HomeStandard Blog Whole Post (Page 444)

O tym, że w Mińsku ma powstać Akademia Teologiczna im. św Jana Pawła II, społeczność katolicka na Białorusi dowiedziała się jesienią 2014 roku. Oficjalny portal Kościoła Katolickiego catholic.by poinformował, że 26 września na specjalnym posiedzeniu Konferencji Biskupów Katolickich na Białorusi, przyjęty został statut przyszłej uczelni.

Papiez_Kondrusiewicz

Spotkanie metropolity Tadeusza Kondrusiewicza z papieżem Franciszkiem

Na dzień dzisiejszy dwie próby rejestracji Akademii Teologii Katolickiej nie powiodły się – pisze Natalia Kostiukowicz na portalu tut.by.

Metropolita Mińsko – Mohylewski Abp Tadeusz Kondrusiewicz, odmowę rejestracji tłumaczy tym, że uczelnia, która ma kształcić zarówno duchownych jak i osoby, które będą służyć kościołowi w stanie świeckim – nie ma jeszcze pomieszczeń.

– Ale mam inne pytanie: jak mogę mieć pomieszczenie, prosić o ziemię pod budowę budynku, albo kupić ją, jeśli oczywiście byłyby pieniądze, nie posiadając statusu osoby prawnej?

Jako przykład klinczu, Metropolita podaje przykład procedury, poprzedzającej budowę kościołów na Białorusi:

– Najpierw musimy zarejestrować parafię, mamy adres prawny. Wtedy parafia jako podmiot prawny prosi o zgodę na pozwolenie na budowę.

Metropolita przypomniał, że Kościół Katolicki w Mińsku otrzymał dziesiątki ofert takich terenów do zabudowy, zauważył, że rozmowy z władzami dotyczące realizacji projektu powstania Akademii Teologii Katolickiej cały czas są w toku.

Według niego, Białoruś zasługuje na to, żeby istniała w nim wyższa szkoła teologiczna.

– Ja doskonale wiem, jakie znaczenie miało seminarium duchowne w Sankt-Petersburgu, gdzie katolików nie jest wcale tak wielu. Nasi profesorowie uczestniczyli w wielu konferencjach… Petersburski Uniwersytet Państwowy zwracał się do mnie o pozwolenie na korzystanie przez studentów z naszej biblioteki. Tłumaczyli, że a to jakiś student postanowił napisać pracę o świętym Augustynie, a gdzie mógłby znaleźć informacje na ten temat? Była dobra współpraca. Nawet obecność na Białorusi, Mińskiego Koledżu Teologicznego im. św Jana Chrzciciela, – mówi zwierzchnik Kościoła Katolickiego na Białorusi, daje wiele możliwości współpracy i udziału w różnych wydarzeniach.

Przypomnijmy, Kościół na Białorusi posiada cztery placówki kształcące księży i osoby świeckie: Międzydiecezjalne Wyższe Seminarium Duchowne im. Świętego Tomasza z Akwinu w Pińsku, Wyższe Seminarium Duchowne w Grodnie, Miński Teologiczny Koledż im. św Jana Chrzciciela i Katechetyczny Koledż im. Zygmunta Łozińskiego w Baranowiczach.

Znadniemna.pl za Kresy24.pl/tut.by

O tym, że w Mińsku ma powstać Akademia Teologiczna im. św Jana Pawła II, społeczność katolicka na Białorusi dowiedziała się jesienią 2014 roku. Oficjalny portal Kościoła Katolickiego catholic.by poinformował, że 26 września na specjalnym posiedzeniu Konferencji Biskupów Katolickich na Białorusi, przyjęty został statut przyszłej uczelni. [caption

W najbliższą sobotę, 10 stycznia, o godzinie 20.20 odbiorcy telewizji Biełsat będą mieli okazję obejrzeć dokument inscenizowany „Krew na bruku. Grodno 1939”. To będzie telewizyjna premiera wyreżyserowanego przez Roberta Miękusa filmu o bohaterskiej obronie Grodna przed Armią Czerwoną we wrześniu 1939 roku.

Scena z filmu „KREWNA BRUKU. GRODNO 1939”, fot.: Lunar Six

Scena z filmu „KREWNA BRUKU. GRODNO 1939”, fot.: Lunar Six

Film, którego producentami są warszawska Fundacja Joachima Lelewela, firma producencka LunarSix oraz Związek Polaków na Białorusi, można będzie obejrzeć równolegle z wyświetlaniem filmu na antenie telewizyjnej także w Internecie, na stronie belsat.eu.

Telewizyjna premiera cieszącego się dużym zainteresowaniem wśród Poilaków an Białorusi filmu „Krew na bruku. Grodno 1939” jest odpowiedzią na liczne pytania, kierowane zarówno do ZPB i innych producentów: Gdzie i kiedy można obejrzeć film?

Przed premierą telewizyjną film obejrzeli na specjalnie organizowanych pokazach setki miłośników najnowszej historii Kresów Wschodnich zarówno w Polsce, jak i na Białorusi. Na Białorusi film gromadził pełne sale w Grodnie, Wołkowysku i w Lidzie, gdzie trzeba było zorganizować aż dwa pokazy, żeby, chociaż częściowo zadowolić zainteresowanie miejscowych Polaków.

Publiczość na pokazie filmu w szkółce parafii Swiętej Rodziny

Publiczość na pokazie filmu w szkółce parafii Swiętej Rodziny w Lidzie

Związek Polaków na Białorusi „Krew na bruku. Grodno 1939” jako współproducent filmu, a portal Znadniemna.pl i gazeta „Głos znad Niemna na uchodźstwie” jako patroni medialni, zapraszają w sobotę wieczorem wszystkich zainteresowanych na telewizyjną premierę filmu o wciąż mało znanym, lecz jakże bohaterskim świadectwie patriotyzmu mieszkańców polskiego Grodna!

