Standard Blog Whole Post - Portal Polaków na Białorusi

Vivat Maj! Trzeci Maj! Dokładnie 225 lat temu uchwalono Konstytucję 3 Maja. Pierwszą konstytucję w Europie, drugą na świecie

Sejm Czteroletni po burzliwej debacie 3 maja 1791 r. przyjął przez aklamację ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 Maja. Była drugą na świecie i pierwszą w Europie ustawą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli.

Obraz Jana Matejki przedstawiający uchwalenie Konstytucji 3 Maja, fot.: Wikipedia.pl

Według historyka prof. Henryka Samsonowicza, Konstytucja 3 Maja stanowi ważny element pamięci zbiorowej, bez której żadna wspólnota istnieć nie może. Jego zdaniem, Polska odzyskiwała niepodległość trzykrotnie: właśnie 3 maja 1791 r. oraz 11 listopada 1918 r. i 4 czerwca 1989 r.

Celem uchwały miało być ratowanie Rzeczypospolitej, której terytorium zostało uszczuplone w wyniku I rozbioru przeprowadzonego przez Prusy, Austrię i Rosję w 1772 r.

Konstytucja została uchwalona na Zamku Królewskim w Warszawie. Trzeciomajową sesję sejmową rozpoczął marszałek Stanisław Małachowski, który przedstawił tragiczną sytuację kraju. Następnie, po odczytaniu świadczących o zagrożeniu zewnętrznym, a specjalnie na tę okoliczność spreparowanych, raportów polskich placówek dyplomatycznych, poproszono o radę Stanisława Augusta.

Twojego światła, twojej cnoty wzywamy, Najjaśniejszy Panie, abyś nam odkrył widoki swoje ku ratowaniu ojczyzny — mówił do króla Ignacy Potocki. Choć monarcha od razu uznał uchwałę za „zgodną z wolą wielu sejmujących”, dopiero po kilku godzinach burzliwej debaty zgodził się złożyć na nią przysięgę.

W pierwszych zdaniach uchwalonego przez aklamację dokumentu podkreślano jedność państwa, czego wyrazem miał być jeden rząd, skarb i armia. Artykuł pierwszy konstytucji potwierdzał dominującą rolę religii katolickiej. W drugim zaakcentowano pozycję szlachty, gwarantując jej przyznane dawniej przywileje.

Szlachtę za najpierwszych obrońców wolności i niniejszej konstytucyi uznajemy; każdego szlachcica cnocie, obywatelstwu i honorowi, jej świętość do szanowania, jej trwałość strzeżenia poruczamy, jako jedyną twierdzę ojczyzny i swobód naszych — podkreślono w uchwale.

Ustawa o miastach, stanowiąca artykuł trzeci dokumentu, potwierdzała prawo mieszczan do samostanowienia w istotnych sprawach, posiadania ziemi oraz przyjmowania do stanu szlacheckiego.

Artykuł czwarty utrzymywał poddaństwo chłopów wobec szlachty, przyjmując jednak włościan „pod opiekę prawa i rządu krajowego”, co gwarantowały umowy zawarte przez nich z właścicielami ziem. Przyznawano także wolność każdemu chłopu przybywającemu lub wracającemu po ucieczce, co miało zachęcać włościan z innych krajów do zamieszkania w Polsce.

Konstytucja ustanowiła trójpodział władzy. Władzę ustawodawczą miał stanowić dwuizbowy parlament, składający się z sejmu – 204 posłów spośród szlachty i 24 plenipotentów miast – oraz senatu (złożonego z biskupów, wojewodów, kasztelanów i ministrów pod przewodnictwem króla), o ograniczonej roli.

Funkcję wykonawczą miał sprawować król i odpowiedzialny przed Sejmem rząd, zwany Strażą Praw, który tworzył prymas oraz ministrowie policji, pieczęci (spraw wewnętrznych), skarbu, wojny i spraw zagranicznych. Król mógł powoływać ministrów, senatorów, biskupów, oficerów i urzędników, a podczas wojny był wodzem naczelnym armii. Rolę sądowniczą w państwie powierzano niezależnym trybunałom. Planowano reformę sądownictwa oraz utworzenie sądów ziemskich i miejskich, a także Trybunału Koronnego i sądów asesorskich.

Segment szósty dokumentu dotyczył organizacji Sejmu. Likwidował instrukcje poselskie nakładające na posłów obowiązek zajmowania stanowiska ich lokalnego środowiska i znosił liberum veto, wprowadzając głosowania większościowe. Kadencja miała trwać dwa lata, a posiedzenia zwoływane w zależności od potrzeb. Co 25 lat miał obradować sejm nadzwyczajny, na którym posłowie mieli pracować nad poprawą konstytucji.

Wprowadzono tron dziedziczny, likwidując wolną elekcję. Następcą tronu po Stanisławie Auguście miał być elektor saski Fryderyk August, wnuk Augusta III Sasa i jego potomkowie. Na wypadek śmierci króla lub niemożności sprawowania przez niego funkcji regencję miała sprawować Straż Praw po przewodnictwem królowej lub prymasa.

Ostatni artykuł dokumentu poświęcono „sile zbrojnej narodowej”, której celem miałabyć obrona suwerenności kraju. Postanowienia te są uznawane za podwaliny organizacji Wojska Polskiego.

Uchwalenie Konstytucji 3 Maja odbiło się szerokim echem w całej Europie.

