Władysław Badowski – twórca wileńskich teatrów lalkowych rodem z Brześcia

Na dzisiaj przypada 116. rocznica urodzin Jana Władysława Badowskiego urodzonego w Brześciu nad Bugiem, aktora, lalkarza, dyrektora teatru i reżysera, twórcy dwóch wileńskich teatrów lalkowych – jednego w samym Wilnie, o nazwie „Bajka” i drugiego w  Iranie o nazwie „Bajka Wileńska”, działającego przy Armii generała Andersa.

Jan Władysław Badowski urodził się 19 maja 1907 roku w rodzinie Tomasza Badowskiego i Pauliny z Sienkiewiczów. Pierwszą pracę podjął w wieku 14 lat jako kolporter, następnie pracował jako robotnik w ma­gazynach wojskowych.

W 1924 roku zmarł ojciec przyszłego aktora, a on sam przeniósł się do Wilna. Tam – pracując jako murarz – utrzymywał całą rodzinę, uczęszczając jednocześnie do szkoły powszechnej, a później Szkoły Teletechnicznej, w której zdobył zawód montera. Do 1939  nasz bohater pracował w tym charakterze na poczcie. W latach 1925–1930 służył również w wojsku.

W latach 1932–1934 Władysław Badowski pobierał nauki w Studiu Dramatycznym przy Teatrach Miejskich w Wilnie, a później – w latach 1934-1935  – w Studium Teatralnym Rady Wileńskich Zrzeszeń Artysty­cznych.

Pracę aktorską rozpoczął od okazjonalnych występów w teatrach Letnim i Wielkim na Pohulance w roku 1935. Razem ze swą pierwszą żoną, Jadwigą, stworzyli w 1937 w Wilnie teatr lalkowy pn. „Baj­ka”. Prowadzili go wspólnie do wybuchu wojny oraz przez cały 1940. Badowski pracował w stworzonym przez siebie teatrze jako aktor, twórca lalek oraz dekoracji.

Od grudnia 1940 roku Badowski działał w sekcji kukiełkowej Teatru Młodego Widza. Jednak w 1941 roku został aresztowany przez władze sowieckie z przyczyn politycznych. Zaciągnął się jako żołnierz do Armii Polskiej na Wschodzie. W jej składzie walczył na Bliskim Wschodzie oraz we Włoszech.  Przebywając w Iraku stworzył i poprowadził  działakjący przy 2. Korpusie Polskim teatr lalkowy o nazwie „Bajka Wileńska”. Służbę zakończył w Anglii. Tam został zdemobilizowany.

Do Polski Władysław Badowski wrócił w 1947 roku. Zamieszkał w Elblągu, a później w Gdańsku.

Nie udawało mu się powrócić na scenę teatru lalek. W roku 1950 został  więc aktorem Teatru Młodego Widza w Poznaniu. Rok później zdał eksternistyczny egzamin aktorski, uzyskując tym samym upraw­nienia aktora dramatycznego. Pracował dalej we wspomnianym teatrze jako aktor i reżyser. Współpracował też z innymi teatrami: Polskim w Poznaniu (1952–1953), teatrem w Gnieźnie (1953-1958), Teatrem im. Stefana Jaracza w Olsztynie (1958-1978).Na deskach tych teatrów wykreował wiele ról. Wystąpił także w kilku filmach.

Władysław Badowski był trzykrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Jadwiga Badowska-Muszyńska z domu Szafkowska, literatka-poetka, reżyser, aktorka, lalkarka. Druga żona to Stanisława Anna Badowska z domu Chiluta. Trzecią towarzyszką życia aktora była natomiast Barbara Aleksandra z Mierzejewskich.

Urodzony brześcianin pozostawił po sobie troje dzieci. W pierwszym małżeństwie urodzili się córka Jolanta i syn Tadeusz, a z drugiego małżeństwa  pochodzi Wilga Badowska –  znana polska artystka malarka.

Nasz krajan zmarł  3 maja 1980 roku w Olsztynie, w wieku 72 lat.

Znadniemna.pl na podstawie wikipedia.org, na zdjęciu: Jan Władysław Badowski, fot.: screenshot z youtube.com