Znadniemna.pl

W najbliższą sobotę, 10 stycznia, o godzinie 20.20 odbiorcy telewizji Biełsat będą mieli okazję obejrzeć dokument inscenizowany „Krew na bruku. Grodno 1939”. To będzie telewizyjna premiera wyreżyserowanego przez Roberta Miękusa filmu o bohaterskiej obronie Grodna przed Armią Czerwoną we wrześniu 1939 roku. [caption id="attachment_6307" align="alignnone" width="480"]

W ostatnich dniach minionego 2014 roku otrzymaliśmy niezwykle wzruszający list z Ukrainy od panów Jerzego Gradowskiego i Olega Sołoguba. Napisali do nas na prośbę mieszkającego w ukraińskiej wsi Dowbysz (obwód żytomierski) Franciszka Jakowczyka, przyjaciela z dzieciństwa i towarzysza broni kapitan Weroniki Sebastianowicz, prezes Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej przy Związku Polaków na Białorusi.

Franciszek_Jakowczyk

Franciszek Jakowczyk, fot.: wizyt.net

Franciszek Jakowczyk z naszego portalu dowiedział się o działalności Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej na Białorusi i jego przewodniczącej, którą pamięta z przedwojennych lat dzieciństwa i z późniejszej działalności w polskim podziemiu antykomunistycznym ziemi wołkowyskiej podczas i po zakończeniu II wojny światowej.

Pana Franciszka bardzo zaniepokoiły informacje o tym, że władze białoruskie prześladują jego koleżankę z AK i przyjaciółkę z lat dzieciństwa między innymi za upamiętnienie we wsi Raczkowszczyzna poległego tu w 1949 ostatniego dowódcy połączonego oddziału AK Lida-Szczuczyn Anatola Radziwonika „Olecha” i jego żołnierzy.

Pana Franciszka oburzyło też to, że jego przyjaciółka była prześladowana za niesienie pomocy żywnościowej członkom kierowanego przez nią stowarzyszenia – mieszkającym często w trudnych warunkach żołnierzom Armii Krajowej.

Franciszek Jakowczyk prosił przekazać pani Weronice Sebastianowicz numer swojego telefonu, co z ogromnym zadowoleniem zrobiliśmy ku radości pani kapitan, która przypomniała sobie o „kochanym Franku”, z którym razem chodziła do szkoły i bawiła się jako dziecko.

W imieniu pani kapitan Weroniki Sebastianowicz ze stron portalu Znadniemna.pl pragniemy przekazać panu Franciszkowi Jakowczykowi serdeczne życzenia świąteczno-noworoczne oraz zapewnić, iż jego przyjaciółka z dzieciństwa czuje się dobrze i dzielnie stawia czoło przykrościom, które sprawiają jej władze białoruskie. Pani Weronika sprawnie kieruje też Stowarzyszeniem Żołnierzy AK na Białorusi, a także dba o miejsca pamięci, związane z walką żołnierzy Armii Krajowej na terenie obecnej Białorusi.

Przyjaciel z dzieciństwa kapitan Weroniki Sebastianowicz podobnie jak ona w młodym wieku, mając zaledwie piętnaście lat, wstąpił w szeregi Armii Krajowej. Otrzymał pseudonim „Karny” i walczył razem z bratem pani Weroniki Antonim Oleszkiewiczem „Iwanem” pod dowództwem Alfonsa Kopacza „Wróbla”, ostatniego dowódcy Armii Krajowej w Obwodzie AK Wołkowysk.

Franciszek Jakowczyk był uczestnikiem jednej z ostatnich udanych akcji podziemia wołkowyskiego. W kwietniu 1948 roku wraz z towarzyszami dokonał likwidacji Daniły Tomkowa, szefa partii komunistycznej w rejonie mostowskim. Niedługo po tej akcji został schwytany, torturowany i wreszcie skazany na karę śmierci, zamienioną na 25 lat łagrów, w których pan Franciszek przebywał do 1969 roku.

Ukraińscy dziennikarze w 2011 roku spisali obszerne wspomnienia pana Franciszka o jego życiu i walce w szeregach Armii Krajowej. Przetłumaczone z języka ukraińskiego na polski wspomnienia Franciszka Jakowczyka opublikujemy w najbliższych dniach.

Znadniemna.pl

W ostatnich dniach minionego 2014 roku otrzymaliśmy niezwykle wzruszający list z Ukrainy od panów Jerzego Gradowskiego i Olega Sołoguba. Napisali do nas na prośbę mieszkającego w ukraińskiej wsi Dowbysz (obwód żytomierski) Franciszka Jakowczyka, przyjaciela z dzieciństwa i towarzysza broni kapitan Weroniki Sebastianowicz, prezes Stowarzyszenia Żołnierzy

Adam Mickiewicz należy także do kultury białoruskiej, gdyż urodził się na terenie obecnej Białorusi i w wielu utworach opisuje ziemię nowogródzką (na zachodzie kraju) – przekonywał państwowy dziennik białoruski „Zwiazda”.

Adam_Mickiewicz_by_Jan_Mieczkowski

„W sporach o to, do którego narodu należy poeta Adam Mickiewicz, złamano już wiele dzid. Litwini, Tatarzy i Żydzi spokojnie zaliczają go do grona swoich twórców. A u Polaków książka z poematem „Pan Tadeusz” jest niemal w każdym domu jak Biblia” – czytamy we wtorkowym tekście, który skupia się na argumentach przemawiających za przynależnością poety także do kultury białoruskiej.

Mickiewicz_dworek

Zaosie. Rysunek Napoleona Ordy z 1837 roku, foto: Wikipedia

Dziennik podkreśla, że Mickiewicz urodził się w Zaosiu w obecnym obwodzie brzeskim Białorusi, a dzieciństwo spędził w domu swoich rodziców w Nowogródku (w obwodzie grodzieńskim) i w tamtejszym kościele został ochrzczony.

Mickiewicz_dworek_akt

Muzeum Adama Mickiewicza w Nowogródku

„W środowisku Adama Mickiewicza panował język polski i dlatego poeta właśnie nim się posługiwał. Ale za swoją ojczyznę uważał Nowogródczyznę. W swoich utworach opisuje słynne miejsca tej ziemi (zamek nowogródzki, jezioro Świteź), jej historię (walki z niemieckimi rycerzami) i jej tradycje (Dziady, zwyczaje tatarskie)” – podkreśla dziennik.

