Renowacji pomnika z 1933 roku, upamiętniającego piętnastolecie odzyskania przez Polskę niepodległości, dokonali w Miadziołu członkowie Oddziału ZPB w Mińsku.
Odnaleziony jeszcze w 2005 roku pomnik jest cennym świadectwem przedwojennego patriotyzmu społeczności Miadzioła, czego dowodzi wyryty na postumencie napis: „Dnia 11.XI.!933r. jako w piętnastoletnią rocznicę odzyskania niepodległości Państwa Polskiego wzniosło ten pomnik poległym Bohaterom wdzięczne społeczeństwo gminy miadzielskiej”.
Polacy z Mińska, dowiedziawszy się o istnieniu artefaktu polskości ziemi miadziołskiej, postanowili odnowić pomnik i w 2012 roku wybrali się do Miadzioła, aby ocenić stan zabytku. Wtedy też dowiedzieli się, że pomnik stał w niedużej (na pięć grobów) kwaterze żołnierzy, poległych w wojnie polsko-bolszewickiej. Stał, niestety, niedługo, bo zaledwie przez sześć lat. Po wybuchu II wojny światowej i okupacji przez ZSRR wschodnich terenów Polski, w latach 1939-1940 komuniści wysadzili pomnik w powietrze. Nie udało im się jednak zniszczyć go ostatecznie. Pomnik spadł z postumentu, ale zachował się we względnie dobrym stanie, leżąc przy pięciu nagrobkach bohaterów walk o niepodległą Polskę.
15 sierpnia w Święto Wojska Polskiego Polacy Mińska odwiedzili pomnik i kwaterę wraz z konsulem Adamem Kaczyńskim. Wtedy też podjęli ostateczną decyzję, aby przywrócić świetność pamiątce po czasach, gdy Miadzioł leżał w granicach wolnej i niepodległej Rzeczypospolitej Polskiej.
Zawdzięczając umiejętnościom mińskiego działacza ZPB Edwarda Kaczana oraz wysiłkowi członków stołecznego oddziału organizacji 23 sierpnia odnowiony, przepiękny pomnik piętnastolecia niepodległości Polski wrócił na swoje miejsce w kwaterze żołnierzy 1920 roku, a w ciągu kolejnych dni Polacy uporządkowali terytorium wokół pomnika, wysadzając przy nim kwiaty i sprzątając kwaterę żołnierzy, ku czci których społeczność Miadzioła 81 lat temu ufundowała i wzniosła pomnik.
Pomnik, choć już stoi na postumencie, wymaga dalszej pielęgnacji i renowacji. Prawie niewidoczny jest umieszczony na nim napis: „Tu spoczywają zwłoki nieznanych żołnierzy polskich poległych w walkach w obronie ojczyzny w czerwcu 1920 r. z bolszewikami pod Miadziołem”.
Polacy z Mińska cieszą się, że udało im się przywrócić do względnie normalnego stanu jedno z miejsc polskiej pamięci narodowej na ziemi miadziołskiej. Zapewniają, że będą regularnie odwiedzać kwaterę żołnierzy 1920 roku, pielęgnować pamięć o nich i utrzymywać we wzorowym stanie samą nekropolię.
Helena Marczukiewicz z Miadzioła
denis.bortko / 9 września, 2014
Widziałem foto pomnika do wznowienia. Jest zrobiona duża praca. Mój szacunek!
/