Po 3 maja Stanisław August przeżywał okres swej największej popularności, autentycznego uwielbienia dla „ojca ojczyzny”, a także poklasku oświeconej Europy, gdzie jedynie w radykalnych kołach rewolucji francuskiej dezaprobowano „monarchizm” Konstytucji 3 maja — pisze historyk prof. Jerzy Michalski, autor biografii Stanisława Augusta („StanisławAugust Poniatowski”).

W opinii znawczyni XVIII-wiecznych dziejów Polski prof. Zofii Zielińskiej, Konstytucja 3 Maja stanowiła zasadniczy zwrot w porównaniu z ustrojem wcześniejszym, zdecydowanie republikańskim. Silna jak na polskie tradycje centralna władza wykonawcza, silna w niej pozycja króla, wreszcie istotne prerogatywy, jakie zachowywał władca w sejmie, przesądzają o tym, że ustrój stworzony przez Ustawę Rządową możemy uznać za monarchizm, którego granice wyznaczała konstytucja, a więc za monarchizm konstytucyjny.

Nie tylko tekst uchwały rządowej, ale także okoliczności jej wprowadzenia, były przedmiotem analiz badaczy. W książce „Czy Sejm Czteroletni uchwalił Konstytucję 3 Maja?” historyk epoki stanisławowskiej prof. Bartłomiej Szyndler dowodzi, że ustanowienie konstytucji odbyło się z pogwałceniem prawa i przy silnym sprzeciwie szlachty, która oprotestowała przede wszystkim pomysł zniesienia elekcji tronu poprzez zastąpienie go jego sukcesją (było to sprzeczne z umową pacta conventa, dołączoną do artykułów henrykowskich z 1573 r.).

Próba wprowadzenia konstytucji w życie została zniweczona już w połowie 1792 r. Było to związane z Konfederacją Targowicką (zawiązaną przez przywódców obozu magnackiego w celu przywrócenia poprzedniego ustroju Rzeczypospolitej i pod hasłami obrony zagrożonej wolności przeciwko reformom Konstytucji 3 Maja) i wkroczeniem armii rosyjskiej w granice Polski.

Konstytucja 3 Maja była drugą na świecie (po Stanach Zjednoczonych) i pierwszą w Europie ustawą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli.

Znadniemna.pl za wpolityce.pl/PAP

3 maja, 2016

0 Comments

Oświata, Wiadomości z Polski, Z-SUPERNEWS

Pierwsza inicjatywa legislacyjna Prezydenta RP z zakresu oświaty polonijnej

W Belwederze przed południem Prezydent RP Andrzej Duda podpisał pierwszą inicjatywę legislacyjną z zakresu oświaty polonijnej.

Podpisanie pierwszej inicjatywy legislacyjnej Prezydenta RP z zakresu oświaty polonijnej w Belwederze, fot.: Andrzej Hrechorowicz / KPRP

Projekt ustawy „o zmianie ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz niektórych innych ustaw” jest pierwszym projektem ustawy o tematyce polonijnej skierowanym pod obrady Sejmu z inicjatywy Prezydenta RP.

Projekt został opracowany jako odpowiedź na potrzeby Polonii i Polaków mieszkających za granicą. Jego głównym celem jest zrównoważenie uprawnień dzieci polskich i polonijnych uczących się poza granicami kraju (historii, geografii oraz języka polskiego) z uprawnieniami dzieci uczęszczających do szkół w Polsce, w zakresie ulg na publiczną komunikację kolejową i autobusową, wejścia do muzeów oraz parków narodowych.

Dotychczasowo dokumentem uprawniającym do otrzymania ulgi była legitymacja szkolna, ale tylko legitymacja szkolna wydawana przez szkoły funkcjonujące na terytorium Polski lub prowadzone przez placówki dyplomatyczne. Ulgi dotychczasowe nie obejmują dzieci uczących się w szkołach społecznych prowadzonych przez polonijne organizacje oświatowe, stowarzyszenia rodziców, polskie parafie i sekcje polskie organizowane przy szkołach międzynarodowych. Uczniowie nie posiadają tam legitymacji szkolnych. Stąd, gdy przyjeżdżają do ojczystego kraju nie mają żadnych ulg, mimo wieku uprawniającego do ich przyznania.

Projekt przyznaje uczniom szkół społecznych, prowadzonych przez polonijne organizacje oświatowe, stowarzyszenia rodziców, polskie parafie i sekcje polskie organizowane przy szkołach międzynarodowych i zarejestrowanych w bazie Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą uprawnienia do ulg na przejazdy środkami komunikacji publicznej oraz uprawnienia do ulg w przypadku wejścia do muzeów i na teren parku narodowego w Polsce.

Uprawnienia dotyczące ulg na przejazdy zostają przyznane również nauczycielom uczącym w tych szkołach. Wprowadzone zmiany mają za cel nagrodzenie tych uczniów, którzy podejmują trud zdobywania wiedzy o Ojczyźnie swoich przodków. Posiadanie przez dzieci polonijne za granicą dokumentu poświadczającego ich uprawnienia do ulg w Polsce ma walor edukacyjno-patriotyczny. Będzie to widoczny dokument potwierdzający ich więź z Polską.

