Standard Blog Whole Post - Portal Polaków na Białorusi

Szef MSZ uzależnił otwarcie przejść granicznych z Białorusią od uwolnienia Andrzeja Poczobuta

Data otwarcia przejść granicznych z Białorusią jest uzależniona od długości kary więzienia Andrzeja Poczobuta – zadeklarował minister spraw zagranicznych RP Radosław Sikorski w rozmowie z białoruskim portalem Zerkalo.io.

Od kiedy zaostrzył się kryzys migracyjny na granicy polsko-białoruskiej, Warszawa wprowadziła szereg restrykcji na granicy. Osobne sankcje i ograniczenia zostały wprowadzone w odpowiedzi na represje wobec mniejszości polskiej, w tym na zatrzymanie i skazanie dziennikarza oraz działacza Związku Polaków na Białorusi Andrzeja Poczobuta.

Zamknięte pozostają przejścia w Kuźnicy, Bobrownikach i Połowcach na Podlasiu. Czynne są natomiast przejścia w Koroszczynie (towarowe) i Terespolu (pasażerskie) w Lubelskiem.

W maju premier Donald Tusk powiedział, że rząd rozważa otwarcie przejścia w Bobrownikach.

– To podobno odblokowałoby istotną część tego polskiego małego, średniego biznesu związanego z bezpośrednią wymianą handlową „człowiek do człowieka” między Białorusinami, a Polakami – mówił wówczas.

Sikorski: otwarcie przejść zależne od sytuacji Poczobuta

Szef MSZ Radosław Sikorski w rozmowie z białoruskim portalem Zerkalo.io podkreślił, że nowy rząd nie zamknął żadnych dodatkowych punktów granicznych.

– Przypomnę, że przejście w Bobrownikach zostało zamknięte przez poprzedni rząd w odpowiedzi na bezpodstawne aresztowanie i skazanie Andrzeja Poczobuta, który niestety nadal przebywa w więzieniu – powiedział Sikorski.

Podkreślił, że Warszawa od zawsze stara się „oddzielić reżim od społeczeństwa” i walczy o to, by sankcje nie dotykały białoruskich obywateli w ten sam sposób, co ich elity lub Rosjan.

Dodał jednak, że odblokowanie przejść zależne jest od decyzji reżimu Aleksandra Łukaszenki.

– Data otwarcia przejść granicznych uzależniona jest od okresu pozbawienia wolności Andrzeja Poczobuta – mówił.

Poczobut w więzieniu

Andrzej Poczobut to działacz zdelegalizowanego w 2005 r. Związku Polaków na Białorusi. Jest obywatelem Białorusi polskiej narodowości. Jako dziennikarz współpracował m.in. z polskimi mediami. W przeszłości za krytyczne wypowiedzi na temat rządzącego Białorusią od 1994 r. Aleksandra Łukaszenki trafiał do aresztu, a w roku 2011 był sądzony za rzekome zniesławienie dyktatora (otrzymał wówczas wyrok w zawieszeniu). Jako działacz nieuznawanego przez białoruskie władze i zdelegalizowanego w 2005 r. Związku Polaków na Białorusi Poczobut, pasjonat historii, wiele czasu poświęcał m.in. badaniu losów Polaków na terenach dzisiejszej Białorusi.

Jak informowało Centrum Praw Człowieka „Wiasna”, według prokuratury „przewiny” Poczobuta miały polegać m.in. na tym, że nazwał agresją napaść ZSRR na Polskę w 1939 r., pisał artykuły o protestach na Białorusi i działaczach polskiego podziemia w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu, występował w obronie polskiej mniejszości w tym kraju. Władze umieściły Poczobuta na liście „osób zaangażowanych w działalność terrorystyczną”.

Został zatrzymany w rodzinnym Grodnie w marcu 2021 r. Od tamtego czasu stale przebywał w areszcie. Od października działacz polskiej mniejszości, uznany przez organizacje praw człowieka za więźnia politycznego, był przetrzymywany w grodzieńskim areszcie przy więzieniu nr 1. Wcześniej przebywał w aresztach.

Polacy za zaostrzeniem restrykcji na granicy

Mieszkańcy Polski popierają restrykcyjną politykę rządu w Warszawie na granicy z Białorusią. Potwierdza to najnowsze badanie opinii publicznej, przeprowadzone przez państwowe Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS). Z lipcowego sondażu CBOS wynika, że wyraźna większość ankietowanych popierałaby całkowite zamknięcie granicy z Białorusią (72 proc.), a sprzeciwiałby się temu zaledwie co piąty respondent (21 proc.). Główną przyczyną dla której polskie społeczeństwo oczekuje bardziej restrykcyjnych działań swojego rządu na polsko-białoruskiej granicy jest kryzys migracyjny, wywołany przez reżim Łukaszenki w porozumieniu z Kremlem. Nastroje te odpowiadają intencjom wielu ludźmi zarówno w Polsce, jak i na Białorusi, pragnących uwolnienia przez reżim Łukaszenki Andrzeja Poczobuta oraz innych więźniów politycznych, w tym co najmniej trzech polskich obywateli, odsiadujących wyroki w białoruskich koloniach karnych między innymi za krytykę reżimu i obrazę białoruskiego dyktatora (Robert Tąpała, wyrok – 3 lata kolonii karnej) oraz za rzekomą „działalność agenturalną” (Tomasz Bereza, wyrok – 14 lat kolonii karnej oraz Jerzy Żywolewski, wyrok 4 lata).

Sondaż innej placówki badawczej – IBRIS, przeprowadzony na zlecenie „Rzeczypospolitej”, potwierdza dane publikowane przez CBOS. Według IBRIS 71,8 proc. Polaków zgadza się na przykład na zamknięcie przejścia kolejowego z Białorusią, postrzegając zaostrzenie restrykcji jako jedną ze skutecznych form nacisku na reżim Łukaszenki, odpowiedzialny za ataki nielegalnych migrantów na polską granicę oraz za prześladowanie na Białorusi opozycji demokratycznej i przedstawicieli polskiej mniejszości narodowej.

