Krajoznawcy apelują o pomoc w odbudowie kaplicy Rejtanów

Na cmentarzu w Lachowiczach w obwodzie brzeskim legła w gruzach kaplica rodowa Rejtanów. Wzniesiona w XIX stuleciu kaplica, była jedną z najstarszych budowli w tym mieście.

Miejscowi krajoznawcy zaalarmowali o zdarzeniu dziennikarzy z opozycyjnej gazety „Salidarnasć” i poprosili o pomoc w znalezieniu środków na odbudowę pomnika.

Do redakcji „Salidarnasci” zwrócił się historyk i krajoznawca Ihar Gawina. Opowiedział, iż niszczejąca od lat na lachowickim cmentarzu kaplica Rejtanów rozsypała się na początku lipca.

– Wcześniej tu był cmentarz katolicki, od początku XX stulecia będący cmentarzem prawosławnym – opowiedział dziennikarzom Ihar Gawina. Według niego kaplica rodowa Rejtanów była jedną z najstarszych budowli w centrum rejonowym. – Minioną jesienią art-grupa im. Tadeusza Rejtana remontowała kaplicę, w której rozsypał się jeden z filarów. Zdążyliśmy wówczas wznieść nad kaplicą tymczasowe zadaszenie i chcieliśmy przystąpić do kapitalnej renowacji kaplicy. Ale ona się rozsypała – poinformował krajoznawca. Według Ihara Gawiny doszło do tego ok. 3 lipca.

Zmicier Jurkiewicz, członek Towarzystwa Historycznego „Tadeusz Rejtan”, opiekującego się spuścizną znanego polskiego rodu (niezwykle cenionego przez Białorusinów, uważających Rejtanów za ród białoruski) poinformował redakcję „Salidarnasci”, iż XIX-wieczna kaplica Rejtanów nie była wniesiona na Państwową Listę Dziedzictwa Kulturalno-Historycznego Białorusi. – Były kierownik działu kultury administracji rejonu lachowickiego pozwolił nam prowadzić przy niej prace konserwatorskie na własną rękę. Oprócz tego żadnej pomocy od władz nie otrzymaliśmy. Zadziwiające jest to, że niezwykle ważnym obiektem historycznym nie interesowała się ani władza, ani Cerkiew Prawosławna, ani Kościół Katolicki – poskarżył się Jurkiewicz. Według niego na cmentarzu lachowickim w tej chwili zachowały się jeszcze co najmniej trzy niszczejące grobowce – Mauzoleum Leonidy Sołtanowej z rodu Uzłowskich i dwie kaplice bezimienne.

Gruzy kaplicy, która się rozsypała na początku lipca, leżą w miejscu rodowej nekropolii Rejtanów, w której spoczęli: Dominik Rejtan, podkomorzy nowogródzki, bohater wojny 1812 roku, w której walczył po stronie Napoleona, jego syn Michał Rejtan, syn Michała – Stanisław, pisarz, piszący pod pseudonimem Pan Wada i inni przedstawiciele zasłużonego dla Polski i Wielkiego Księstwa Litewskiego rodu.

W zburzonej kaplicy zachował się pomnik Dominika Rejtana. Początkowo planowane było postawienie w niej także pomnika Tadeusza Rejtana, posła województwa nowogródzkiego na Sejm Rozbiorowy Rzeczypospolitej w Warszawie i najbardziej znanego przedstawiciela rodu.

Jednak władze rosyjskie zabroniły upamiętniąć Tadeusza Rejtana zarówno na cmentarzu lachowickim, jak i w rodowym majątku Rejtanów w Hruszówce.

Historycy i krajoznawcy rejonu lachowickiego, zrzeszeni w Towarzystwie Historycznym „Tadeusz Rejtan” apelują do wszystkich, komu jest nieobojętny los spuścizny rodu Rejtanów, o pomoc w odbudowie kaplicy rodowej Rejtanów i proszą o kontakt ze Zmicierem Jurkiewiczem pod telefonem: +375 33 3757250.

Znadniemna.pl na podstawie Siamion Pieczanko/Gazetaby.com