Mickiewicz_rekopis_Ody_do_mlodosci

Rękopis „Ody do młodości” Adama Mickiewicza

Gazeta pisze, że Mickiewicz wykorzystywał w swoich utworach miejscową historię, folklor i podania. W artykule zwrócono m.in. uwagę, powołując się na polskie badania nad dramatem „Dziady”, że opiera się on na obrzędzie nowogródzkim, w którym chrześcijaństwo miesza się z pogaństwem. „Mickiewicz ani razu nie był ani w Krakowie, ani w Warszawie i dlatego nie mógł opisać tych terenów” – argumentuje autorka artykułu Nina Szczarbaczewicz. Stawia ona również tezę, że „Sonety krymskie” „tak świetnie się udały dzięki temu, że w Nowogródku był meczet”. „Poeta mógł codziennie kontaktować się z tatarską ludnością. Swoją drogą, meczet działa tam do dziś, choć został przebudowany” – zauważa autorka. Snuje ona również rozważania na temat tego, co poeta rozumiał pod słowem Litwa, którą uważał za swoją ojczyznę, wspierając się opinią dyrektora Muzeum Mickiewicza w Nowogródku Mikałaja Hajby. „Mickiewicz uważał się za Litwina i jest na to wiele dowodów. Na początku XIX wieku inaczej rozumiano to pojęcie, nie jako osobę narodowości litewskiej, tylko obywatela byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego” – podkreśla Hajba. Wyraża on również przekonanie, że w inwokacji do „Pana Tadeusza” Mickiewicz ma na myśli „Litwę, która obejmuje zachodnią część Białorusi, Wileńszczyznę XIX wieku”. Tekst kończy się apelem o to, by także Białorusini uznawali Mickiewicza za swojego. „Gdy inne narody z satysfakcją zaliczają do własnych szeregów naszych twórców i działaczy, gromadząc informacje, które wiążą ich z cudzą ziemią, czyż nie nadszedł czas, byśmy także my obudzili się ze snu i „przyswoili” sobie naszych krajan, ludzi, których te ziemie natchnęły i których pamiętały?” – pyta autorka.

Znadniemna.pl za PAP/agkm

Adam Mickiewicz należy także do kultury białoruskiej, gdyż urodził się na terenie obecnej Białorusi i w wielu utworach opisuje ziemię nowogródzką (na zachodzie kraju) - przekonywał państwowy dziennik białoruski "Zwiazda". "W sporach o to, do którego narodu należy poeta Adam Mickiewicz, złamano już wiele dzid. Litwini,

Mija 630 lat od podpisania aktu unii w Krewie między Koroną i Litwą, w 1385 roku. Świadek tych zdarzeń, zamek w Krewie wymaga prac konserwatorskich. Pozostały z niego obecnie ruiny, a jest niezwykle cennym zabytkiem.

Zamek_w_Krewie

Zamek w Krewie, rekonstrukcja Siergiej Pryszczepa

 

Zamek_w_Krewie_011

Ruiny XIV-wiecznego zamku w Krewie

W tym roku, 14 sierpnia, minie 630 lat od czasu podpisania unii w Krewie, regulującej stosunek Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Niemym świadkiem tej historii są nieco zapomniane ruiny zamku w Krewie wymagające poważnych prac konserwatorskich.

Zamek_w_Krewie_01

W Krewie w 1385 roku Jagiełło podpisał akt regulujący relację Korony Królestwa Polskiego z Wielkim Księstwem Litewskim. W rezultacie rok później włączono Litwę do Królestwa Polskiego, jako jej część składową.

Zamek_w_Krewie_02

Krewo jest obecnie położone na północy dzisiejszej Białorusi niedaleko litewskiej granicy. Dziś to senna osada wiejska z dominującymi nad okolicą ruinami zamku. Kontury kamiennych ścian budowli zachowały się całkiem dobrze. Widoczne są też fragmenty wieży książęcej.

Zamek_w_Krewie_04

Zamek w Krewie był poddany pracom konserwatorskim w okresie, gdy te ziemie należały do II Rzeczypospolitej. – Zachowało się zdjęcie, na którym widać, jak wieża wyglądała z czasów polskich – mówi Siarhiej Wieramiejczyk. Lokalny historyk sztuki w wywiadzie dla Polskiego Radia zwrócił uwagę, że zamek w Krewie, w którym swego czasu przebywał Władysław Jagiełło, późniejszy polski król, jest niezwykle cennym zabytkiem.

Zamek_w_Krewie_03

– Gdy zamek w Krewie był zbudowany z kamienia, to Kreml moskiewski był jeszcze drewniany – mówi Wieremiejczyk. Historyk, który sam mieszka niedaleko Krewa, ma nadzieje, że w przyszłości na zamek zwrócą uwagę konserwatorzy. Tym samym dołączy do grona odnowionych na Białorusi pałaców i zamków.
Unia w Krewie

Zamek_w_Krewie_05

Unię polsko-litewską zawarto z powodu zagrożenia, jakie dla Polski i Litwy stanowił od XIV wieku zakon krzyżacki. Unia w Krewie była pierwszym z sześciu aktów unijnych podpisanych między Wielkim Księstwem Litewskim a Królestwem Polskim.

Zamek_w_Krewie_06

Akt zakładał małżeństwo wielkiego księcia litewskiego Jagiełły z królową Polski Jadwigą, objęcie tronu przez Jagiełłę – a ten w zamian deklarował przyjęcie chrztu, chrystianizację Litwy, zwolnienie jeńców polskich, wypłacenie odszkodowania Habsburgom za zerwane zaręczyny. Zobowiązywał się także do odzyskania ziem utraconych przez Koronę. Jagiełło decydował się także włączyć Litwę do Polski.