Znadniemna.pl na podstawie zerkalo.io/wp.pl /rp.pl/interia.pl, na zdjęciu: szef MSZ RP Radoslaw Sikorski, fot.: dyplomacja.gov.pl

6 sierpnia, 2024

Data otwarcia przejść granicznych z Białorusią jest uzależniona od długości kary więzienia Andrzeja Poczobuta - zadeklarował minister spraw zagranicznych RP Radosław Sikorski w rozmowie z białoruskim portalem Zerkalo.io. Od kiedy zaostrzył się kryzys migracyjny na granicy polsko-białoruskiej, Warszawa wprowadziła szereg restrykcji na granicy. Osobne sankcje i

Wiceszef MSZ: Negocjacje dotyczące uwolnienia Andrzeja Poczobuta toczą się innym trybem, bezpośrednio z Białorusią

W kwestii wymiany więźniów działaliśmy wedle prośby administracji prezydenta USA, negocjacje dot. uwolnienia Andrzeja Poczobuta toczą się innym trybem, bezpośrednio z Białorusią – powiedział wiceszef Ministerstwa Spraw Zagranicznych Andrzej Szejna.

W czwartek w Ankarze odbyła się największa od czasów zimnej wojny wymiana więźniów z Rosji i krajów Zachodu. Operacja wymiany objęła 24 osoby, które przebywały w więzieniach w USA, Niemczech, Polsce, Słowenii, Norwegii, Rosji i Białorusi oraz dwoje dzieci. Jak poinformowały tureckie władze, 10 osób, w tym dwie osoby nieletnie, relokowano do Rosji, trzynaście do Niemiec, trzy do USA.

Polska przekazała agenta GRU Pawła Rubcowa. W przestrzeni publicznej pojawiły się pytania, czy wymiana więźniów mogła objąć m.in. więzionego na Białorusi w charakterze więźnia politycznego Andrzeja Poczobuta, działacza polskiej mniejszości w tym kraju. Były koordynator służb specjalnych Mariusz Kamiński ocenił, że Polska oddała Rosjanom ich najcenniejszego agenta nie uzyskując nic.

Szejna powiedział w Polsat News, że wymiana więźniów po pierwsze była „akcją wolnościową, której liderem były Stany Zjednoczone”, sojusznik Polski w ramach NATO. „Uwzględniliśmy, poparliśmy i działaliśmy wedle prośby administracji pana prezydenta (USA Joe) Bidena” – powiedział wiceszef MSZ.

Podkreślił, że uwolnieni zostali rosyjscy agenci, w tym morderca, ale w zamian za to wolność odzyskali „ludzie niewinni, którzy stali się zakładnikami reżimu Putina”. Wskazywał, że chodzi m.in. o żołnierzy, dziennikarzy i rosyjskich dysydentów. „I to jest działanie, które mieści się we współpracy w ramach NATO, w ramach współpracy transatlantyckiej” – powiedział Szejna.

Odnosząc się do wpisu Kamińskiego, ocenił, że były koordynator służb specjalnych „chyba bardzo mocno uderzył we własnego dobrodzieja – prezydenta Andrzeja Dudę”. „Wszyscy wiemy, że cała ta akcja była przeprowadzona przy współpracy między premierem, służbami oraz przy bardzo mocnym udziale pana prezydenta Dudy” – podkreślił wiceszef MSZ.

Doradca prezydenta RP Stanisław Żaryn powiedział, że Kamiński za czasów rządów PiS bardzo jasno postawił w rozmowie z Amerykanami polskie oczekiwania w kwestii wymiany więźniów „widząc w tym procesie szansę na walkę o Andrzeja Poczobuta i Rosjanina, który został skazany za współpracę z polskimi służbami”. „Ta sprawa od początku była w odpowiedzialności rządu (…) pan prezydent został w pewnym momencie dołączony do tej procedury” – powiedział Żaryn.

Ocenił, że „jest próba przeniesienia odpowiedzialności na prezydenta, jeśli chodzi o te warunki, które były stawiane naszym sojusznikom”.

Szejna odpowiedział, że „kwestia związana z uwolnieniem wszystkich więźniów politycznych, w tym Andrzeja Poczobuta, toczy się trochę innym trybem negocjacji, bezpośrednio z Białorusią”. Wiceszef MSZ zaznaczył, że negocjacje ws. wymiany więźniów „to były negocjacje właściwie amerykańsko-rosyjskie i Białoruś była gdzieś tam dołączona”.

Zapewnił, że minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski na każdym spotkaniu kierownictwa resortu podnosi sprawę więźniów politycznych.

Były wiceszef MSZ Paweł Jabłoński (PiS) – odpowiadając Szejnie – powiedział, że w wymianie więźniów Rosjanie przekazali 16 osób, obywateli trzech państwa – Rosji, USA i Niemiec. „Niemiecki obywatel Rico Krieger został skazany na karę śmierci i Niemcy byli w stanie w tej wymianie go wyciągnąć (…). Minister Szejna mówił, że to były rosyjsko-amerykańskie rozmowy, pan Krieger był na Białorusi, nie w Rosji, a został wyciągnięty w ramach tej wymiany” – zwrócił uwagę Jabłoński.

Jego zdaniem, gdyby Polska twardo postawiła sprawę, to do tej wymiany mógłby zostać włączony Poczobut lub większa grupa polskich więźniów.

W ramach przeprowadzonej w czwartek w Ankarze wymiany więźniów między Zachodem a Rosją uwolniony został m.in. Władimir Kara-Murza, rosyjski opozycjonista, który ma również obywatelstwo brytyjskie, Paul Whelan, były żołnierz amerykańskiej piechoty morskiej, który ma obywatelstwa USA, Kanady, Wielkiej Brytanii i Irlandii, a także dziennikarz „Wall Street Journal” Evan Gershkovich. W grupie wymienionych w czwartek więźniów był też Niemiec Rico Krieger skazany na karę śmierć pod zarzutem terroryzmu. Białoruski dyktator Aleksander Łukaszenka po rozmowie i na polecenie Władimira Putina niedawno ułaskawił Kriegera.

