Dziś, 11 listopada, obchodzimy jedno z najważniejszych świąt w historii Polski – rocznicę odzyskania niepodległości w 1918 roku. Po 123 latach zaborów, w których ziemie polskie podzielone były między Rosję, Prusy i Austrię, nasz naród odzyskał własne państwo. Był to moment przełomowy, okupiony ofiarą wielu pokoleń, które nie ustawały w walce o wolność, pielęgnując język, kulturę i tradycję mimo prób wynarodowienia.
Droga do niepodległości była długa i trudna. Już w XIX wieku Polacy podejmowali kolejne próby zrywów narodowych – powstanie listopadowe 1830 roku, powstanie styczniowe 1863 roku – które choć zakończyły się klęską, pozostawiły po sobie dziedzictwo patriotyzmu i wiarę w przyszłe zwycięstwo. W tym czasie rozwijała się także myśl polityczna i społeczna, a polscy działacze starali się przygotować naród do chwili, gdy pojawi się szansa na odbudowę państwa.
Ta szansa nadeszła wraz z końcem I wojny światowej. Upadek mocarstw zaborczych stworzył warunki do odrodzenia Polski. 11 listopada 1918 roku, w dniu podpisania rozejmu kończącego działania wojenne na froncie zachodnim, Józef Piłsudski przejął władzę wojskową w Warszawie. Wkrótce powierzono mu także funkcję Naczelnika Państwa. Symbolicznie właśnie ta data stała się początkiem niepodległej Rzeczypospolitej.
Niepodległość była dziełem wielu wybitnych postaci. Obok Piłsudskiego, który organizował polskie siły zbrojne i budował autorytet państwa, ogromną rolę odegrał Roman Dmowski – reprezentujący Polskę na konferencji pokojowej w Wersalu i zabiegający o uznanie naszych granic. Ignacy Jan Paderewski, światowej sławy pianista i działacz polityczny, dzięki swojej pozycji międzynarodowej wspierał sprawę polską na arenie dyplomatycznej. Wincenty Witos, przywódca ruchu ludowego, mobilizował chłopów do obrony ojczyzny i współtworzył rząd w kluczowych momentach. Wojciech Korfanty odegrał decydującą rolę w walce o przyłączenie Śląska do Polski, a Ignacy Daszyński był symbolem demokratycznych aspiracji i współtwórcą rządu ludowego w Lublinie.
Odzyskanie niepodległości nie oznaczało końca trudności. Polska musiała stawić czoła wojnie z bolszewikami w 1920 roku, walkom o granice na wschodzie i zachodzie, a także wyzwaniom gospodarczym i społecznym. Jednak dzięki determinacji i jedności narodu udało się utrwalić suwerenność i stworzyć fundamenty nowoczesnego państwa.
Dziś, ponad sto lat później, Narodowe Święto Niepodległości jest okazją do refleksji nad wartością wolności. To dzień, w którym wspominamy bohaterów, którzy poświęcili życie dla ojczyzny, ale także dzień radości i dumy z tego, że Polska istnieje jako wolne i niepodległe państwo.
Niepodległość nie jest dana raz na zawsze – wymaga troski, odpowiedzialności i pamięci. Obchodząc tę rocznicę, oddajemy hołd naszym przodkom, którzy wywalczyli wolność, i zobowiązujemy się, by przekazywać jej znaczenie kolejnym pokoleniom.
Znadniemna.pl na podstawie ipn.gov.pl, na zdjęciu: Przybycie Marszałka Józefa Piłsudskiego na obchody Święta Niepodległości w Warszawie w 1926 roku, fot.: Narodowe Archiwum Cyfrowe
