„Z wielkim żalem zawiadamiam, że dzisiaj, 2022.08.23, zmarł kpt. Józef Nowik ps. Burzyński, urod. 1926.06.28, Lidski r-n, Wieczne Odpoczywanie racz Mu dać Panie”– poinformowała na swoim profilu facebookowym płk Weronika Sebastianowicz, prezes Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej przy ZPB.
Śp. kpt. Józef Nowik ps. Strzelec
Kapitan Józef Nowik ps. „Burzyński” pochodził z okolic Lidy. Urodził się 28 czerwca 1926 roku we wsi Brędzieniata, powiatu lidzkiego, województwa nowogródzkiego. Był żołnierzem 2. kompanii Antoniego, II Batalionu 77 PP Armii Krajowej na Nowogródczyźnie, por. Jana Borysewicza ps. „Krysia” (03.01.1943-1944 r. Okręg Nowogródzki „Nów” AK – 77 Pułk Piechoty AK, 5 batalion – dow. kpt Stanisław Truszkowski ps. Sztremer”, 5 kompania – dow. Antoni Bożyński – red). Uczestnik wielu bitew z Niemcami, Litwinami i Sowietami.
Zmarły bohater brał udział w operacji „Ostra Brama”, w wyniku której siłami oddziałów wileńskiej i nowogródzkiej partyzantki AK i Armii Czerwonej uwolniono Wilno spod okupacji niemieckiej. Ujawnienie się przed Sowietami, wynikające z chęci współpracy w walce z Niemcami, zakończyło się jednak tragicznie dla wielu żołnierzy AK. Rozbrojeni bowiem żołnierze AK, wśród których znajdowało się 650 oficerów i podoficerów, w większości zostali skierowani do zorganizowanego doraźnie obozu w Miednikach, gdzie spotkały ich pierwsze represje.
Ile osób tam trafiło? Według różnych źródeł od 4,4 tys. do ponad 6 tys. W świetle sowieckich dokumentów w ciągu trwającej dwa dni operacji miano rozbroić „7924 żołnierzy i oficerów z czego 4400 zostało odstawionych” do obozu w Miednikach, gdzie ulokowani zostali „w stajniach i pod gołym niebem” (około 2,5 tys. miano zwolnić do domów).
Wśród nich był i śp. kpt. Józef Nowik, którego aresztowano z bronią w ręku pod Wilnem w Miednikach 15 lipca 1944 roku. Prowizoryczny obóz dla żołnierzy AK Sowieci zorganizowali latem 1944 roku na terenie zrujnowanego zamku w Miednikach Królewskich, położonych 28 km na południe od Wilna, skąd 6 listopada 1945 roku kpt. Nowikowi udało się uciec.
Przez 9 lat były żołnierz AK ukrywał się przed funkcjonariuszami NKWD, którzy chcieli go aresztować. W 1966 roku powrócił do wsi Brędzieniata pod Lidą, w której potem zamieszkał.
Zmarł kpt. Józef Nowik 23 sierpnia w Lidzie w wieku 96 lat.
Część Jego pamięci!
Znadniemna.pl