Znadniemna.pl za PAP

W kwestii wymiany więźniów działaliśmy wedle prośby administracji prezydenta USA, negocjacje dot. uwolnienia Andrzeja Poczobuta toczą się innym trybem, bezpośrednio z Białorusią - powiedział wiceszef Ministerstwa Spraw Zagranicznych Andrzej Szejna. W czwartek w Ankarze odbyła się największa od czasów zimnej wojny wymiana więźniów z Rosji i

Białoruś, Religia, Z-SUPERNEWS, Ziemia Mińska

Pierwsze od czterech lat święcenia diakonatu w Mińsku

W sobotę, 3 sierpnia, w kościele katedralnym p.w. Najświętszego Imienia Maryi w Mińsku wikariusz generalny archidiecezji mińsko-mohylewskiej bp Jerzy Kosobucki udzielił święceń diakonatu Aleksandrowi Szymańskiemu, magistrowi teologii, absolwentowi Międzydiecezjalnego Wyższego Seminarium w Grodnie. Były to w Mińsku pierwsze święcenia diakonatu od czterech lat.

W uroczystości wzięło udział ponad dwudziestu księży, w tym sekretarz Nuncjatury Apostolskiej w Mińsku ks. prałat Krzysztof Seroka, wspólnota Międzydiecezjalnego Seminarium Duchownego w Grodnie pod przewodnictwem rektora ks. kanonika Witalija Wojciechowskiego, osoby konsekrowane i wierni, w tym krewni kandydata.

Aleksander Szymański/fot.: catholic.by

Biskup Jerzy Kosobucki witając zgromadzonych dziękował Bogu za kandydata do święceń i zachęcił obecnych do wspierania go modlitwą. Zapewnił, iż sam odprawia Mszę św. za Aleksandra, „aby był dobrym sługą Pana, dobrym diakonem, dobrym kapłanem”. W homilii hierarcha zauważył, że posługa diakona opiera się na powołaniu, które jak mówił św. Jan Paweł II jest „darem i tajemnicą”. Zachęcił kandydata do głoszenia Chrystusa, niezależnie od okoliczności zewnętrznych. Wyraził także wdzięczność Seminarium Duchownemu w Grodnie za przygotowanie Aleksandra do diakonatu, a dalej także jak ufamy do kapłaństwa. Zachęcił nowego diakona do rozwijania otrzymanego daru, przypominając o konieczności ciągłego doskonalenia się w miłości i okazywania każdemu życzliwości. Zauważył, że został on przez Pana Boga hojnie obdarzony wszystkim, co potrzebne do posługi w sakramencie święceń.

Na zakończenie Mszy św. nowy diakon wyraził wdzięczność Bogu i rodzicom za dary życia, wiary i powołania, a także biskupowi za udzielenie święceń.

Aleksander Szymański/fot.: catholic.by

Aleksander Szymański pochodzi z Mińska, ma 34 lata. W 2013 roku ukończył studia na Wydziale Historycznym Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego, przez pewien czas pracował i służył w wojsku.

W 2024 roku ukończył Międzydiecezjalne Wyższe Seminarium Duchowne w Grodnie. 17 czerwca na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim obronił pracę magisterską z historii Kościoła na temat życia i działalności prawosławnego biskupa św. Jerzego z Konisskiego. Odbył praktykę duszpasterską w parafii archikatedralnej w Mińsku.

Na terenie archidiecezji mińsko-mohylewskiej mieszka około 4,5 mln osób, z czego katolicy stanowią 15 proc. Posługuje im 132 kapłanów, z czego niemal połowę stanowią zakonnicy. Na jednego kapłana przypada ponad 5 tys. wiernych.

Znadniemna.pl/catholic.by

W sobotę, 3 sierpnia, w kościele katedralnym p.w. Najświętszego Imienia Maryi w Mińsku wikariusz generalny archidiecezji mińsko-mohylewskiej bp Jerzy Kosobucki udzielił święceń diakonatu Aleksandrowi Szymańskiemu, magistrowi teologii, absolwentowi Międzydiecezjalnego Wyższego Seminarium w Grodnie. Były to w Mińsku pierwsze święcenia diakonatu od czterech lat. W uroczystości wzięło

Na Białorusi od wyborów 2020 roku zatrzymano z powodów politycznych 50 tys. osób

Od początku kampanii wyborczej przed wyborami prezydenckimi w 2020 roku, które zostały uznane za sfałszowane, na Białorusi zatrzymano z powodów politycznych 50 tys. osób – oświadczył podczas konferencji Nowa Białoruś w Wilnie 4 sierpnia br. prawnik Centrum Praw Człowieka „Wiasna” Leanid Sudalenka.

Ponad 3380 osób uznano od tego czasu za więźniów politycznych. 1134 osób całkowicie odbyło wyroki.

Ponadto, jak powiedział Sudalenka, cytowany przez portal Nasza Niwa, ubiegły rok był rekordowy pod względem wyroków skazujących w karnych procesach politycznych – zapadło ich 1603. W 2020 r. skazano w takich procesach 900 osób, w 2021 r. – 1225, w 2022 – 1242 osoby.

Obecnie „Wiasna” wie co najmniej o 5472 osobach skazanych w politycznych procesach karnych. Chodzi zarówno o osoby, które trafiły do aresztów i więzień, jak i te, które otrzymały wyroki bez pozbawienia wolności.

Sudalenka konstatował, że w ciągu ostatnich trzech lat rosła liczba skazanych w sprawach politycznych, a „represje nie słabną i nic nie wskazuje na to, by miały zostać wstrzymane w najbliższym czasie”.

Nasza Niwa przytacza również wypowiedź socjologa Hienadzia Korszunaua, który poinformował, że w drugim kwartale br. wszczęto 450 spraw karnych motywowanych politycznie, co jest „absolutnym rekordem”.

Strona „Wiasny” informuje, że obecnie w Białorusi 1390 osób jest uznawanych za więźniów politycznych.

Znadniemna.pl za PAP

Białoruś, Historia, Z-SUPERNEWS, Ziemia Grodzieńska

160 lat temu u stóp Cytadeli Warszawskiej stracono Romualda Traugutta

160 lat temu, 5 sierpnia 1864 roku władze rosyjskie dokonały egzekucji Romualda Traugutta, dyktatora Powstania Styczniowego oraz czterech jego współpracowników. Swoją potęgą woli, swoją umiejętnością rządzenia potrafił utrzymać powstanie, i to przez najtrudniejsze, bo zimowe, miesiące – pisał o Traugutcie Józef Piłsudski.