Znadniemna.pl za prezydent.pl

2 maja, 2016

1 Comment

W Belwederze przed południem Prezydent RP Andrzej Duda podpisał pierwszą inicjatywę legislacyjną z zakresu oświaty polonijnej. [caption id="attachment_16169" align="alignnone" width="480"] Podpisanie pierwszej inicjatywy legislacyjnej Prezydenta RP z zakresu oświaty polonijnej w Belwederze, fot.: Andrzej Hrechorowicz / KPRP[/caption] Projekt ustawy „o zmianie ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów

Społeczeństwo, Wiadomości z Polski, Z-SUPERNEWS

Życzenia od Prezydenta RP dla Polonii i Polaków za Granicą

Szanowni Państwo, Drodzy Rodacy!

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda, fot.: prezydent.pl

Obchodzimy dzisiaj Dzień Polonii i Polaków za Granicą ustanowiony w 2002 roku w dowód uznania wielowiekowego dorobku i wkładu Polonii i Polaków za granicą w odzyskanie przez Polskę niepodległości, wierność oraz przywiązanie do polskości, a także pomoc Ojczyźnie w najtrudniejszych momentach.

Po raz pierwszy jako Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej będę towarzyszył Państwu w tym radosnym świętowaniu. Z tej okazji gorąco dziękuję Moim Rodakom, mieszkającym poza granicami kraju za zaangażowanie w pracę, która służy pielęgnowaniu postaw patriotycznych, zachowywaniu pamięci o polskiej historii, kulturze i tradycji. Dziękuję za wychowywanie młodego pokolenia w duchu chrześcijańskich i europejskich wartości, za dbałość o to, aby w sercach młodych ludzi była obecna Polska – nasza wspólna Ojczyzna.

Z okazji Dnia Polonii i Polaków za Granicą życzę Wam, Drodzy Rodacy, aby łączące nas więzi stawały się jeszcze silniejsze, abyśmy miłość do Polski potrafili przekazywać następnym pokoleniom. Życzę Wam osobistego powodzenia, zdrowia i wszelkiej pomyślności!

Andrzej Duda
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

2 maja, 2016

0 Comments

Szanowni Państwo, Drodzy Rodacy! [caption id="attachment_16165" align="alignnone" width="480"] Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda, fot.: prezydent.pl[/caption] Obchodzimy dzisiaj Dzień Polonii i Polaków za Granicą ustanowiony w 2002 roku w dowód uznania wielowiekowego dorobku i wkładu Polonii i Polaków za granicą w odzyskanie przez Polskę niepodległości, wierność oraz przywiązanie

Społeczeństwo, Wiadomości z Polski, Z-SUPERNEWS

Senat jednogłośnie przyjął nowelizację ustawy o Karcie Polaka

Według szacunków MSWiA, dzięki nowelizacji do kraju może przyjechać kilkadziesiąt tys. Polaków ze Wschodu.

Zgodnie z przyjętymi przez Senat zmianami posiadacze Karty Polaka, przyjeżdżający do Polski z zamiarem osiedlenia się na stałe, dostaną bezpłatnie Kartę Stałego Pobytu, po roku otrzymają obywatelstwo polskie, a w międzyczasie będą mogli liczyć na pomoc w tym pierwszym najtrudniejszym okresie adaptacji – m.in. będą mogli ubiegać się o świadczenie pieniężne na pokrycie kosztów gospodarowania i bieżącego utrzymania na okres do 9 miesięcy, dofinansowanie do wynajęcia mieszkania, intensywnej nauki języka polskiego czy kursów zawodowych. Program ma ruszyć od 2017 r.

Posiadacze Karty Polaka zostaną też zwolnieni z opłat konsularnych za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie polskiej wizy i z opłat konsularnych za przyjęcie wniosku o nadanie polskiego obywatelstwa. Z kolei wnioski o Kartę Polaka będzie można składać nie tylko w polskich konsulatach, lecz i w urzędach wojewódzkich, co – jak podkreślał podczas prac w Sejmie szef komisji łączności z Polakami za granicą Michał Dworczyk (PiS) – będzie dużym ułatwieniem w krajach niedemokratycznych takich jak Białoruś, gdzie osoby ubiegające się o Kartę mogą spotykać się z szykanami.

Nowela zakłada, że pomoc finansowa będzie przeznaczona też dla członków rodzin posiadaczy karty, co zwiększy liczbę ubiegających się o nią osób.

Nowelizację z przyjętymi wcześniej poprawkami poparło 82 senatorów – wszyscy obecni na głosowaniu.

W czasie prac w Senacie przyjęto ponad 30 poprawek do ustawy, w większości technicznych. Senatorowie uregulowali m.in. zasady utraty ważności Karty Polaka, a także zwrotu oraz ewidencjonowania kart, które utraciły ważność; uporządkowano przepisy odnoszące się do vacatio legis ustawy.

W głosowaniach odrzucono poprawkę zgłoszoną przez senatora Jana Rulewskiego (PO), aby posiadacze karty wnioskujący o pobyt stały w Polsce mogli ubiegać się o dodatkowe jednorazowe świadczenie pieniężne na pokrycie kosztów bieżącego utrzymania.

W czasie debaty w Senacie do zmian w ustawie pozytywnie odniósł się reprezentujący MSZ sekretarz stanu ds. polonijnych i konsularnych Jan Dziedziczak. Wiceminister zachęcał też senatorów do wyjścia z inicjatywą ustawodawczą zmierzającą do ustanowienia w wyborach do Senatu okręgu polonijnego, w którym głosować mogliby „wszyscy Polacy na świecie”. – To znakomite rozwiązanie, które miałoby wiele wymiarów. (…) Byłoby to piękne świadectwo dla Polaków w kraju przypominające, że mamy tak dużą grupę rodaków za granicą, no i po raz kolejny akcentujące, jak ważną rolę Senat odgrywa w procesie łączności rodaków za granicą z krajem – mówił. – Wiem, że takie pomysły państwo tutaj w izbie Senatu macie i naprawdę gorąco je pochwalam – dodał.