 

Zamek_w_Krewie_tablica

Kolejne unie
Szlachta i możni polscy dążyli do inkorporacji Litwy, czemu sprzeciwiali się Litwini i dynastia jagiellońska.Unia wileńsko-radomska w 1401 oddała dożywotnio rządy na Litwie Witoldowi (magnus dux „wielki książę”), Jagiełło (supremus dux „najwyższy książę”) zachował władzę zwierzchnią.

Unia horodelska w 1413 roku (w Horodle) wprowadziła instytucję odrębnego wielkiego księcia na Litwie, wybieranego przy udziale panów polskich, wspólne sejmy i zjazdy polsko-litewskie, urzędy wojewodów i kasztelanów na Litwie; litewskim rodom bojarskim przyznała wiele przywilejów, łącząc je (chodzi o 47 najważniejszych rodów) heraldycznie z rodami polskimi.

Unia grodzieńska 1432 roku (w Grodnie) była wznowieniem sojuszu z Polską. Po okresie całkowitego zerwania unii (1440–47) związek obu państw przekształcił się w unię jedynie personalną (1447–92).

W 1501 zawarto unię mielnicką (w Mielniku), mającą na celu zacieśnienie więzi między państwami (nie weszła w życie).

Po wstąpieniu na tron polski wielkiego księcia litewskiego Aleksandra (1501), a po nim kolejno Zygmunta I Starego i Zygmunta II Augusta, oba państwa łączyła ponownie unia personalna.

Zacieśnianie związku między Polską a Litwą w XV–XVI w. następowało głównie dzięki przejmowaniu przez Litwę polskiej instytucji ustrojowych i dążeniu szlachty litewskiej do uzyskania praw szlachty polskiej. Od połowy XVI w. szlachta i możni polscy coraz wyraźniej zmierzali do zacieśniania unii z Litwą. Tendencje te popierała szlachta litewska, sprzeciwiała się im część możnych litewskich. Niebezpieczeństwo zewnętrzne (wojny z Moskwą) osłabiło litewską opozycję.

W 1564 Zygmunt II August przekazał Koronie swe prawa dziedziczne do Litwy. W 1569 na sejmie w Lublinie (to tzw. unia lubelska) Wielkie Księstwo Litewskie zostało połączone z Polską unią realną. Zachowano odrębne urzędy centralne, skarb, wojsko. Wspólny był monarcha oraz sejm i polityka zagraniczna. Do Polski przyłączono województwa: podlaskie, wołyńskie, bracławskie i kijowskie. Odrębność prawnopaństwową Litwy i Korony zniosła Konstytucja 3 maja 1791, łącząc je w jeden organizm państwowy.

Znadniemna.pl za IAR/Wikipedia/Encyklopedia PWN/agkm

Mija 630 lat od podpisania aktu unii w Krewie między Koroną i Litwą, w 1385 roku. Świadek tych zdarzeń, zamek w Krewie wymaga prac konserwatorskich. Pozostały z niego obecnie ruiny, a jest niezwykle cennym zabytkiem. [caption id="attachment_7640" align="alignnone" width="480"] Zamek w Krewie, rekonstrukcja Siergiej Pryszczepa[/caption]   [caption id="attachment_7649"

Niezmiernie nas cieszy, że dzięki naszej rubryce możemy Państwu przedstawiać dowody na to, że wśród mieszkających na Białorusi Polaków, nie ginie pamięć o ich bohaterskich przodkach, którzy walczyli o wolną i niepodległą Polskę. Nasz czytelnik z Lidy Wiktor Suchojda w sposób wzorowy pielęgnuje pamięć o swoim dziadku Janie Suchojdzie, obrońcy Lwowa w kampanii wrześniowej 1939 roku, żołnierzu Armii Andersa i bohaterze walk o Monte Cassino.

Jan Suchojda

Jan Suchojda

Nie mamy wątpliwości, że pamięć o Janie Suchojdzie, którego historię dzisiaj prezentujemy, będzie pielęgnował także prawnuk bohatera, syn Wiktora Suchojdy – Artiom. To wnuk i prawnuk Jana Suchojdy dostarczyli do redakcji materiały o swoim bohaterskim przodku oraz udostępnili nam jego zdjęcie w mundurze żołnierza 2. Warszawskiej Brygady Pancernej.

Z otrzymanych przez nas materiałów najwięcej informacji biograficznych oraz dotyczących przebiegu służby i szlaku bojowego Jana Suchojdy pozyskaliśmy z posiadanego przez jego potomków i przechowywanego jako jedna z najcenniejszych rodzinnych relikwii, Zeszytu Ewidencyjnego Jana Suchojdy.

Nie mniej cenną pamiątką jest list Jana Suchojdy z Obozu NKWD w Równem, w którym przebywał wraz wziętymi do niewoli przez Sowietów w 1939 roku innymi żołnierzami Wojska Polskiego, między innymi z rodzonym starszym bratem Aleksandrem Suchojdą, który też bronił Polski podczas kampanii wrześniowej i trafił do sowieckiej niewoli. List jest datowany 25 maja 1941 roku.

Ale przejdźmy do chronologicznego opisu losu naszego bohatera:

JAN SUCHOJDA, syn Szymona i Darii, urodził się 25 marca 1910 roku w majątku Jakuń (przed wojną – w gminie Juraciszki powiatu Wołożyn województwa nowogródzkiego, obecnie – w rejonie iwiejskim obwodu grodzieńskiego).

Jak wynika z własnych zeznań naszego bohatera, odnotowanych w jego Zeszycie Ewidencyjnym, w 1920 roku ukończył on dwie klasy szkoły powszechnej i zdobył zawód kowala.

Zasadniczą służbę wojskową Jan Suchojda odbył w latach 20. w stacjonującym w Lidzie 77. Pułku Piechoty.

Po zwolnieniu do rezerwy Jan Suchojda ożenił się z Marią Jagiełło, która jeszcze do wybuchu wojny urodziła mu troje dzieci: Jana ( ur. 10 września 1931 r. – tata naszego czytelnika Wiktora Suchojdy), Jadwigę (ur. 23 maja 1934 r. ) oraz Franciszka (ur. 29 marca 1937 r.).