Romuald Traugutt żył zaledwie 38 lat. Swoje życie zakończył na szubienicy 5 sierpnia 1864 roku na stokach cytadeli warszawskiej. Razem z nim, powstańczym dyktatorem, stracono czterech innych członków podziemnego Rządu Narodowego: Rafała Krajewskiego, Józefa Toczyskiego, Romana Żulińskiego i Jana Jeziorańskiego. Wszyscy oni weszli do polskiej legendy.

Wczesne lata

Romuald Traugutt urodził się 16 stycznia 1826 roku w Szostakowie, miejscowości leżącej wówczas w guberni grodzieńskiej. Był synem Ludwika i Alojzy z Błockich. Jego rodzina od strony ojca, niemieckiego pochodzenia, przybyła do Polski w XVIII w. w czasach saskich. Największy wpływ na jego wychowanie wywarła jednak babka, Justyna Błocka, która wpajała Romualdowi wartości patriotyczne, gdyż jego matka zmarła, kiedy miał 2 lata.

W 1836 roku rozpoczał naukę w gimnazjum w Świsłoczy, którą ukończył w 1842 roku z dobrymi wynikami (srebrny medal za naukę i swiadectwo dojrzalosci dające prawo do 14. stopnia słuzbowego). Następnie próbował dostać się na wymarzone studia w Instytucie Inżynierów Dróg Komunikacyjnych w Petersburgu. Jednakże instytut uległ reorganizacji i Traugutt nie został przyjęty.

Kariera wojskowa

Romuald Traugutt w mundurze armii rosyjskiej. Fot.: wikipedia.org

Wybrał karierę wojskową. W 1845 roku rozpoczął naukę w szkole oficerskiej w Żelechowie.

Podczas Wiosny Ludów, w 1849 roku, już jako oficer armii rosyjskiej dowodzonej przez generała Iwana Paskiewicza, wspomagał Austrię w tłumieniu powstania węgierskiego. Walczył przeciw powstańcom wspieranym m.in. przez Legiony Polskie. Za udział w węgierskiej batalii Traugutt otrzymał Order św. Anny, mieszkanie i gratyfikację finansową.

W 1852 roku, po powrocie do Królestwa Polskiego, ożenił się z córką jubilera Anną Pikiel. Młodzi zamieszkali w Żelechowie. Podczas wojny rosyjsko-tureckiej w 1853 roku Traugutt służył na Krymie, gdzie m.in. fortyfikował twierdzę Silistra i brał udział w walkach o Sewastopol. W trzy lata później został skierowany do Charkowa, a następnie do Petersburga. Tam wykładał w wyższej szkole wojskowej.

Śmierć żony i dwójki dzieci na przełomie lat 1859 i 1860 skończyła się dla niego załamaniem nerwowym. W roku 1862 roku Traugutt w stopniu podpułkownika odszedł z wojska. Ożenił się z krewną Tadeusza Kościuszki, Antoniną Kościuszkówną.

W okresie poprzedzającym powstanie styczniowe, a nawet w jego początkach, Traugutt wypowiadał się przeciw walce zbrojnej forsowanej przez tzw. Czerwonych. Podobnie jak członkowie stronnictwa Białych był za pokojowymi działaniami zmierzającymi do przywrócenia autonomii Królestwa Polskiego oraz rozszerzenia go o ziemie Rzeczypospolitej znajdujące się w granicach zaboru rosyjskiego.

Działalność powstańcza

Za Wiarę i Ojczyznę 1863 rozstrzelani i powieszeni – ilustracja Awita Szuberta. W środku Romuald Traugutt

Po wybuchu powstania na Litwie w marcu 1863 roku, odmawiał przyjęcia dowództwa nad lokalnymi oddziałami. Do powstańców dołączył dopiero w kwietniu. Stanął na czele oddziału kobryńskiego. Wtedy też przebywał w majątku Elizy Orzeszkowej k. Kobrynia. Na pisarce zrobił wielkie wrażenie.

Tak o nim pisała w opowiadaniu „Oni”: „W powierzchowności tej uderzał przede wszystkim wyraz myśli surowej, skupionej, małomównej. Nic miękkiego, giętkiego, ugrzecznionego, nic z łatwością wylewającego się na zewnątrz. Tylko myśl jakaś panująca, przeogromna (…) i pod jej pokładem jakiś tajemny upał uczuć”.

W sierpniu 1863 roku Traugutt opuścił swoje zgrupowanie i udał się do Warszawy, gdzie oddał się do dyspozycji Wydziału Wojny Rządu Narodowego. 15 sierpnia mianowano go generałem i wysłano do Paryża, gdzie bez powodzenia poszukiwał wsparcia dla powstania. Po powrocie 17 października 1863 roku przyjął funkcję dyktatora powstania. Ukrywał się pod pseudonimem Michał Czarnecki.

Podjął zdecydowane działania – odsunął od dowodzenia grupę nieudolnych polityków, zreorganizował struktury administracyjne i wojskowe podziemnego państwa. Starał się przekształcić luźne oddziały partyzanckie w regularne wojsko. Wprowadził jednolitą organizację wojska tworząc 5 korpusów. Dekretem z 27 grudnia 1863 roku powołał specjalny organ administracyjno-sądowy mający nadzorować wcielanie w życie wcześniejszych postanowień Rządu Narodowego o uwłaszczeniu chłopów. Przygotował koncepcję powołania pospolitego ruszenia i mobilizacji całego społeczeństwa do walki z Rosją. Zaktywizował działalność dyplomatyczną szukając poparcia dla sprawy polskiej.

Areszt i smierć

Cytadela Warszawska: Brama Straceń

W nocy z 10 na 11 kwietnia 1864 roku na skutek denuncjacji rosyjska policja aresztowała Traugutta w jego warszawskiej kwaterze. Najpierw więziono go na Pawiaku, a następnie przewieziono do X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej. Podczas śledztwa nie zdradził towarzyszy.