Karta Polaka potwierdza przynależność do narodu polskiego. Przyznawana jest osobom polskiego pochodzenia żyjącym w 15 krajach za wschodnią granicą, powstałych lub odrodzonych po rozpadzie ZSRR, które nie uznają podwójnego obywatelstwa.

Karta, o którą można ubiegać się od kwietnia 2008 r., umożliwia m.in. refundację wizy, dostęp do polskich szkół i uczelni oraz ułatwienia w uzyskiwaniu stypendiów, podejmowanie pracy i prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce.

Karta Polaka jest wydawana przez konsula; jest ważna przez 10 lat od momentu przyznania i może być przedłużana na wniosek zainteresowanego.

Osoby ubiegające się o Kartę Polaka muszą wykazać swój związek z polskością – w tym przynajmniej bierną znajomość polskiego, wykazać, że jedno z rodziców lub dziadków bądź dwoje pradziadków było narodowości polskiej; bądź przedstawić zaświadczenie organizacji polonijnej o działalności na rzecz kultury i języka polskiego.

Do grudnia 2015 r. polskie urzędy konsularne przyjęły ok. 170 tys. wniosków o przyznanie karty, otrzymało ją ponad 160 tys. osób mieszkających na terenie b. ZSRR. Najwięcej wniosków (ponad 76 tys.) złożono na Białorusi, na Ukrainie (blisko 70 tys.) oraz na Litwie (niecałe 6 tys.).

Znadniemna.pl za Onet.pl/PAP

30 kwietnia, 2016

0 Comments

Senat jednogłośnie przegłosował wczoraj, 29 kwietnia,przyjęcie poselskiej nowelizacji ustawy o Karcie Polaka i innych ustaw. Wprowadzone zmiany mają ułatwić posiadaczom Karty m.in. osiedlanie się w Polsce oraz ubieganie się o polskie obywatelstwo. Według szacunków MSWiA, dzięki nowelizacji do kraju może przyjechać kilkadziesiąt tys. Polaków ze Wschodu. Zgodnie

Społeczeństwo, Z-SUPERNEWS, Ziemia Grodzieńska

„Rzeczpospolita”: Kolejny atak na Związek Polaków

Andżelika Borys, przewodnicząca Rady Naczelnej ZPB

– Dopiero wróciłam z Polski i mam niespodziankę. Inspekcja Podatkowa proponuje mi „dobrowolnie” opłacić dług spółki „Polonika” w wysokości 117059385 rubli białoruskich – napisała na portalu społecznościowym Andżelika Borys, przewodnicząca Rady Naczelnej Związku Polaków na Białorusi, nieuznawanego przez władze białoruskie. (Ta astronomiczna suma w białoruskiej walucie to równowartość około 23,4 tys. złotych).

– To absurdalny pomysł. Spółka została zlikwidowana decyzją sądu dwa lata temu. Teraz nagle ożyła – mówi „Rzeczpospolitej’ Andżelika Borys. – Na Białorusi często dzieją się absurdalne rzeczy, zwłaszcza jak mają podtekst polityczny. Teraz nie ma ostrych represji, nie ma wsadzania do aresztów, ale są represje finansowe.

Spółka „Polonika” powstała po to, by dać zatrudnienie prześladowanym i pozbawianym pracy działaczom zdelegalizowanego ZPB. Wielekroć władze nasyłały na nią kontrolę. Andżelika Borys płaciła już kary w przeszłości. W kwietniu 2010 musiała nagle zebrać u rodziny pieniądze, bo inaczej nie zostałaby wypuszczona z kraju na pogrzeb ofiar katastrofy smoleńskiej.

Skąd się wziął dług zlikwidowanej przez władze spółki? To kara, którą „Polonika” miała naliczoną jeszcze, gdy istniała. Zarzucono jej wówczas, jak przypomina Andżelika Borys, że prowadziła kurs języka polskiego i że była działalność charytatywna. Wtedy kara miała wynosić 40 tys dolarów, ale kurs rubla tak spadł, że teraz jest to ponad sześć razy mniej.

„Polonika” działała w Grodnie, podobnie jak władze ZPB. Może decyzja o nękaniu polskich działaczy zapadła na poziomie lokalnym, a nie w Mińsku? – Nie sądzę, żeby takie decyzje zapadały lokalnie, nie sądzę, by w Grodnie ktoś się przebudził dwa lata po zlikwidowaniu spółki. Na pewno jest to związane z moją działalnością, a ja zajmuję się sprawami Polaków na Białorusi. Może to element jakiegoś handlu z Polską – zastanawia się Andżelika Borys.

Miesiąc temu na Białorusi był szef MSZ Witold Waszczykowski.

Zapowiadało się, że zaowocuje ona polepszeniem sytuacji najważniejszej polskiej organizacji.

– Na razie nic się nie wydarzyło. Jednak władze Białorusi są trudnym partnerem, nieprzewidywalnym. Na pewno zależy im na ociepleniu, poprawie wizerunku, ale na własnych warunkach. Ja i ZPB możemy być elementem jakiejś gry – mówi nam liderka polskiej społeczności na Białorusi.