Jan Suchojda z żoną i dziećmi zamieszkał w majątku Kirianowce pod Lidą i tam prowadził zwyczajne życie, pracując jako kowal.

Do rodzimej jednostki – 77. Pułku Piechoty – Jan Suchojda został zmobilizowany przed wybuchem wojny 18 sierpnia 1939 roku. Jak zeznał później na potrzeby wypełnienia rubryczki Zeszytu Ewidencyjnego pt. „Pobyt na froncie, udział w bitwach” – w połowie września trafił do Lwowa i brał udział w obronie miasta.

Po opanowaniu Lwowa przez Armię Czerwoną Jan Suchojda zostaje rozbrojony i podobnie jak tysiące innych obrońców Lwowa trafia do niewoli sowieckiej. wchodzi w skład grupy 24 tysięcy jeńców, szeregowych i podoficerów Wojska Polskiego, skierowanych na Budowę nr 1 NKWD, czyli na budowę Obozu NKWD w Równem, gdzie zostaje osadzony i spotyka między innymi rodzonego starszego brata Aleksandra, a 25 maja 1941 roku wysyła list do żony, w którym informuje, że „jest żywy i zdrowy”.

Fragment listu Jana Suchojdy z Obozu NKWD w Równem

Fragment listu Jana Suchojdy z Obozu NKWD w Równem

W tym samym czasie na mocy układu Sikorski-Majski w miejscowości Tockoje, (w obwodzie orenburskim w Rosji) trwa formowanie 6. Lwowskiej Dywizji Piechoty. Do niej właśnie, do 18. Pułku zostaje wcielony nasz bohater.

Podobnie jak Jan Suchojda, jego starszy brat Aleksander także zgłasza się do powstającej na terenie ZSRR Armii Polskiej i, zgodnie z posiadaną kwalifikacją wojskową, dostaje przydział do 7. baonu sanitarnego, z którym opuści ZSRR i będzie walczył między innymi na froncie włoskim.

Nasz bohater natomiast 14 maja 1942 roku z transportem z ZSRR przybywa na teren Palestyny, gdzie dostaje skierowanie do Ośrodka Organizacyjnego Broni Pancernej. W ten sposób zostaje pancernym w 4. Pułku Pancernym „Skorpion”.

Odznaka 4. Pułku Pancernego "Skorpion"

Odznaka 4. Pułku Pancernego „Skorpion”, fot.: Wkipedia

Wedle opisu przebiegu służby Jana Suchojdy, w listopadzie 1943 roku doznaje on kontuzji i przez prawie miesiąc przebywa w Polskim Szpitalu Wojennym nr 4.

Potem zaczynają się aktywne działania bojowe na froncie włoskim.
Jan Suchojda w składzie 4. Pułku Pancernego „Skorpion” bierze udział w Bitwie o Monte Cassino, Bitwie o Ankonę i Linię Gotów.

Na przełomie 1944/1945 roku 4. Pułk Pancerny „Skorpion” wspiera dywizje 2. Korpusu Polskiego w walkach w Apeninach Emiliańskich, przynosząc chwałę orężu polskiemu i tracąc w walkach z nieprzyjacielem zaledwie jedną maszynę bojową.

Jan Suchojda kończy swój szlak bojowy wraz z towarzyszami broni, przełamując obronę niemiecką nad rzeką Senio i zdobywając Bolonię.

Za męstwo, wykazane na polach walki, Jan Suchojda zostaje odznaczony: Brązowym Krzyżem z Mieczami po raz pierwszy, Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino, Medalem Wojska po raz pierwszy, a także brytyjskimi odznaczeniami wojennymi: Gwiazdą za wojnę 1939-1945, Gwiazdą Italii, Gwiazdą Afryki oraz Brytyjskim War Medal (Medal Wojny) 1939-1945.

Po zakończeniu II wojny światowej, przebywając we Włoszech, nasz bohater przez pewien czas nie może się zdecydować, czy wracać w rodzinne strony, znajdujące się już w składzie ZSRR, czy wybrać życie emigranta.

Nie wiemy dokładnie, czy Jan Suchojda konsultował się w tej kwestii ze swoim bratem Aleksandrem, który też skończył wojnę we Włoszech. Z dostarczonych nam przez potomków Jana Suchojdy dokumentów wynika, że jest to bardzo prawdopodobne.

Starszy brat Jana Suchojdy - Aleksander Suchojda

Starszy brat Jana Suchojdy – Aleksander Suchojda

Być może bracia, zdając sobie sprawę z tego, że w ZSRR mogą zostać represjonowani, postanowili, że najpierw do domu wróci starszy z nich, czyli Aleksander.

Aleksander Suchojda rzeczywiście wrócił do rodzinnego majątku Jakuń, w którym czekała na niego żona Aleksandra z córkami Jadwigą i Genowefą. Niedługo jednak cieszył się życiem rodzinnym we własnym domu. W kwietniu 1951 roku Aleksander Suchojda zostaje zesłany z rodziną na Syberię, do miejscowości Czeremchów w obwodzie irkuckim. Dopiero po pięciu latach wraz z żoną Aleksandrą i córką Jadwigą (starsza córka Genowefa prawdopodobnie zmarła na zesłaniu) udaje mu się repatriować do Polski. W Polsce Aleksander Suchojda z rodziną zamieszkał w miejscowości Susz (powiat iławski w województwie warmińsko-mazurskim). Zmarł Aleksander Suchojda w wieku 62 lat 29 grudnia 1961 roku i został pochowany na cmentarzu komunalnym w Suszu.

Brat Aleksandra – Jan Suchojda – najwidoczniej nie chcąc próbować losu zesłańca na Syberię, postanowił nie wracać do domu i zamieszkał we Włoszech, w miejscowości Capua, gdzie założył nową rodzinę .