Cela Romualda Traugutta w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej

To w czasie jednego z przesłuchań miał powiedzieć: „Idea narodowości jest tak potężną i czyni tak wielkie postępy w Europie, że ją nic nie pokona”.

19 lipca 1864 roku rosyjski sąd wojskowy skazał Romualda Traugutta na śmierć przez powieszenie. Wyrok wykonano na stokach Cytadeli Warszawskiej 5 sierpnia 1864 roku o godz. 10.00. Tuż przed egzekucją dyktator ucałował, podczas gdy zebrany trzydziestotysięczny tłum Warszawian śpiewał pieśń Święty Boże. Razem z Trauguttem stracono innych uczestników powstania – Rafała Krajewskiego, Józefa Toczyskiego, Romana Żulińskiego i Jana Jeziorańskiego.

Upamiętnienie w miejscu stracenia członków Rządu Narodowego w powstaniu styczniowym: Romualda Traugutta, Rafała Krajewskiego, Józefa Toczyńskiego, Romana Żulińskiego i Jana Jeziorańskiego, park im. Romualda Traugutta w Warszawie

Po egzekucji Traugutta władze carskie zamierzały zabrać jego córki do internatu instytutu w Moskwie i poddać rusyfikacji, jednak odłożono to wobec choroby ich macochy. Potem tej sprawy nie podjęto i córki mogły kształcić się w Warszawie oraz w Paryżu.

Zmarli powstańcy 1863 roku zostali odznaczeni przez prezydenta RP Ignacego Mościckiego 21 stycznia 1933 roku Krzyżem Niepodległości z Mieczami.

Kult Traugutta i próby beatyfikacji

Szef Kancelarii Prezydenta RP po złożeniu wieńca od prezydenta pod pomnikiem Romualda Traugutta w Świsłoczy

Niedługo po śmierci Traugutta zaczął się rozwijać jego swoisty kult. Przedstawiano go jako osobę niezłomną, niezwykle religijną. W II RP propagatorem legendy Traugutta był Józef Piłsudski. Zainicjowano nawet działania zmierzające do beatyfikacji Traugutta, które przerwał wybuch II wojny światowej.

Wielu świadków jego egzekucji przyrównywało tę śmierć do męki Chrystusa. We wrześniu 1864 roku w piśmie polskim „Ojczyzna” wydawanym w Szwajcarii po raz pierwszy pojawiły się nekrologi poświęcone Trauguttowi, wskazujące, z prowadził on życie prawdziwie święte.

Opisywany był jako osoba niezłomna i dokonująca nadludzkich wysiłków m.in. w pamiętnikach Juliana Łukaszewskiego (1870), pismach Stanisława Koźmiana, Walerego Przyborowskiego, a nawet doceniającego jego religijność rosyjskiego historyka powstania Nikołaja Wisilijewicza Berga.

Legendę Traugutta kontynuowała obszerna biografia pióra bliskiego dyktatorowi Mariana Karola Dubienieckiego, wydana w 1894 roku w Galicji.

Legenda Traugutta znajdowała wciąż nowych zwolenników również w XX wieku. Jednym z nich był m.in. Józef Piłsudski. Za swego patrona Traugutta obierały sobie grupy o skrajnie różnych poglądach – jego imię nosiły zarówno oddziały Armii Krajowej, jak i Ludowego Wojska Polskiego.

Podjęto kroki w kierunku beatyfikowania jego osoby, jako symbolu poświęcenia i męczeństwa dla Ojczyzny. Z pomysłem tym wystąpił ks. Józef Jarzębowski, biograf
Traugutta. Pomysł popierał także kardynał Stefan Wyszyński. Obecnie tą kwestią zajmuje się ojciec Władysław Kluz, autor książki pt. „Dyktator Romuald Traugutt” wydanej w 1982 roku.

W 2024 roku Narodowy Bank Polski z okazji 160. rocznicy śmierci Traugutta wyemitował dwie upamiętniające go monety kolekcjonerskie: srebrną o nominale 10 złotych oraz złotą o nominale 200 złotych.

Znadniemna.pl/PAP/wikipedia.org

Kultura, Wiadomości z Polski, Z-SUPERNEWS

Już we wrześniu w kinach pierwszy film fabularny o Adamie Mickiewiczu – zobacz zwiastun!

Telewizja Polska zakończyła koprodukcję historyczną pt. „Niepewność. Zakochany Mickiewicz”. Dzięki uprzejmości Michała Bąkowskiego z Biura Reklamy i Marketingu Telewizji Polskiej S. A. publikujemy zwiastun filmowej ekranizacji romantycznej historii miłości Adama Mickiewicza i Maryli Wereszczakówny. Już od 13 września film będzie wyświetlany w największych kinach w całej Polsce.

Jest to pierwszy oficjalny zwiastun nowej koprodukcji historycznej „Niepewność. Zakochany Mickiewicz” z Nikodemem Rozbickim i Aleksandrą Piotrowską w rolach głównych.

Film opowiada historię płomiennego romansu Adama Mickiewicza i Maryli Wereszczakówny. Akcja odbywa się w baśniowej scenerii szlacheckiego majątku, która zainspirowała powstanie „Ballad i romansów”.

Wakacyjna wędrówka młodego Mickiewicza prowadzi 22-letniego poetę do sielskiego dworku pod Nowogródkiem. Przyszły wieszcz trenuje szermierkę, spiskuje, marząc o wolnej Polsce, a wszystko to w towarzystwie przyjaciół – Tomasza Zana (Antoni Sałaj) i Michała Wereszczaka (Adrian Zaremba). Szczególną uwagę młodzieniec poświęca jednak Maryli Wereszczakównie (Aleksandra Piotrowska). Błyskotliwa i piękna dziewczyna robi na młodzieńcu niesamowite wrażenie. Tomasz Zan, przyjaciel Adama ze Stowarzyszenia Filomatów, jest nieszczęśliwie zakochany w Maryli, ale ona pozostaje nieczuła na jego zaloty i szybko zwraca uwagę na Adama, który odwzajemnia zainteresowanie, lecz próbuje się powstrzymać, ze względu na przyjaciela. Uczucie między młodymi jest coraz silniejsze. Kiedy Zan zmuszony jest wyjechać, wydaje się, że przeszkody stojące na drodze do spełnionej miłości zostały pokonane, a notatnik szczęśliwego poety zapełnia się kolejnymi wierszami…

Siłą tej historii są relacje między bohaterami, uczucia jakie nimi targają i wartości, które wyznają. Wystawione zostają na próbę miłość i przyjaźń. Konwenanse i hierarchie społeczne, baśniowe krajobrazy Kresów nasycone poezją romantyczną tworzą historię wzruszającą i trzymającą w napięciu.