Znadniemna.pl za rp.pl

29 kwietnia, 2016

0 Comments

Wydawało się, że stosunki między Mińskiem a Warszawą się polepszają. Jednak władze białoruskie znowu zaczęły sprawiać kłopoty Związkowi Polaków. Zażądały spłaty długu przez nieistniejącą od dwóch lat spółkę. [caption id="attachment_12065" align="alignnone" width="480"] Andżelika Borys, przewodnicząca Rady Naczelnej ZPB[/caption] - Dopiero wróciłam z Polski i mam niespodziankę. Inspekcja

Społeczeństwo, Z-SUPERNEWS, Ziemia Grodzieńska

Białoruski fiskus wyłudza pieniądze od Andżeliki Borys

Andżelika Borys

Pismo z inspekcji, zatytułowane „O rozstrzygnięciu pytania” i zawierające sugestię, iż polska działaczka ma dobrowolnie spłacić rzekomy dług uznanej decyzją sądu za bankruta i zlikwidowanej przez sąd firmy „Polonika”, której była współudziałowcem, Andżelika Borys znalazła w drzwiach swojego mieszkania wczoraj późnym wieczorem, kiedy wróciła z wyjazdu służbowego do Polski.

Firma „Polonika” była zakładana przez Andżelikę Borys jako zaplecze gospodarcze, działającego w podziemiu i prześladowanego przez władze białoruskie ZPB i miała zapewnić działaczom związkowym legalne zatrudnienie w świetle prawa białoruskiego.

Władze białoruskie z inicjatywy inspekcji podatkowej doprowadziły jednak firmę „Polonika” do bankructwa, które Sąd Gospodarczy w Grodnie stwierdził jeszcze w lutym 2014 roku, a miesiąc później zadecydował o likwidacji firmy „Polonika”, wskazując, iż żaden z jej wierzycieli nie może dochodzić od firmy zwrotu zadłużenia, które powstało w wyniku jej działalności.

Po minięciu ponad dwóch lat od momentu likwidacji „Poloniki” Inspekcja Podatkowa leninowskiego rejonu Grodna stwierdziła jednak, że skoro nie da się już ściągnąć długu od zlikwidowanej firmy, to może zadłużenie to ureguluje osoba fizyczna, czyli była założycielka zbankrutowanej firmy Andżelika Borys.

Oczywiście sprawą absurdalnych, jak oceniamy, roszczeń Inspekcji Podatkowej leninowskiego rejonu Grodna wobec Andżeliki Borys powinni zająć się (i zrobią to) prawnicy.

Z naszego punktu widzenia skierowany do Andżeliki Borys i publikowany przez nas dokument pt. „O rozstrzygnięciu pytania” świadczy o podjętej przez białoruskiego fiskusa próbie wyłudzenia od Andżeliki Borys kwoty pieniężnej, wartej ponad 23.400 złotych.

Znadniemna.pl

29 kwietnia, 2016

0 Comments

Przewodnicząca Rady Naczelnej Związku Polaków na Białorusi Andżelika Borys stała się ofiarą próby wyłudzenia 117.059.385 rubli białoruskich przez Inspekcję Podatkową leninowskiego rejonu Grodna. [caption id="attachment_10120" align="alignnone" width="480"] Andżelika Borys[/caption] Pismo z inspekcji, zatytułowane „O rozstrzygnięciu pytania” i zawierające sugestię, iż polska działaczka ma dobrowolnie spłacić rzekomy dług

Społeczeństwo, Wiadomości z Polski, Z-SUPERNEWS

Ostatnie polskie czasopismo dla kresowiaków bez dotacji

Bardzo możliwe, że Polacy mieszkający poza granicami kraju już nie poczytają „Gońca Kresowego”, który był nieprzerwanie wydawany od 1989 roku. W tym roku najprawdopodobniej czasopismo zakończy cykl wydawniczy i to już na zawsze. Powodem tego stanu rzeczy kolejny raz okazały się pieniądze – dodajmy, nieduże pieniądze.

„Goniec Kresowy” to już ostatnie czasopismo, które jest wydawane w Polsce i skierowane jest zarówno do mieszkańców Białegostoku, jak i Polaków mieszkających poza granicami kraju. Wszystkie inne periodyki zostały już zamknięte z powodu braku finansowania. Po ponad 27 latach identyczny los może spotkać także i „Gońca Kresowego”. Periodyk wydawany jest przez Towarzystwo Przyjaciół Grodna i Wilna, które do tej pory pozyskiwało środki na ten cel między innymi z budżetu miasta Białegostoku oraz z urzędu marszałkowskiego. Wpłaty organizacja pozyskiwała także od sponsorów.

W każdym numerze znajdowały się podziękowania wszystkim, którzy przyczyniali się do wydania „Gońca Kresowego”. W gazecie nie było reklam, za to obszerne materiały naukowe, z których korzystali polscy studenci oraz pracownicy naukowi mieszkający poza granicami kraju. Był to jedyny bezpośredni łącznik wydawniczy z Polską i teraz ta ostatnia nić właśnie się urywa. Urząd marszałkowski województwa podlaskiego nie znalazł nawet jednej złotówki na dofinansowanie tego czasopisma.