Włoski dokument tożsamości Jana Suchojdy

Włoski dokument tożsamości Jana Suchojdy

Na emigracji nasz bohater spędził 25 lat. Dopiero w latach 70. zdecydował się wrócić w rodzinne strony, gdzie, jak się okazało, jego zasługi wojenne nie interesowały nikogo oprócz najbliższych.

Żeby otrzymać w ZSRR jakieś środki do egzystencji Jan Suchojda skierował do urzędu emerytalnego obwodu grodzieńskiego wniosek o naliczenie mu emerytury i uwzględnienie przy obliczeniu jej wysokości lat, które spędził na frontach II wojny światowej oraz w obozie pracy NKWD.

Jak się okazało, żołnierze, walczący podczas II wojny światowej w formacjach wojskowych innych niż radzieckich, nie mają prawa do świadczeń socjalnych w ZSRR, a czas, spędzony na wojnie i w niewoli nie może być dodany do stażu pracy.

Taką odpowiedź żołnierz legendarnego 4. Pułku Pancernego „Skorpion” Jan Suchojda otrzymał 20 lutego 1976 roku.

Wiktor Suchojda (w centrum) ze swoim synem Artiomem i towarzyszem broni Jana Suchojdy,żołnierzem 4. Pułku Pancernego "Skorpion" spotkali się na zeszłorocznych obchodach 70. rocznicy Bitwy o Monte Cassino we Włoszech. Fot.: "Lidzkaja Gazieta"

Wiktor Suchojda (w centrum) i jego syn Artiom spotkali się we Włoszech (podczas zeszłorocznych obchodów 70. rocznicy Bitwy o Monte Cassino) z towarzyszem broni Jana Suchojdy, żołnierzem 4. Pułku Pancernego „Skorpion”. Fot.: lidanews.by

Niedługo potem zmarł i został pochowany na cmentarzu wiejskim we wsi Tatarce pod Lidą.

Cześć Jego Pamięci!

Znadniemna.pl na podstawie materiałów, udostępnionych przez wnuka Jana Suchojdy – Wiktora Suchojdę

Niezmiernie nas cieszy, że dzięki naszej rubryce możemy Państwu przedstawiać dowody na to, że wśród mieszkających na Białorusi Polaków, nie ginie pamięć o ich bohaterskich przodkach, którzy walczyli o wolną i niepodległą Polskę. Nasz czytelnik z Lidy Wiktor Suchojda w sposób wzorowy pielęgnuje pamięć o

Prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej z Warszawy Artur Kondrat, konsul z Konsulatu Generalnego RP w Grodnie Zbigniew Pruchniak, prezes Związku Polaków na Białorusi Mieczysław Jaśkiewicz i inni goście przybyli 3 stycznia do Lidy na spotkanie opłatkowe z polskimi kombatantami – członkami działającego przy ZPB Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej na Białorusi.

Spotkanie_oplatkowe_kombatantow_w_Lidzie

Podczas spotkania, którego gospodarzami byli ubrani odświętnie w mundury kombatanci Armii Krajowej z Lidy i innych miejscowości Grodzieńszczyzny, nie zabrakło wzruszających momentów, między innymi – chwili ciszy, którą zgromadzeni uczcili pamięć bohaterów poległych zarówno w walkach o przetrwanie polskości na Kresach Wschodnich podczas II wojny światowej, czy tuż po jej zakończeniu, jak i tych, którzy zginęli w łagrach stalinowskich, bądź po powrocie z nieludzkiej ziemi odeszli na wieczną wartę w swoich domach w nadziei, że ofiara ich i ich towarzyszy broni nie była daremna.

Spotkanie_oplatkowe_kombatantow_w_Lidzie-06

O znaczeniu pielęgnowania pamięci o polskim podziemiu niepodległościowym na Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej oraz o potrzebie opieki nad jeszcze żyjącymi świadkami i twórcami najnowszej historii tej ziemi mówił prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej w Warszawie Artur Kondrat. Zaznaczył on, że w społeczeństwie polskim pragnienie niesienia pomocy, mieszkającym na Kresach byłym żołnierzom AK wzrasta z roku na rok, czego dowodem jest ostatnia bożonarodzeniowa akcja zbierania paczek z żywnością dla weteranów walk o polskość, żyjących obecnie często w bardo trudnych warunkach.

Spotkanie_oplatkowe_kombatantow_w_Lidzie-05

Przemawia Artur Kondrat, prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej w Warszawie

Gość z Warszawy zapewnił, że paczki już docierają do adresatów i wyraził wdzięczność Związkowi Polaków na Białorusi, zwłaszcza członkini Zarządu Głównego ZPB kapitan Weronice Sebastianowicz, będącej też prezesem Stowarzyszenia Żołnierzy AK na Białorusi, za codzienną opiekę nad kombatantami oraz rozsianymi po Białorusi miejscami pamięci, związanymi z działalnością polskiego podziemia niepodległościowego. – Niezwykle mnie cieszy, że są wśród nas przedstawiciele młodego pokolenia polskich patriotów w Lidzie, którzy przejmują sztafetę pielęgnowania tradycji patriotycznych na tej ziemi – podkreślił Artur Kondrat, kierując ukłon do obecnych na spotkaniu przedstawicieli nieformalnego środowiska lidzkiej polskiej młodzieży patriotycznej.

Spotkanie_oplatkowe_kombatantow_w_Lidzie-04

Przemawia Mieczysław Jaśkiewicz, prezes ZPB

Osobistą refleksją, nawiązującą do pielęgnowania pamięci o Armii Krajowej i członkach jego rodziny, walczących w szeregach AK, podzielił się z obecnymi prezes ZPB Mieczysław Jaśkiewicz.

Spotkanie_oplatkowe_kombatantow_w_Lidzie-03

Głęboką wdzięczność w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej kombatantom i mieszkającym na Białorusi Polakom, pielęgnującym polską tradycję patriotyczną, wyraził też konsul RP w Grodnie Zbigniew Pruchniak.