Twórcy filmu „Niepewność. Zakochany Mickiewicz”:

REŻYSERIA: Waldemar Szarek

SCENARIUSZ: Zuzanna Szarek, Waldemar Szarek, Paweł Jurek

ZDJĘCIA: Bartosz Piotrowski, MUZYKA: Andrzej Jagodziński

PRODUCENT: Piotr Mikołajczak

PRODUCENT WYKONAWCZY: Anna Moczulska

PRODUKCJA: Telewizja Polska S.A.

KOPRODUKCJA: Rock And Roll Production

W kinach od 13 września 2024 roku!

Znadniemna.pl dzięki uprzejmości Biura Reklamy i Marketingu Telewizji Polskiej S. A., fot.: materiały promocyjne

2 sierpnia, 2024

Białoruś, Historia, Z-SUPERNEWS, Ziemia Brzeska

Poetka, która dała twarz Syrence. Mija 80 lat od śmierci naszej krajanki Krystyny Krahelskiej

80 lat temu, drugiego dnia Powstania Warszawskiego, zginęła Krystyna Krahelska – harcerka, poetka, żołnierz AK, autorka jednej z najpopularniejszych piosenek Polski Walczącej „Hej chłopcy, bagnet na broń”. Jej twarz uwieczniona została w stojącym nad Wisłą pomniku warszawskiej Syreny.

Krystyna Krahelska urodziła się 24 marca 1914 roku w Mazurkach nad Szczarą na Ziemi Nowogródzkiej, w ziemiańskiej rodzinie o patriotycznych tradycjach. Dzieciństwo w dworku było idylliczne, na całe życie Krystynie została miłość do wsi, przyrody i zainteresowanie mieszkańcami tamtych stron. Wyjątkowo muzykalna dziewczyna obdarzona pięknym sopranem od dziecka uczyła się białoruskich pieśni. Po latach napisze pracę dyplomową z etnografii „Rok obrzędowy we wsi Mazurki”.

Kiedy ojciec Jan Krahelski został w 1926 roku wojewodą poleskim, rodzina przeniosła się do Brześcia. Krystyna rozpoczęła naukę w tamtejszym gimnazjum w klasie humanistycznej. Już wtedy przejawiała wyraźne zainteresowanie poezją. Prowadziła notatnik, w którym wierszem opisywała własne emocje i najważniejsze wydarzenia ze swojego życia. W 1928 roku wstąpiła do harcerstwa.

Przygoda z poezją i piosenką

„Odnalazła wreszcie coś, co ułatwia jej jakie takie pogodzenie się z miastem i chociaż nie uwalnia się od tęsknoty za rodzinnymi stronami, sprawia, że Krystyna od tej chwili czuje się naprawdę potrzebna” – wspomina jej kuzynka Halina Krahelska w książce pt. „Opowieść o zwyczajnej dziewczynie”.

W 1932 roku zdała maturę i rozpoczęła studia na Uniwersytecie Warszawskim na Wydziale Geografii. W połowie roku akademickiego 1933/34 zdecydowała się przenieść na etnografię.

Jej twórczość poetycka została zauważona w 1936 roku, kiedy zaproszono ją na tzw. środę literacką do Wilna. Wydarzenie to było dla niej bardzo dużym wyróżnieniem. Na wileńskich spotkaniach literackich swoje wieczory autorskie mieli m.in. Julian Tuwim i Jan Lechoń. Krystyna dawała też koncerty pieśni ludowych i własnych kompozycji. Myślała o poświęceniu się sztuce, w 1938 roku przez semestr uczyła się śpiewu u diwy operowej Heleny Zbroińskiej-Ruszkowskiej w Krakowie.

„Posągowa blondyna”

Krystyna była wysoka, sama żartowała ze swej dość potężnej sylwetki. W jednym ze wspomnień określono ją jako „posągową blondynę”. Włosy miała złotawe, a oczy – zielone. Rzeźbiarka Ludwika Nitschowa była przyjaciółką jej ciotki i wykonała rzeźbę głowy Krystyny, którą zobaczył w pracowni artystki prezydent Warszawy Stefan Starzyński. Zachwycił się wdziękiem i „typowo polską urodą” dziewczyny. Zasugerował, aby to ona pozowała Nitschowej do tworzonego przez nią właśnie pomnika warszawskiej Syrenki. Krystyna trochę się wstydziła tego wyróżnienia, nie przyznawała się przyjaciołom. Pomnik stanął nad Wisłą w sierpniu 1939 roku.

Autorka pieśni akowskich

1 września, gdy wybuchła II wojna światowa, przebywała wraz z rodziną w rodzinnych Mazurkach. Po wejściu do Polski wojsk sowieckich Krahelscy wyjechali do Białegostoku. W połowie października 1939 roku wrócili do Warszawy. W stolicy Krystyna zaangażowała się w działalność konspiracyjną. Wiosną 1940 roku rodzina Krahelskich ponownie opuściła Warszawę i przeniosła się do Pieszej Woli, a potem do Puław, gdzie Krystyna rozpoczęła pracę jako pomoc laboratoryjna. Nadal działała w konspiracji – uczestniczyła m.in. w misji wywiadowczej na Nowogródczyźnie, prowadziła szkolenia medyczne.

W 1941 roku powstały dwie ważne piosenki Krahelskiej: „Kołysanka” i „Kujawiak”. W sierpniu 1942 roku znowu przeniosła się do Warszawy, gdzie w styczniu 1943 roku powstała jej najbardziej znana piosenka „Hej chłopcy, bagnet na broń” napisana dla batalionu AK „Baszta”. Przeżyła zawód miłosny. Przedwojenny narzeczony Stanisław Wujastyk walczył w Anglii jako lotnik. Krystyna regularnie do niego pisała, a mężczyzna długo nie miał odwagi napisać jej, że w Anglii się ożenił. W końcu powiedziała jej o tym przyjaciółka.