– Najbliższy numer prawdopodobnie się nie ukaże. Będziemy się starali pozyskać pieniądze od sponsorów i może jeszcze uda się wydać jeden numer pod koniec tego roku. Nie rozumiem dlaczego nie dostaliśmy dotacji, bo jest to już ostatnie czasopismo wydawane w tym duchu. Jedyne polskie czasopismo wydawane w Polsce dla kresowiaków mieszkających poza granicami naszego kraju – mówi portalowi dziendobry.bialystok.pl Rafał Cierniak z Towarzystwa Przyjaciół Grodna i Wilna.

Towarzystwo Przyjaciół Grodna i Wilna podchodziło już w tym roku dwukrotnie do konkursów, by ratować „Gońca Kresowego”. Niestety, bez powodzenia. Najpierw dotacji w wysokości 9,5 tys. złotych odmówiło Miasto Białystok, argumentując to brakiem finansowania dla czasopism o charakterze komercyjnym. Tylko, że tak się składa, że pismo nigdy nie miało charakteru komercyjnego. Jak wspominaliśmy, artykuły tworzyli wybitni polscy naukowcy i były one ogromną pomocą dydaktyczną dla polskich studentów. Dotacji nie przyznał w pierwszej transzy także i urząd marszałkowski. Towarzystwo zwracało się wówczas z wnioskiem na kwotę 5 tys. złotych. Otrzymało zero.

– Na kilku wydarzeniach organizowanych przez Towarzystwo Przyjaciół Grodna i Wilna byli przedstawiciele urzędu marszałkowskiego. Bardzo im się podobało. Sami nas zachęcali do składania wniosku o dotację na „Gońca Kresowego”. Więc w drugiej transzy rozdziału środków złożyliśmy wniosek ponownie. Nie ukrywam, że po tych zachętach ze strony urzędu marszałkowskiego, jest mi bardzo przykro, że i tym razem nikogo nie obchodzą Polacy mieszkający na Kresach – powiedział Rafał Cierniak.

Wiele mówi się o dbałości o więzy z Polakami na Kresach, ale jak widać, niewiele się w tej sprawie robi. „Goniec Kresowy” po ponad 27 latach, jako ostatnie polskie czasopismo, może już nie trafić w ręce polonii na Wschodzie. Niestety, bez wsparcia ze strony polskiej, dla tego rodzaju inicjatyw, które podtrzymują zarówno kulturę polską jak i pielęgnują język polski, utrzymanie i pielęgnowanie tych więzów będzie bardzo trudne. To smutne, że polonia tak bardzo interesuje wszystkich, kiedy trzeba o niej mówić, ale tak bardzo jest niepotrzebna, kiedy trzeba coś dla niej zrobić.

Od redakcji Znadniemna.pl:

Czasopismo „Goniec Kresowy” zamieszczało też materiały, ukazujące się na portalu Znadniemna.pl oraz w gazecie „Głos znad Niemna na uchodźstwie”. Był to jedyny sposób dotarcia treści, ukazujących się w tych mediach, do czytelnika w Polsce w wersji drukowanej. Gazeta „Głos znad Niemna na uchodźstwie” jest bowiem dystrybuowana tylko na terenie Białorusi i tylko w drugim obiegu, jako druk na Białorusi – nielegalny. Tym bardziej przykro jest nam z powodu tego, że wartościowa inicjatywa wydawnicza Towarzystwa Przyjaciół Grodna i Wilna może zniknąć.

Znadniemna.pl za dziendobry.bialystok.pl/Agnieszka Siewiereniuk – Maciorowska/ Foto: TPGiW

27 kwietnia, 2016

1 Comment

Oświata, Ziemia Brzeska

Uczniowie z Brześcia na Dniu Otwartym Uniwersytetu Warszawskiego

Uczniowie Polskiej Szkoły Społecznej przy Oddziale Związku Polaków na Białorusi w Brześciu 23 kwietnia gościli w stolicy Polski. Była to sobota, w którą jedna z najlepszych w Polsce uczelni wyższych – obchodzący w tym roku 200-lecie istnienia Uniwersytet Warszawski – organizował Dzień Otwarty dla przyszłych studentów.

Uczniowie Polskiej Szkoły Społecznej przy Oddziale ZPB w Brześciu na terenie Kampusu Głównego Uniwersytetu Warszawskiego

W szesnastoosobowej grupie młodzieży z Brześcia, która 23 kwietnia udała się do Warszawy, także byli tegoroczni maturzyści, wybierający się na studia do Polski. Zwiedzając Uniwersytet Warszawski mogli oni zapoznać się z bogatą ofertą edukacyjną renomowanej uczelni, poznać zasady rekrutacji, a także porozmawiać ze studentami i wykładowcami UW.

Po zwiedzeniu Uniwersytetu Warszawskiego grupa polskiej młodzieży z Bzreścia skorzystała z dobrej pogody i udała się na Plac Zamkowy oraz pospacerowała po warszawskiej Starówce.

Podczas zwiedzania Warszawy

Polska Szkoła Społeczna przy Oddziale ZPB w Brześciu jest stosunkowo młodym, bo działającym od nieco ponad dwóch lat, ośrodkiem nauczania języka polskiego w mieście nad Bugiem. Przed wycieczką do Warszawy, szkoła zorganizowała dla swoich uczniów konkursy językowe – z polskiej ortografii (7 i 8 kwietnia) i z polskiej gramatyki (20 i 21 kwietnia). Konkursy były przeprowadzone dla uczniów w dwóch kategoriach– dla dzieci w wieku od 10 do 13 lat oraz dla młodzieży od lat 14 do 17.

