6 marca przypada Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych. Święto to ustanowił w 2012 roku Parlament Europejski, by upamiętniać osoby, które w XX wieku z narażeniem życia przeciwstawiały się reżimom totalitarnym. Idea ta nawiązuje do nadawanego przez Państwo Izrael tytułu Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Wierzymy, że każdy z nas może odkryć w sobie Sprawiedliwego. Zwłaszcza dzisiaj – w obliczu wojny w Ukrainie.
Od 1963 roku Instytut Yad Vashem w Jerozolimie przyznaje osobom nie będącym Żydami, które ratowały Żydów podczas Zagłady, tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.
Uchwała Parlamentu Europejskiego z 2012 roku rozszerzyła pojęcie „Sprawiedliwego”, dokonując jego uniwersalizacji. W tym ujęciu Sprawiedliwymi są osoby, które „motywowane osobistym poczuciem odpowiedzialności przeciwstawiały się zbrodniom przeciwko ludzkości i totalitaryzmowi”. W kilkudziesięciu krajach (m.in. w Armenii, Bośni, Rwandzie, we Włoszech i Francji) powstały lokalne Ogrody Pamięci Sprawiedliwych i komitety przyznające ten tytuł.
Pierwszy w Polsce, i jak dotąd jedyny, Ogród Sprawiedliwych powstał w 2014 roku w Warszawie, na skwerze im. Jerzego Jura-Gorzechowskiego na Muranowie, w sąsiedztwie Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, a uhonorowani tym tytułem zostali m.in. Emanuel Ringelblum, Antonina Wyrzykowska, Tadeusz Mazowiecki, Anna Politkowska, Armin Wegner, czy Antonia Locetelli.
Osobom uhonorowanym przez Komitet Ogrodu Sprawiedliwych w Warszawie, jak również innym bohaterom i organizacjom, których postawa nawiązuje do wartości Sprawiedliwych i może być dla innych wzorem i drogowskazem, poświęciliśmy wirtualną wystawę „Sprawiedliwi bez granic. Działania na rzecz godności i praw człowieka”.
Wystawa zwraca szczególną uwagę na współczesnych Sprawiedliwych, którzy pochylają się nad losem uchodźców; wykracza ona poza świat wirtualny, by zainspirować odwiedzających do podjęcia własnych działań pomocowych. W części „Działaj, pomagaj” umieściliśmy informacje o organizacjach, we współpracy z którymi można wesprzeć najpilniej dziś potrzebujących.
Przypominamy tę wirtualną wystawę w Europejskim Dniu Pamięci o Sprawiedliwych (6 marca), solidaryzując się z ogarniętą wojną Ukrainą, wspierając Ukraińców i Ukrainki – naszych sąsiadów.
Znadniemna.pl/polin.pl
