Okresem szczególnym jest dla działaczy Związku Polaków na Białorusi przełom października i listopada. W przypadające na ten okres święto Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny Polacy, zgodnie z tradycją, odwiedzają mogiły swoich bliskich. Działacze ZPB mają jednak dodatkowe zadanie. Starają się zapalić znicz pamięci na wszystkich znanych im polskich grobach.
Po całej Białorusi rozsianych jest tysiące mogił Polaków – żołnierzy, ofiar represji, ludzi, którzy zmarli bezpotomnie, albo potomkowie ich przesiedlili się do innego kraju i nie mają możliwości zapalić znicz pamięci na grobach swoich przodków.
Takie mogiły starają się objąć opieką działające w całym kraju oddziały Związku Polaków na Białorusi. Przed świętem Wszystkich Świętych i Zaduszkami działacze ZPB sprzątają cmentarze, porządkują bardziej lub mniej zaniedbane groby, zapalają na nich znicze i odmawiają modlitwę za dusze zmarłych.
Jedną z tradycji pielęgnowanych w ZPB jest organizacja na przełomie października i listopada objazdu polskich grobów przez członków Zarządu Głównego ZPB i delegację Konsulatu Generalnego RP w Grodnie na czele z szefem placówki.
W taką doroczną podróż działacze ZPB i pracownicy konsulatu wybrali się 31 października. Podczas wyprawy odwiedzili wiele znanych od lat grobów żołnierskich, ale dotarli też do miejsc pamięci rzadko odwiedzanych.
W tym roku dyplomaci z Grodna i działacze ZPB pomodlili się na przykład przy grobie ostatniej właścicielki majątku w Worończy Izabeli Łubiańskiej i jej krewnych, którzy polegli z rąk sowieckich partyzantów w 1943 roku.
Ogółem podróż po Grodzieńszczyźnie wyniosła kilkaset kilometrów i przebiegała przez najdalej położone od Grodna rejony obwodu grodzieńskiego.
Proponujemy Państwu obejrzenie zdjęć z wyprawy delegacji ZPB i Konsulatu Generalnego RP w Grodnie po polskich grobach i nekropoliach, rozsianych po Grodzieńszczyźnie:
Cmentarz Pobernardyński w Grodnie: groby wybitnych Grodnian, m.in. – Elizy Orzeszkowej gen. Adama Mokrzeckiego, prezydenta Grodna Edwarda Listowskiego, prof. Jana Kochanowskiego, gen Mikołaja Sulewskiego, Bolesława Wołosiewicza, Tadka Jasińskiego i wielu innych.
Lerypol – zbiorowa mogiła osadników polskich zamordowanych przez działaczy Komunistycznej Partii Zachodniej Białorusi
Szczuczyn – Cmentarz Komunalny – mogiła majora Michała Szlachtuna, lotnika 309. Dywizjonu w Armii gen. Władysława Andersa
Bielica – mogiły żołnierzy Armii Krajowej
Brzozówka – grobowiec rodzinny rodziny Stolle, w którym spoczął m.in. porucznik Edward Stolle, uczestnik Bitwy Warszawskiej
Nowogródek -zbiorowa mogiła zakładników, rozstrzelanych przez hitlerowców w 1943 roku
Worończa – groby ostatniej właścicielki Worończy Izabeli Łubiańskiej i członków jej rodziny, rozstrzelanych w 1943 roku przez sowieckich partyzantów
Dereczyn – zbiorowa mogiła ofiar nazistów niemeckich
Znadniemna.pl