Podczas sprawdzianu w szkole społecznej

Uczniowie, którzy wypadli najlepiej w szkolnych sprawdzianach z ortografii i gramatyki, otrzymali nagrody książkowe, ufundowane przez Konsulat Generalny RP w Brześciu, a także zostali zaproszeni na wycieczkę do Warszawy i zwiedzanie Uniwersytetu Warszawskiego w Dniu Otwartym, zorganizowanym przez uczelnię.

Natalia Gołubowska z Brześcia

26 kwietnia, 2016

0 Comments

Społeczeństwo, Z-SUPERNEWS, Ziemia Grodzieńska

Rosyjska FSB porwała Polaka z Białorusi!

Za odważne artykuły i solidarność z Ukrainą ponad miesiąc spędził w szpitalu psychiatrycznym i w areszcie na Akrestina w Mińsku. Ścigany przez białoruskich śledczych usiłował ukryć się na Ukrainie. W styczniu wpadł w ręce rosyjskiego FSB – pisze portal Kresy24.pl.

Eduard Palczys, więziony w Rosji Polak z Lidy, fot.: sputnikipogrom.com

Teraz białoruscy opozycjoniści i obrońcy praw człowieka domagają się uwolnienia Eduarda Palczysa, 25- letniego studenta historii z Lidy, od stycznia 2016 roku więzionego w rosyjskim areszcie za publikowanie tekstów na portalu 1863x.com za treści krytyczne wobec władz w Moskwie i Mińsku. Powołali komitet „Wolność dla Eduarda Palczysa”.

Jak już informował portal Kresy24.pl , Eduard Palczys z Białorusi, twórca serwisu 1863x.com, jest więziony w Briańsku. Napisał o tym rosyjski nacjonalistyczny portal „Sputnik i Pogrom” w artykule pt: „Jak etniczny Polak pomagał Białorusinom antyrosyjski nacjonalizm budować: Ku przestrodze”.
Rosyjscy nacjonaliści podkreślali, że „założyciel największego rusofobicznego portalu w byłej Białoruskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej – 25 –letni mieszkaniec zachodniobiałoruskiej Lidy, praktykujący katolik, etniczny Polak Eduard Aleksandrowicz Palczys… pojechał do Rosji w poszukiwaniu pracy. Wcześniej próbował uzyskać azyl polityczny na Ukrainie.

Autor ultraprawicowego rosyjskiego portalu snuje przypuszczenia, że bloger prawdopodobnie zostanie odesłany na Białoruś, gdzie zostało wszczęte przeciwko niemu dochodzenie w sprawie podżegania do nienawiści na tle narodowym, albo zostanie skazany w Rosji za artykuł „Kreml powinien zostać zburzony” i „Jak zabić ruski świat”.

W skład Komitetu społecznego „Wolność dla Eduarda Palczysa” weszło kilkudziesięciu białoruskich opozycjonistów, działaczy społecznych i obrońców praw człowieka. Chcą poinformować o zatrzymaniu 25 – letniego Palczysa OBWE i Radę Europy.

Znadniemna.pl za Kresy24.pl

26 kwietnia, 2016

0 Comments

Oświata, Z-SUPERNEWS, Ziemia Grodzieńska

Znamy „Mistrzów Ortografii 2016”!

W niedzielę, 24 kwietnia, młodzi Polacy z Grodna, Baranowicz, Mińska, Nowogródka, Werenowa, Dociszek i Porzecza znaleźli się wśród laureatów konkursu „Mistrz ortografii 2016”, premiowanych wyjazdami do Aten w Grecji i do Rimini nad Morzem Adriatyckim we Włoszech. To była już druga edycja konkursu ortograficznego, którego organizatorem i pomysłodawcą jest przewodnicząca Rady Naczelnej Związku Polaków na Białorusi Andżelika Borys.

Zdjęcie pamiątkowe laureatów konkursu

Rok temu do konkursu zgłosiło się około stu młodych ludzi, uczących się języka polskiego w różnych formach i w różnych ośrodkach edukacyjnych na terenie całej Białorusi. Wówczas nagrodą za zwycięstwo w konkursie była wycieczka do Rzymu. W tym roku Andżelika Borys, jako organizator konkursu, znalazła możliwość premiowania laureatów wyjazdami do włoskiego kurortu Rimini oraz do Aten, będących kolebką cywilizacji europejskiej, a do konkursu zgłosiło się już ponad dwieście osób.

Przemawia Andżelika Borys, przewodnicząca Rady Naczelnej ZPB

Wyjazdem do Aten zostali nagrodzeni zdobywcy pierwszych i drugich miejsc w obu wiekowych kategoriach konkursowych (6-8 klasa oraz 9-11 klasa), podzielonych na trzy podkategorie („szkoły z polskim językiem wykładowym”, „szkoły społeczne”, „nauczanie fakultatywne”), czyli razem – dwanaście osób. Jeszcze pięciu wyróżnionych otrzymało vouchery na wyjazd nad Adriatyk, ufundowane przez sponsorów konkursu – Starostwo Powiatowe w Sokółce oraz Przedsiębiorstwo Ekoprojekt Jerzy Pławsiuk z Sokółki.

