Od poniedziałku, 24 marca, Konsulat Generalny Rosji w Grodnie przyjmuje interesantów pod adresem ul. Horodniczańska 40, czyli w skonfiskowanej w 2022 roku siedzibie Polskiej Macierzy Szkolnej, organizacji polskiej mniejszości narodowej na Białorusi, zlikwidowanej przez reżim Łukaszenki. Informacja o zmianie adresu rezydowania rosyjskiego konsulatu pojawiła się na kanale Telegram rosyjskiej placówki konsularnej oraz w innych mediach społecznościowych tej instytucji.
Ogłoszenie Konsulatu Generalnego Rosji w Grodnie zamieszczone na stronie placówki w serwisie vk.com, fot.: screenshot z vk.com
Zlikwidowana w 2022 roku przez białoruskie władze organizacja Polska Macierz Szkolna (PMS), to jedna z najstarszych na Białorusi organizacji polskiej mniejszości narodowej. Powstała w 1995 roku PMS prowadziła w Grodnie największe na świecie polonijne Społeczne Liceum im. Elizy Orzeszkowej, w którym wykładano język polski, a także polską historię i kulturę. W roku szkolnym 2019/2020, czyli przed rozpoczęciem przez reżim Łukaszenki masowych represji wobec współobywateli i przedstawicieli polskiej mniejszości narodowej na Białorusi, Liceum liczyło 2200 uczniów, pobierających naukę w 76 klasach.
Poza Liceum i kierownictwem PMS w budynku na Horodniczańskiej 40 mieściła się polska biblioteka, Uniwersytet Trzeciego Wieku, Klub Kobiet Grodnianka oraz inne polskie inicjatywy społeczne.
Ponadto Macierz organizowała w swojej siedzibie konferencje metodyczne dla nauczycieli szkół średnich i przedszkoli oraz konkursy dla dzieci i młodzieży.
Represje wobec polskiej organizacji rozpoczęły się w 2021 roku. Powodem prześladowań była rzekoma nielegalna działalność w sferze edukacyjnej. Organizacja została wówczas ukarana grzywną w wysokości 300 tys. rubli (ok. 100 tys. USD), po czym organy podatkowe naliczyły kolejne karne sankcje wysokości 500 tys. rubli z tytułu „niezapłaconych” podatków.
Pod presją władz, aby móc prowadzić działalność edukacyjną, Macierz została zmuszona do zarejestrowania nowego podmiotu prawnego. Taki zabieg ostatecznie nie pomógł w uratowaniu Liceum i samej Macierzy, podobnie jak nie pomogło Polakom zapłacenie grzywny. Polska Macierz Szkolna na Białorusi i wszystkie działające przy niej struktury zostały zlikwidowane w 2022 roku.
Wkrótce po tym, w 2023 roku, nieruchomości, ufundowane dla polskiej organizacji na Białorusi z polskich środków budżetowych, zarządzanych przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, a także z pieniędzy, pochodzących ze zbiórki polonijnej, zostały przez władze skonfiskowane i wystawione na sprzedaż.
Nabywcą największego aktywu – budynku przy ul. Horodniczańskiej 40 w Grodnie okazała się grupa spółek „Spiektr”, należąca do Stanisława Siemaszki, grodzieńskiego milionera i byłego prezesa uległego reżimowi Łukaszenki Związku Polaków na Białorusi.
Później właściciel nieruchomości znowu się zmienił, aż budynek zaczął „obrastać” elementami infrastruktury typowymi dla obiektu chronionego, czyli – konsulatu. Przy wejściu na posesję pojawiła się bowiem budka ochrony, a sama działka wokół budynku została ogrodzona i zaopatrzona w system monitoringu.
Znadniemna.pl na podstawie Konsulat Generalny Rosji w Grodnie, na zdjęciu: skonfiskowany Polskiej Macierzy Szkolnej budynek, zaadaptowany pod siedzibę Konsulatu Generalnego Rosji, fot.: Wirtualna Białoruś