Spotkanie_oplatkowe_kombatantow_w_Lidzie-02

Podczas spotkania nie zabrakło wspólnego śpiewania polskich kolęd, wspomnień i, co najważniejsze, poczucia dumy z powodu tego, iż siedzi się przy jednym stole ze świadkami oraz bohaterami najnowszej historii Grodzieńszczyzny.

Spotkanie_oplatkowe_kombatantow_w_Lidzie-01

Znadniemna.pl

Prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej z Warszawy Artur Kondrat, konsul z Konsulatu Generalnego RP w Grodnie Zbigniew Pruchniak, prezes Związku Polaków na Białorusi Mieczysław Jaśkiewicz i inni goście przybyli 3 stycznia do Lidy na spotkanie opłatkowe z polskimi kombatantami - członkami działającego

Drodzy Czytelnicy witryny Związku Polaków na Białorusi Znadniemna.pl!

2015_Znadniemna

Ostatni dzień dobiegającego końca 2014 roku jest okazją nie tylko do tego, aby życzyć Wam wszystkim w nadchodzącym 2015 roku spełnienia marzeń, również tych najskrytszych, świetnej kondycji zdrowotnej, zarówno Waszej, jak i Waszych najbliższych…

Ostatni dzień roku jest momentem, w którym możemy złożyć Wam krótkie sprawozdanie z tego, jaki był dobiegający końca rok 2014 dla naszej witryny.

Otóż meldujemy Wam, że grono czytelników witryny Znadniemna.pl wzrasta!

Jeśli rok temu w ciągu miesiąca notowaliśmy około 6 tysięcy wejść na nasz portal, to teraz miesięcznie notujemy około 7 tysięcy odwiedzin portalu i ponad 14 tysięcy odsłon zamieszczonych na nim publikacji! Oznacza to, że każdy wchodzący w ciągu jednej sesji czyta co najmniej dwa materiały zamieszczone na portalu.

Porównując statystyki odwiedzin witryny Znadniemna.pl – zauważyliśmy zwiększenie zainteresowania nią użytkowników z Europy Środkowej i Wschodniej. Jeśli rok temu trójka państw najczęściej nas czytających wyglądała tak: Polska, Białoruś i USA, to obecnie użytkownicy ze Stanów Zjednoczonych ustępują pod względem aktywności, czytającym po polsku i interesującym się życiem Polaków na Białorusi, internautom z Rosji. Cieszy nas, że możemy być źródłem informacji i inspiracji dla Rodaków za wschodnią granicą Białorusi!

Chcemy podzielić się z wami także radością z powodu tego, że w tym roku skutecznie partycypowaliśmy w promocji produkcji filmowego dokumentu inscenizowanego o obronie Grodna we wrześniu 1939 roku. Film pt. „Krew na bruku. Grodno 1939”, którego twórcami są: Fundacja Joachima Lelewela, firma LunarSix oraz Związek Polaków na Białorusi – powstał i cieszy się zainteresowaniem miłośników najnowszej historii Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej zarówno w Polsce, jak i na Białorusi, ale także w innych krajach.

Za nasze kolejne osiągnięcie uważamy cieszącą się Waszym zainteresowaniem akcję „Dziadek w polskim mundurze”. Dzięki Waszemu aktywnemu odzewowi na tę naszą inicjatywę, udało nam się w ciągu pięciu miesięcy trwania akcji opublikować historie życia i bohaterstwa osiemnastu Waszych przodków, którym my wszyscy zawdzięczamy przetrwanie polskości na Kresach Wschodnich. Kilka kolejnych historii czeka na publikację już za kilka dni – w 2015 roku. Zachęcamy Was do wysyłania nam kolejnych zdjęć i historii życia waszych przodków, którzy, wkładając kiedykolwiek jakikolwiek mundur polski, wnieśli swój bezcenny wkład w przetrwanie polskości za obecną wschodnią granicą Polski!

Mamy nadzieję, że wspólnym wysiłkiem, także dzięki Waszej aktywności i inicjatywie, w nadchodzącym 2015 roku będziemy w sposób możliwie jak najlepszy i atrakcyjny informować Was o życiu Polaków na Białorusi.

W Nowy 2015 Rok wkraczamy z optymizmem i nadzieją, że Wasze, a więc także i nasze, życie będzie się polepszało, robiło barwniejsze i ciekawsze!

Do zobaczenia w 2015 roku!

Redakcja Znadniemna.pl

Drodzy Czytelnicy witryny Związku Polaków na Białorusi Znadniemna.pl! Ostatni dzień dobiegającego końca 2014 roku jest okazją nie tylko do tego, aby życzyć Wam wszystkim w nadchodzącym 2015 roku spełnienia marzeń, również tych najskrytszych, świetnej kondycji zdrowotnej, zarówno Waszej, jak i Waszych najbliższych… Ostatni dzień roku jest momentem,

Ostatnie w dobiegającym końca 2014 roku zebranie wtorkowe Oddziału Związku Polaków na Białorusi w Grodnie stało się okazją do złożenia przez członków oddziału sobie nawzajem życzeń świąteczno-noworocznych oraz do przeprowadzenia jarmarku charytatywnego na rzecz uzdolnionych twórczo dzieci specjalnej troski z Lidy.

Podczas jarmarku charytatywnego

Podczas jarmarku charytatywnego

Dzieci niepełnosprawne z polskich rodzin w Lidzie, którymi opiekuje się miejscowy oddział ZPB z inicjatywy prezes Ireny Biernackiej, przybyły wczoraj do Grodna ze swoimi rodzicami i opiekunami na zaproszenie grodzieńskich Polaków. Młodzi lidzianie przywieźli ze sobą przepiękne, wykonane przez nich, wyroby rękodzieła, które mógł nabyć każdy obecny na spotkaniu.

Jasełka w wykonaniu teatrzyku "Przyjaciele" z Porzecza

Jasełka w wykonaniu teatrzyku „Przyjaciele” z Porzecza

Przed improwizowanym jarmarkiem prac rękodzielniczych uzdolnionych artystycznie lidzkich dzieci odbył się koncert świąteczny, który pokazem jasełek rozpoczął dziecięcy teatrzyk „Przyjaciele” z Porzecza, kierowany przez Irenę Małofiejewą i Aleksandrę Korec.

