystkie rodzinne dokumenty z tamtego okresu zginęły według Tatiaty Tanyginej podczas II wojny światowej.

Na publikowanym zdjęciu Wiktor Riurin (po lewej) ma na sobie mundur wojskowy wzoru rosyjskiego (takie obowiązywały w I Korpusie Polskim w Rosji). Jest to pierwsze otrzymane przez nas w ramach akcji „Dziadek w polskim mundurze”, zdjęcie Dowborczyka (tak, od nazwiska dowódcy- generała porucznika Józefa Dowbora-Muśnickiego, nazywali siebie żołnierze I Korpusu Polskiego w Rosji).

Razem z wnuczką Wiktora Riurina Tatianą Tanyginą oddajemy hołd dzielnemu Dowborczykowi, który przybliżał odrodzenie się niepodległej Polski.

Cześć Jego Pamięci!

Znadniemna.pl na podstawie relacji Tatiany Tanyginej

18 sierpnia, 2014

0 Comments

Z ogromną satysfakcją prezentujemy kolejnego bohatera akcji „Dziadek w polskim mundurze”, Wiktora Riurina, ułana 1 Dywizji Ułanów I Korpusu Polskiego w Rosji. [caption id="attachment_5463" align="alignnone" width="480"] Po lewej: Wiktor Riurin[/caption] Zdjęcie dziadka nadesłała do redakcji nasza czytelniczka z Mińska Tatiana Tanygina. O dziadku Tatianie wiadomo, że urodził

Oświata, Ziemia Grodzieńska

Drugie półkolonie edukacyjno-krajoznawcze dla dzieci polskich z Lidy

Odpoczynek, połączony z pogłębianiem znajomości języka ojczystego, edukacją krajoznawczą i zajęciami sportowymi, dzieciaki miały w dniach 4 – 15 sierpnia.

Grupa drugiej edycji tegorocznych półkolonii w Lidzie liczyła 25 dzieci.

W ramach zajęć z wychowania patriotycznego dzieci uczestniczyły w sprzątaniu polskich nekropolii, między innymi cmentarza w Żyrmunach, gdzie są groby żołnierzy Armii Krajowej, poległych w walce z okupantami niemieckim i sowieckim.

Dzieci miały okazję trzy dni spędzić w Ossowie, gdzie poznali historię miejscowej parafii i kościoła parafialnego pw. św. Jerzego. Przypomnijmy, że proboszczem tej parafii był do 1996 roku legendarny kapelan oddziałów Armii Krajowej, ks. prałat Antoni Bańkowski ps. „Eliasz”, którego grób znajduje się przy murach kościoła parafialnego.

W programie półkolonii były liczne wyjścia na łono przyrody ze sprzętem turystycznym, przegląd polskich filmów dla dzieci oraz wizyta w Akwaparku.

Oddział ZPB w Lidzie dziękuję Zarządowi Głównemu ZPB za pomoc w organizacji drugiej edycji półkolonii edukacyjno-krajoznawczych dla dzieci z rodzin polskich Lidy.

Irena Biernacka z Lidy

18 sierpnia, 2014

0 Comments

Już drugi raz podczas bieżących wakacji uczące się języka polskiego dzieci z rodzin polskich Lidy, miały okazję uczestniczyć w półkoloniach, zorganizowanych przez miejscowy oddział Związku Polaków na Białorusi. Odpoczynek, połączony z pogłębianiem znajomości języka ojczystego, edukacją krajoznawczą i zajęciami sportowymi, dzieciaki miały w dniach 4 –

Historia, Ziemia Brzeska

Polacy z Brześcia w hołdzie ofiarom masowego mordu w Puszczy Białowieskiej

Jak co roku, delegacja Oddziału ZPB w Brześciu odwiedziła 1 sierpnia w 73. rocznicę masowego mordu mieszkańców wsi, leżących w Puszczy Białowieskiej, memoriał „Spadające Krzyże”, upamiętniający blisko 130 ofiar nazistowskiej zbrodni na miejscowych mieszkańcach.

Do tragedii, którą upamiętnia ukryty w głębi Puszczy Białowieskiej memoriał „Spadające Krzyże” doszło 1 sierpnia 1941, kiedy to na rozkaz zbrodniarza wojennego Hermanna Göringa naziści niemieccy wymordowali mieszkańców okolicznych wsi, którzy odmówili okupantowi współpracy i opuszczenia rodzinnych domów.

Delegacji ZPB podczas odwiedzania miejsca pamięci towarzyszyła wybitna znawczyni Puszczy Białowieskiej oraz przewodniczka po niej Irena Siz. Przewodniczka przypomniała, że wśród ofiar dokonanego 73 lat temu masowego mordu byli mieszkający od stuleci na tej ziemi w zgodzie i harmonii Polacy, Białorusini oraz Żydzi.

Opiekowanie się memoriałem „Spadające Krzyże” w Puszczy Białowieskiej jest stałym obowiązkiem, przyjętym na siebie przez Oddział ZPB w Brześciu.

Natalia Rakowicz z Brześcia

18 sierpnia, 2014

0 Comments