Pomnik najwybitniejszego polskiego poety epoki Romantyzmu, Wieszcza Narodowego Adama Mickiewicza odsłonięto dokładnie 24 lata temu w Grodzie nad Niemnem. Grodzieńskie popiersie Wieszcza stało się trzecim pomnikiem ku czci naszego wybitnego krajana, który stanął na Białorusi.
W archiwum redakcyjnym odnaleźliśmy zdjęcia z pamiętnego dnia, w którym popiersie Adama Mickiewicza ustanowiono na cokole przed Domem Polskim w Grodnie przy skrzyżowaniu ulic 17 września oraz Dzierżyńskiego.
Brązowe popiersie Adama Mickiewicza jest montowane na specjalnie zaprojektowanym cokole. Grodno 25 października 1998 roku
Wówczas 25 października 1998 roku, czyli w czwartym roku rządów – wtedy jeszcze prezydenta, a obecnie dyktatora Aleksandra Łukaszenki – Związek Polaków na Białorusi na czele z ówczesnym prezesem ZPB Tadeuszem Gawinem publicznie protestował w związku z brakiem zgody ze strony władz obwodowych oraz republikańskich w sprawie budowy Polskiej Szkoły na małej ojczyźnie wybitnego Polaka w Nowogródku.
Pikieta na rzecz budowy Polskiej Szkoły w Nowogródku Grodno, 25 października 1998 roku
Postawienie w Grodnie pomnika Adama Mickiewicza także wymagało pozwolenia władz. Uzyskano je dzięki staraniom społecznego komitetu im. Adama Mickiewicza, działającego przy Związku Polaków na Białorusi.
Wówczas władze miasta Grodna były jeszcze względnie życzliwe wobec potrzeb polskiej mniejszości narodowej i pozwolenie na ustanowienie pomnika nie tylko wydały, lecz nawet sfinansowały uporządkowanie placu wokół upamiętnienia i zapłaciły za postawienie postumentu dla rzeźby. Brązowe popiersie Adama Mickiewicza zostało odlane według projektu wybitnego białoruskiego rzeźbiarza Andreja Zaspickiego w Warszawskich Zakładach Mechanicznych PZL „Wola”.
Twórcza przygoda Andreja Zaspickiego z upamiętnianiem Adama Mickiewicza nie zakończyła się popiersiem, wykonanym przez artystę dla Grodna. Kilka lat później w 2002 roku wspólnie z innym artystą Aleksandrem Fińskim Andrej Zaspicki wyrzeźbił okazały posąg polskiego wieszcza, który w 2003 odsłonięto w samym centrum białoruskiej stolicy w Skwerze Adama Mickiewicza, znajdującym się niedaleko legendarnego Czerwonego Kościoła, będącego wizytówką Mińska.
Adam Mickiewicz jest polskim poetą, najczęściej upamiętnianym na cokołach w dziejach świata. Liczba jego pomników przekracza na świecie 70, a oprócz Białorusi (w Lidzie, Nowogródku, Grodnie i Mińsku) posągi z podobizną Adama Mickiewicza zdobią place i skwery miast w Czechach, Francji, Litwie, Niemczech, Polsce, Rosji, Turcji, Ukrainie i USA.
Jak dotąd 36 rzeźbiarzy i medalierów miało w swoim dorobku artystycznym pomnikowe wykonania wizerunku Adama Mickiewicza. Na Białorusi tego wyzwania dwukrotnie podejmowali się wspomniany już Andrej Zaspicki(Grodno, Mińsk) oraz Walerian Januszkiewicz (Lida i Nowogródek).
Na cokole grodzieńskiego popiersia Adama Mickiewicza widnieje dedykacja wykonana w językach białoruskim:
АДАМУ
МІЦКЕВІЧУ
ЎДЗЯЧHЫЯ
СУAЙЧЫHHIKI
oraz polskim:
ADAMOWI
MICKIEWICZOWI
WDZIĘCZNI
RODACY
1998
Podczas pikiety na rzecz Polskiej Szkoły w Nowogródku tuż po otwarciu pomnika Adama Mickiewicza na placu przy pomniku przemawia ówczesny prezes ZPB Tadeusz Gawin. Grodno 25 października 1998 rok
Zdjęcie pamiątkowe na tle pomnika zrobili sobie tuż po jego odsłonięciu prezes ZPB Tadeusz Gawin i śp. prof. Andrzej Stelmachowski, ówczesny prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”
Podczas otwarcia pomnika Adama Mickiewicza grodnianie trzymają transparenty mające przekonać władze Białorusi do wydania pozwolenia na budowę Polskiej Szkoły na małej ojczyźnie polskiego Wieszcza Narodowego
Znadniemna.pl