Przedstawienie bożonarodzeniowo-poetyckie w wykonaniu uczennic Polskiej Szkoły w Grodnie

Przedstawienie bożonarodzeniowo-poetyckie w wykonaniu uczennic Polskiej Szkoły i Polskiej Szkoły społecznej przy ZPB w Grodnie

Potem na scenie pojawiły się uczennice starszych klas Szkoły Polskiej i Polskiej Szkoły społecznej przy ZPB w Grodnie, aby bardziej dorosłemu odbiorcy zaprezentować wyreżyserowane przez znanego grodzieńskiego aktora Wiktora Szałkiewicza przedstawienie bożonarodzeniowo-poetyckie z wykorzystaniem wierszy polskiego poety z okresu międzywojennego Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego.

Kolędę "Cicha noc" śpiewa Antoni Romaniuk z Lidy

Kolędę „Cicha noc” śpiewa Antoni Romaniuk z Lidy

Podczas koncertu jednym z najbardziej wzruszających występów stało się wykonanie kolędy „Cicha Noc” przez Antoniego Romaniuka z Lidy, przykutego ze względu na chorobę do wózka inwalidzkiego.

Wprowadzeni przez młodych artystów w nastrój świąteczny uczestnicy spotkania poprosili o zabranie głosu obecnych na nim gości z Konsulatu Generalnego RP w Grodnie. Szef placówki konsul generalny Andrzej Chodkiewicz w swoim słowie do Polaków Grodna wyraził zadowolenie z powodu tego, że Związek Polaków na Białorusi prężnie działa i przyciąga do siebie coraz to nowe środowiska twórcze, mimo tego, iż funkcjonuje jako organizacja nieuznawana przez władze białoruskie. – Z prawie dziesięcioletniego okresu funkcjonowania ZPB w takich warunkach mam okazję bezpośrednio przyglądać się jego działalności od prawie pięciu lat. Uczestnicząc w waszych spotkaniach, wciąż poznaję nowych ludzi i nowe środowiska Polaków. To że nowi ludzie do was przychodzą świadczy o autentyczności organizacji, która wkrótce będzie obchodziła 10-lecie działalności w podziemiu. Życzę Związkowi Polaków na Białorusi i wszystkim tu obecnym, aby w nadchodzącym 2015 roku potrafiliście kontynuować działalność na rzecz przetrwania polskości na Grodzieńszczyźnie i w całej Białorusi! – mówił Andrzej Chodkiewicz.

Przemawia konsul generalny RP Andrzej Chodkiewicz. Obok niego - Janina Sołowicz  i Mieczysław Jaśkiewicz

Przemawia konsul generalny RP Andrzej Chodkiewicz. Obok niego – Janina Sołowicz i Mieczysław Jaśkiewicz

Życzenia świąteczno-noworoczne złożył wszystkim obecnym także prezes ZPB Mieczysław Jaśkiewicz oraz gospodyni spotkania Janina Sołowicz, pełniąca obowiązki prezesa Oddziału ZPB w Grodnie.

Mieczysław Jaśkiewicz dzieli się opłatkiem z Antonim Romaniukiem

Mieczysław Jaśkiewicz dzieli się opłatkiem z Antonim Romaniukiem

A każdy z blisko dwustu przybyłych na spotkanie Polaków miał okazję złożyć każdemu obecnemu na nim osobiste życzenia i podzielić się opłatkiem, a także nabyć wyroby rękodzieła na jarmarku charytatywnym, od którego dochód został przekazany na rzecz dzieci specjalnej troski z Lidy.

Znadniemna.pl

Ostatnie w dobiegającym końca 2014 roku zebranie wtorkowe Oddziału Związku Polaków na Białorusi w Grodnie stało się okazją do złożenia przez członków oddziału sobie nawzajem życzeń świąteczno-noworocznych oraz do przeprowadzenia jarmarku charytatywnego na rzecz uzdolnionych twórczo dzieci specjalnej troski z Lidy. [caption id="attachment_7601" align="alignnone" width="480"] Podczas

Opieka nad wychowankami Raduńskiego Przytułku dla Dzieci jest jednym z kierunków działalności Oddziału Związku Polaków na Białorusi w Raduniu.

Jaselka_w_Raduniu_02

Z inicjatywy prezes raduńskiego oddziału ZPB Haliny Żegzdryń oraz księży z miejscowej parafii Matki Bożej Różańcowej na kilka dni przez Bożym Narodzeniem w miejscowym sierocińcu odbyło się spotkanie opłatkowe. Wychowankowie sierocińca przygotowali z okazji nadchodzących Świąt Bożego Narodzenia przedstawienie artystyczne, opowiadające o przyjściu na świat Zbawiciela.

Jaselka_w_Raduniu_04

Za pielęgnowanie polskiej tradycji katolickiej wychowankowie Domu Dziecka otrzymali od Oddziału ZPB w Raduniu i parafii Matki Bożej Różańcowej prezenty świąteczne.

Jaselka_w_Raduniu_01

W drugim dniu Świąt Bożego Narodzenia, uzdolnione artystycznie dzieci z polskich rodzin dały pokaz swoich talentów aktorskich oraz wiedzy na temat historii narodzin Jezusa, przedstawiając jasełka w raduńskim kościele Matki Bożej Różańcowej. Również dzieci grający w jasełkach otrzymały od Oddziału ZPB w Raduniu prezenty z okazji świąt.

Jaselka_w_Raduniu

Jaselka_w_Raduniu

Znadniemna.pl

Opieka nad wychowankami Raduńskiego Przytułku dla Dzieci jest jednym z kierunków działalności Oddziału Związku Polaków na Białorusi w Raduniu. Z inicjatywy prezes raduńskiego oddziału ZPB Haliny Żegzdryń oraz księży z miejscowej parafii Matki Bożej Różańcowej na kilka dni przez Bożym Narodzeniem w miejscowym sierocińcu odbyło się

Skip to content