Były przewodniczący parlamentu Białorusi Stanisław Szuszkiewicz, który w imieniu swego kraju podpisał w 1991 r. porozumienie o rozwiązaniu ZSRR, zmarł w nocy z wtorku na środę w wieku 87 lat – poinformowało we wtorek Euroradio, powołując się na jego żonę Irynę. „Z głębokim żalem żegnam Stanisława Szuszkiewicza, pierwszego przywódcę i ojca niepodległej Białorusi ” – napisał na Twitterze prezydent Polski Andrzej Duda.
Szuszkiewicz od 26 kwietnia znajdował się na oddziale intensywnej terapii z powodu następstw choroby COVID-19. Miesiąc wcześniej wykryto u niego wariant Omikron.
Przez ostatnie miesiące Szuszkiewicz przebywał w mieszkaniu i jego kontakty ze światem zewnętrznym były ograniczone do minimum.
„Z głębokim żalem żegnam Stanisława Szuszkiewicza, pierwszego przywódcę i ojca niepodległej Białorusi. Polska nigdy nie zapomni Jego roli w rozwiązaniu w 1991 r. Związku Sowieckiego i utworzeniu wolnej Białorusi, Ukrainy i innych państw. Niech spoczywa w Pokoju” – napisał prezydent Andrzej Duda na Twitterze.
Z głębokim żalem żegnam Stanisława Szuszkiewicza, pierwszego przywódcę i ojca niepodległej Białorusi. Polska nigdy nie zapomni Jego roli w rozwiązaniu w 1991 r. Związku Sowieckiego i utworzeniu wolnej Białorusi, Ukrainy i innych państw. Niech spoczywa w Pokoju!
— Andrzej Duda (@AndrzejDuda) May 4, 2022
Polityka pożegnali także przedstawiciele polskiego rządu. „Odszedł Stanisław Szuszkiewicz, przywódca Białorusi, którą wprowadzał po rozpadzie ZSRR na drogę niepodległości i demokracji. Żegnam z głębokim smutkiem prawego człowieka, oddanego swemu narodowi, swej ojczyźnie, sprawie wolności, przyjaciela Polski i wolnego świata” – napisał szef polskiego MSZ Zbigniew Rau.
Odszedł Stanisław Szuszkiewicz, przywódca Białorusi, którą wprowadzał po rozpadzie ZSRS na drogę niepodległości i demokracji. Żegnam z głębokim smutkiem prawego człowieka, oddanego swemu narodowi, swej ojczyźnie, sprawie wolności, przyjaciela Polski i wolnego świata.
— Zbigniew Rau (@RauZbigniew) May 4, 2022
„Żegnamy dziś Stanisława Szuszkiewicza – pierwszego przywódcę niepodległej Białorusi. Był naukowcem, intelektualistą i przyjacielem Polski” – czytamy z kolei we wpisie rzecznika Ministerstwa Spraw Zagranicznych Łukasza Jasiny.
Żegnamy dziś Stanisława Szuszkiewicza-pierwszego przywódcę niepodległej Białorusi. Był naukowcem, intelektualistą i przyjacielem Polski.
— Łukasz Jasina (@RzecznikMSZ) May 4, 2022
Szuszkiewicz należał do opozycji antyłukaszenkowskiej. Stał na czele białoruskiego parlamentu w latach 1991-1994. 8 grudnia 1991 r. w imieniu Białorusi podpisał wraz z przywódcami Rosji i Ukrainy, Borysem Jelcynem i Leonidem Krawczukiem, porozumienie o rozwiązaniu ZSRR.
Urodził się 15 grudnia 1934 r. w Mińsku. W tym mieście skończył studia fizyczno-matematyczne na Białoruskim Uniwersytecie Państwowym. W 1973 r. otrzymał tytuł profesorski. W politykę zaangażował się dopiero po wybuchu w elektrowni atomowej w Czarnobylu. Jako naukowiec informował o zagrożeniach wynikających z wybuchu elektrowni i prowadził prace nad ograniczeniem szkód.
W 1990 r. został delegatem Zjazdu Deputowanych Ludowych ZSRR i wkrótce potem deputowanym Rady Najwyższej Białorusi. W 1991 r., już jako przewodniczący Rady Najwyższej Białorusi, doprowadził do spotkania w Białowieży Jelcyna i Krawczuka i wraz z nimi podpisał umowę o rozwiązaniu ZSRR i utworzeniu Wspólnoty Niepodległych Państw. Dzięki temu porozumieniu Białoruś odzyskała niepodległość.
Przyjaciel Związku Polaków na Białorusi
Śp. Stanisław Szuszkiewicz był przyjacielem polskiej mniejszości narodowej na Białorusi i w latach 90. minionego stulecia odwiedzał siedzibę Związku Polaków na Białorusi w Grodnie, gdzie spotykał się z prezesem ZPB Tadeuszem Gawinem i działaczami organizacji. W archiwum redakcyjnym zachowały się zdjęcia, przypominające o tamtych wydarzeniach, które publikujemy, żegnając śp. Stanisława Szuszkiewicza słowami modlitwy:
Wieczny odpoczynek racz mu dać, Panie, a światłość wiekuista niechaj mu świeci.
Niech odpoczywa w pokoju wiecznym. Amen.
Stanisław Szuszkiewicz i prezes ZPB Tadeusz Gawin. Pierwsza połowa lat 90. XX stulecia
Stanisław Szuszkiewicz (po lewej) na spotkaniu z działaczami Związku Polaków na Białorusi. Grodno, lata 90. XX stulecia
Znadniemna.pl na podst. PAP, Twitter.com