Śmierć sanitariuszki „Danuty”

Krystyna ostatni swój wiersz napisała w czerwcu: „Gdy przyjdzie dzień odlotu do krainy innej,/ chcę odlecieć w porywie szczęścia jak ptak,/co uciekając z ziemi niegościnnej,/ ziemię na niebo zamienia”.

28 lipca 1944 roku pod pseudonimem „Danuta” została przydzielona jako sanitariuszka do plutonu 1108 wchodzącego w skład dywizjonu „Jeleń”. Noc przed wybuchem Powstania Warszawskiego spędziła w mieszkaniu na rogu Oleandrów i Marszałkowskiej razem z kilkoma innymi sanitariuszkami.

1 sierpnia 1944 roku o Godzinie W pluton 1108 ruszył do akcji na gmach „Nowego Kuriera Warszawskiego”. „Danuta” z poświęceniem opatrywała pierwszych rannych, jednak po godzinie walk sama została ciężko ranna. Z powodu silnego ostrzału dopiero późnym wieczorem, już półprzytomna, została przeniesiona na punkt sanitarny. Pomimo przeprowadzonej operacji zmarła 2 sierpnia nad ranem. Pochowano ją przy ul. Polnej 36. W kwietniu 1945 roku jej szczątki przeniesione zostały na cmentarz przy kościele św. Katarzyny na warszawskim Służewie.

Syrenka przetrwała mimo wszystko

Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, przypomniała 1 sierpnia 2024 roku w mediach społecznościowych, że ma do Krystyny Krahelskiej bardzo osobisty stosunek.

„Odziedziczyłam ją po Babci – najpierw w opowieściach, jak razem mieszkały w czasie studiów na Fałata, jak jeździły do jej rodziców do Mazurek, jak ich przyjaciel – dla mnie obecny na popołudniowych herbatkach u Babci pan Stasiek – złamał jej serce, żeniąc się w czasie wojny z inną. Po śmierci Babci odziedziczyłam Krystynę w wierszach na pożółkłym papierze, jej listach, listach jej brata i rodziców pisanych do Babci do końca życia każdego z nich, archiwizowanych przez Babcię z miłością wycinkach z gazet, informacjach o patronatach, wywiadach o Krystynie. Niesamowite, jak dzięki Syrence, do której pozowała, jest obecna w dzisiejszej kulturze. A ja niosę w sercu Krystynę, z odziedziczoną po Babci czułością” – napisała Rudzińska-Bluszcz, załączając fotografie niektórych pamiątek – listów i zdjęć.

Krystynę Krahelską pośmiertnie odznaczono Krzyżem Walecznych oraz Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Jej imię nosi wiele drużyn harcerskich. Jedynym warszawskim pomnikiem, który nieuszkodzony przetrwał okupację, powstanie i późniejszą akcje burzenia miasta przez Niemców, była właśnie Syrenka.

Znadniemna.pl za PAP

2 sierpnia, 2024

1 Comment

80 lat temu, drugiego dnia Powstania Warszawskiego, zginęła Krystyna Krahelska - harcerka, poetka, żołnierz AK, autorka jednej z najpopularniejszych piosenek Polski Walczącej "Hej chłopcy, bagnet na broń". Jej twarz uwieczniona została w stojącym nad Wisłą pomniku warszawskiej Syreny. Krystyna Krahelska urodziła się 24 marca 1914 roku

Nowe sankcje UE uderzą w firmy transportowe z Białorusi

Od dzisiaj, 2 sierpnia, w życie wchodzą nowe sankcje Unii Europejskiej w stosunku do białoruskich firm transportowych. Przewozów na terenie Unii nie będą mogły wykonywać przedsiebiorstwa, w których udział białoruskich firm czy obywateli wynosi co najmniej 25 proc. – podało wczoraj Ministerstwo Finansów.

„Z dniem 2 sierpnia br. wchodzą w życie nowe zasady dotyczące przedsiębiorstw transportu drogowego, w związku z przyjęciem kolejnego pakietu sankcji wobec Białorusi. Dotychczas obowiązujący zakaz wykonywania przewozów przez przedsiębiorstwa z siedzibą w Białorusi zostanie rozszerzony. Zgodnie z nowymi przepisami również przedsiębiorstwa unijne, które w co najmniej 25 proc. są własnością białoruskiej osoby fizycznej lub prawnej, nie będą mogły już podejmować transportu drogowego towarów w Unii, również w odniesieniu do tranzytu” – czytamy w komunikacie Ministerstwa Finansów RP.

Resort dodał, że zakaz ten nie będzie miał zastosowania do przedsiębiorstw transportu drogowego, „będących własnością osób posiadających podwójne obywatelstwo lub obywateli białoruskich posiadających zezwolenie na pobyt czasowy lub stały w państwie członkowskim”. Przypomniał także, że przedsiębiorstwa transportu drogowego zostały zobowiązane do ujawniania właściwym organom krajowym na ich żądanie swojej struktury własnościowej.

„Od 26 lipca br. analogiczne zasady obowiązują już w odniesieniu do przedsiębiorstw transportu drogowego, które w co najmniej 25 proc. są własnością rosyjskiej osoby fizycznej lub prawnej” – podało Ministerstwo Finansów.

Resort wyjaśnił, że kwestia struktury własnościowej przedsiębiorstwa będzie analizowana w toku kontroli transportu drogowego „przez wszystkie uprawnione organy”, w tym funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej.

„Przedsiębiorcy prowadzący działalność transportową powinni liczyć się z koniecznością przedstawienia dokumentów potwierdzających strukturę własnościową, zarówno w trakcie przewozu, jak i podczas kontroli w przejściach granicznych” – podało Ministerstwo Finansów.