Konkurs „Mistrz ortografii”, którego druga już edycja odbyła się w Grodnie, został zorganizowany także dzięki poparciu Konsulatu Generalnego RP w Grodnie oraz Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, przy wsparciu merytorycznym Instytutu Filologii Polskiej i Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, którego dyrektor prof. nzw. dr hab. Violetta Machnicka była przewodniczącą jury konkursu, w skład, którego weszli także: dr Barbara Stelingowska, wykładowca na Uniwersytecie Przyrodniczo-Humanistycznym w Siedlcach i członkini Zarządu Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Siedlcach; Krzysztof Zieliński, konsul w Konsulacie Generalnym RP w Grodnie; Ewa Pietraszek, tłumaczka Wydawnictwa Sklepu Podróżnika w Warszawie; Helena Dubowska, dyrektor Polskiej Szkoły Społecznej przy ZPB w Grodnie; Lucyna Samojłowa, nauczycielka języka polskiego w Szkole Średniej nr 33 w Grodnie; Anna Porzecka, prezes Klubu Inteligencji Polskiej przy ZPB; Andrzej Pisalnik, redaktor naczelny portalu Znadniemna.pl.

Dr Barbara Stelingowska

Prof.nzw.dr hab. Violetta Machnicka

Jury konkursu, wyłaniając zwycięzców, miało ocenić poprawność rozwiązania przez konkursantów testu językowego oraz poprawność napisania niedużego dyktanda. W przemówieniu, podsumowującym konkurs, przewodnicząca jury Violetta Machnicka niezwykle wysoko oceniła poziom uczestników konkursu „Mistrz ortografii 2016”. – Jestem pod wrażeniem z powodu tego, że tak wiele osób doskonale radzi sobie z językiem polskim. Muszę podziękować państwu za aktywność i pomysłodawczyni konkursu Andżelice Borys za wspaniałą inicjatywę – mówiła przewodnicząca jury.

Dr Barbara Stelingowska i Andrzej Pisalnik

Ewa Pietraszek

Anna Porzecka i Lucyna Samojłowa

Konsul Krzysztof Zieliński z kolei zaznaczył, iż w kilku zwycięskich pracach konkursowych jury nie dopatrzyło się ani jednego, najdrobniejszego nawet, błędu, co potwierdza niezwykle wysoki poziom wiedzy językowej uczestników konkursu oraz doskonałą znajomość polskiej ortografii wśród najlepszych.

Helena Dubowska i Andżelika Borys wręczają dyplomy

Konsul RP Krzysztof Adam Zieliński ogłasza wyniki konkursu

Winiki konkursu ogłasza Andżelika Borys

Wyjazdem do Aten zostali nagrodzeni zdobywcy pierwszych dwóch miejsc w konkursie „Mistrz ortografii 2016”.

W kategorii 6-8 klasy

Wśród uczniów szkół z polskim językiem wykładowym są to:

1. Edyta Soroka – Polska Szkoła w Grodnie;
2. Mirosława Szwed – Polska Szkoła w Grodnie.

Wśród uczniów szkół społecznych:

1. Aleksandra Dojnicz – Polska Szkoła Społeczna im. Tadeusza Reytana w Baranowiczach;
2. Tatiana Mazajło – Polska Szkoła Społeczna przy ZPB w Grodnie.

Wśród uczniów, pobierających fakultatywne zajęcia z języka polskiego:

1. Anastazja Griszyna – Centrum Twórczości Dzieci i Młodzieży w Nowogródku;
2. Karina Bojko – Szkoła Średnia nr19 w Mińsku.

W kategorii 9-11 klasy

Wśród uczniów szkół z polskim językiem wykładowym są to:

1. Ewelina Pęska – Polska Szkoła w Grodnie;
2. Anita Krasowska – Polska Szkoła w Grodnie.

Wśród uczniów szkół społecznych:

1. Elwira Urbanowicz – Polska Szkoła Społeczna przy ZPB w Grodnie;
2. Marek Szumski – Polska Szkoła Społeczna im. Tadeusza Reytana w Baranowiczach.

Wśród uczniów, pobierających fakultatywne zajęcia z języka polskiego:

1. Karolina Dubicka – Szkoła Średnia w Werenowie;
2. Diana Szymielewicz – Szkoła Średnia w Dociszkach.

Wyróżnienia jury i ufundowane przez Starostwo Powiatowe w Sokółce oraz Przedsiębiorstwo EKOprojekt Jerzy Pławsiuk vouchery na wyjazd do Włoch otrzymało z rąk członka Zarządu Powiatu Sokólskiego Krzysztofa Szczebiota pięciu konkursantów: Paulina Anisim z Baranowicz, Beata Możejko z Porzecza, a także grodnianie – Ewelina Ustach, Władysław Aleszczyk oraz Aleksander Czerniawski.

Krzysztof Szczebiot wręcza vouchery na wyjazd do Włoch

Nagrodami rzeczowymi w postaci słowników i książek reprezentant Starostwa Powiatowego w Sokółce wyróżnił jeszcze sześć osób: Aleksandrę Cygiel ze Zdzięcioła, Angielinę Borysienko i Wiktorię Skorb z Grodna oraz trzy konkursantki z Wołkowyska – Julię Zielińską, Nadzieję Wróblewską i Beatę Żłobowicz.

Jak podkreśliła w rozmowie z portalem Znadniemna.pl Andżelika Borys: – Żaden z uczestników konkursu nie powinien czuć się przegrany. Organizując letnie wyjazdy wakacyjne do Polski dla młodzieży z Białorusi, będziemy się starali organizować je tak, aby każdy z konkursantów skorzystał z takiego wyjazdu – mówi organizator konkursu „Mistrz ortografii 2016”.

Znadniemnna.pl

25 kwietnia, 2016

5 komentarzy