January Suchodolski – malarz w mundurze - Portal Polaków na Białorusi

Dziś przypada 225. rocznica urodzin Januarego Suchodolskiego, polskiego malarza batalisty okresu romantyzmu, uczestnika powstania listopadowego.

January Antoni Michał Suchodolski herbu Ślepowron urodził się 19 września 1797 roku w Grodnie, na dawnych ziemiach polskich, które znalazły się w zaborze rosyjskim. Był synem Jana Suchodolskiego i Tekli Downarowicz. Był najstarszym z siedmiu dzieci – jego bratem był m.in. Rajnold Suchodolski, urodzony w 1804 roku polski poeta i uczestnik powstania listopadowego (zginął na Pradze w czasie obrony Warszawy).

Młody January od samego początku życia był wychowywany w duchu patriotycznym. Miał 10 lat, gdy został wysłany do Warszawy. W wieku 13 lat wstąpił do Korpusu Kadetów Szkoły Elementarnej Artylerii i Inżynierów Wojsk Księstwa Warszawskiego. Znajdowała się ona w warszawskim Arsenale – została utworzona dzięki księciu Józefowi Poniatowskiemu w 1808 roku. Mając lat 15, w nocy z 10 na 11 grudnia 1812 roku pełnił wartę przed Hotelem Angielskim (znajdował się na ulicy Wierzbowej 6), w którym zatrzymał się sam Napoleon. Po upadku cesarza Francuzów, a jeszcze wcześniej zlikwidowaniu namiastki państwa polskiego, jaką było Księstwo Warszawskie, dalej wierzył w odrodzenie niepodległej Rzeczypospolitej.

W 1823 roku został adiutantem Wincentego Krasińskiego, który był wówczas dowódcą pułku Grenadierów Gwardii Królewskiej. Obu panów połączyła przyjaźń, ich ścieżki zostały jednak rozdzielone, gdy wybuchło powstanie listopadowe. Suchodolski przystąpił do zrywu narodowościowego. Zupełnie inaczej postąpił Krasiński – nie wziął udziału w powstaniu, był bowiem zwolennikiem współpracy i podporządkowania Królestwa Polskiego Rosji.

Suchodolski po upadku powstania wyjechał do Włoch, gdzie pobierał nauki od francuskiego malarza Horacego Vernet’a. W Italii poznał m.in Juliusza Słowackiego. Na ziemie polskie powrócił w 1847 roku – nie spotkały go represje popowstańcze, został natomiast członkiem Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych. Przebywał w Petersburgu, a następnie w Paryżu. W 1848 kupił majątek Boimie w okolicach Siedlec. W 1852 roku wyjechał on do Krakowa, w którym poznał osobiście Wincentego Pola. W 1860 roku Suchodolski został jednym z członków komitetu walczącego o utworzenie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Ponadto udzielał się on również w komitecie organizacyjnym Muzeum Sztuk Pięknych w Warszawie. W styczniu 1863 roku wybuchło kolejne antyrosyjskie powstanie – udział w nim wziął syn malarza Edward (został schwytany po jego upadku).

Posiadłość malarza znacznie ucierpiała w czasie walk – January Suchodolski zmarł tam 20 marca 1875 w wieku 77 lat. Ze swoją żoną Leokadią miał dwóch synów, Edwarda i Zdzisława (który również był malarzem). Obrazy Suchodolskiego przedstawiają głównie sceny batalistyczne – namalował wiele dzieł związanych z historią państwa polskiego, główny nacisk kładąc na wojny napoleońskie. Malarz spoczywa w grobowcu na cmentarzu w Oleksinie (powiat siedlecki).