Znadniemna.pl za PAP

2 sierpnia, 2024

Społeczeństwo, Wiadomości z Polski, Z-SUPERNEWS

Wręczono odznaki Honorowego Obywatela Miasta Stołecznego Warszawy

W środę, 31 lipca, na uroczystej sesji Rady Warszawy zwołanej z okazji Dnia Pamięci Warszawy, wręczono odznaki Honorowego Obywatela Miasta Stołecznego Warszawy pięciu osobom. To czterech powstańców warszawskich, a także osadzony w kolonii karnej dziennikarz i działacz mniejszości polskiej na Białorusi Andrzej Poczobut.

Sesję, która odbyła się w Dużej Auli Politechniki Warszawskiej otworzyła przewodnicząca Rady Warszawy Ewa Malinowska Grupińska. Wprowadzono sztandar miasta, a straż miejska odegrała na trąbkach hejnał warszawski.

Przewodnicząca powitała radnych oraz przybyłych gości i następnie zaprezentowała sylwetki honorowych obywateli Warszawy.

Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski zaznaczył, że bez Powstania Warszawskiego nasza wolność wyglądałaby inaczej. „Jestem głęboko przekonany, że gdyby nie było Powstania Warszawskiego, nie bylibyśmy tak bezpieczni, jak jesteśmy dzisiaj” – dodał.

Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski przemawia na uroczystej sesji Rady Miasta Stołecznego Warszawy, fot.: facebook/rafal.trzaskowski

„Dzisiaj chciałbym powiedzieć o czymś, o czym nigdy nie mówiliśmy tak dobitnie (…) a mianowicie o miłości do naszego miasta. Jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że padają pewne słowa, które przez lata stały się pewnego rodzaju sloganem. Wszyscy nasi honorowi obywatele kochali i kochają Warszawę. Powstańcy też kochali i kochają Warszawę i całe swoje życie poświecili naszemu miastu. To nie jest frazes, to jest głębokie uczucie, które polegało na tym, żeby oddawać zdrowie, niekiedy życie, a później poświęcić całe życie, żeby Warszawa wyglądała tak, jak teraz” – podkreślił Trzaskowski.

Zaznaczył, że miłość do tego miasta, chęć pracy na jego rzecz, to wszystko było przekazywane z pokolenia na pokolenie, „dzięki takim ludziom jak honorowi obywatele Warszawy, których dzisiaj chcemy uczcić”. „Przekazywali nam również chęć pracy organicznej dla miasta, które się kocha. Dzisiaj możemy być dumni z tego, jak Warszawa wygląda, to wspólny sukces wszystkich warszawiaków” – dodał.

„Jak zawsze patrzę na herb i zerkam na łańcuch prezydenta Warszawy i widzę order Virtuti Militari, to wtedy dociera do mnie, jak to niesłychanie zobowiązuje. Jak zobowiązuje to wszystko co robiliście przez te wszystkie lata i to nie tylko w czasie najcięższej próby, ale i później. I za to chcieliśmy wam wszyscy serdecznie podziękować. Właśnie takich chcieliśmy mieć bohaterów. Właśnie takie chcemy mieć wzorce” – zwrócił się do powstańców.

Głos zabrali też nowi honorowi obywatele miasta. Barbara Garncarczyk podziękowała za to, że mogła dołączyć do grupy ludzi szczególnie dla Warszawy zasłużonych. „Warszawa zawsze byłą dla mnie najukochańszym miastem i nigdy by mi nie przyszło do głowy żeby opuścić to miasto” – podkreśliła wzruszona. Opowiedziała, że jak wróciła do Warszawy 10 lutego 1945 roku to od razu zgłosiła się do Biura Odbudowy Stolicy, w którym od razu rozpoczęła pracę. „Tyle mogłam zrobić” – dodała. Zaznaczyła, że potem, jako architekt, pracowała dla Warszawy przy projektowaniu osiedli mieszkaniowych.

„W imieniu wszystkich dzisiaj uhonorowanych chciałabym podziękować za to uhonorowanie nas, skromnych ludzi, którzy robili tylko to, co uważali, że trzeba robić. Dokąd będziemy żyć, będziemy kochać to miasto i pamiętać o nim” – podkreśliła Anna Stupnicka-Bando.

„My, dzieci Warszawy, tak głośno krzyczeliśmy: „Wolność, wolność ponad wszystko”, że nawet Adolf w Berlinie usłyszał i się tak zdenerwował, że rozkazał zrównać z ziemią to miasto. Miało zniknąć z map Europy. Warszawa jednak powstała, jak feniks z popiołów i jest dzisiaj jednym z najpiękniejszych miast Europy” – powiedział Stefan Meissner. Podkreślił, że jest dzisiaj najszczęśliwszym członkiem na świecie.

„Pamiętajcie młodzi, że wolność i demokracja nie jest gwarantowana na zawsze. Zależy od nas wszystkich” – zaznaczył.

Zbigniew Rylski nawiązał do słów poprzednika – Stefana Meissnera. „Ja też jestem szczęśliwy i bardzo dziękuję za uhonorowanie mnie tym tytułem” – powiedział.

Następnie wręczone zostały statuetki Syreny Warszawskiej Laureatom Nagrody m.st. Warszawy. Laureatami zostało 25 osób fizycznych, w tym 10 organizacji.

Tytuł Honorowego Obywatela Miasta Stołecznego Warszawy nadano: Barbarze Gancarczyk, pseudonim Pająk; Stefanowi Meissnerowi, pseudonim Krzysztof; Zbigniewowi Rylskiemu, pseudonim Brzoza; Annie Stupnickiej-Bando i Andrzejowi Poczobutowi.

Osoba wyróżniona Honorowym Obywatelstwem otrzymuje: medal Honorowego Obywatela, odznakę nadanej godności do wpięcia, dyplom oraz legitymację. Uroczystego wręczenia odznak Honorowego Obywatelstwa dokonuje Przewodniczący Rady Miasta Stołecznego Warszawy oraz Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy na uroczystej sesji Rady Miasta Stołecznego Warszawy z okazji Dnia Pamięci Warszawy albo podczas innej uroczystości. Przewodniczący Rady Miasta Stołecznego Warszawy prowadzi Księgę Honorowych Obywateli Miasta Stołecznego Warszawy oraz Galerię Honorowych Obywateli Miasta Stołecznego Warszawy.

Znadniemna.pl za PAP, zdjęcia: facebook.com/rafal.trzaskowski

1 sierpnia, 2024