Obchody 80. rocznicy masowych deportacji Polaków na nieludzką ziemię (FOTOREPORTAŻ)

Obchody 80. rocznicy rozpoczęcia przez zbrodniczy reżim stalinowski masowych deportacji ludności polskiej z Kresów Wschodnich II RP w głąb azjatyckiej części ZSRR zorganizował w Lidzie 9 lutego Związek Polaków na Białorusi wspólnie ze Stowarzyszeniem Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej z siedzibą w Warszawie.

Uroczystości, upamiętniające ofiary masowych wywózek obywateli polskich na Syberię, do Kazachstanu i Uzbekistanu, zainaugurowała Msza św. w lidzkim kościele pw. Świętej Rodziny, której proboszcz ks. Józef Hańczyc jest potomkiem zesłańców na Syberię. Do tych tragicznych wydarzeń z historii swojej rodziny duchowny nawiązał w kazaniu, wygłoszonym podczas uroczystego nabożeństwa.

Głównym przesłaniem przemówienia duchownego było znaczenie dawania przez współcześnie żyjących na Białorusi Polaków świadectwa prawdzie o tragicznych kartach historii narodu polskiego, który cierpiał od bezbożnej władzy komunistycznej tylko dlatego, że pragnął zachować własną tożsamość i wyznawaną przez Polaków od wieków wiarę chrześcijańską.

– To właśnie dzięki pamięci jesteśmy ludźmi. Pielęgnowanie pamięci o przodkach i przeżywanych przez nich losach sprawia, że posiadamy tożsamość – mówił ks. Hańczyc, dziękując organizatorom obchodów 80. rocznicy rozpoczęcia masowych deportacji Polaków na nieludzką ziemię.

Kapłan z przykrością przyznał, że nie może przyjąć zaproszenia do udziału w dalszej części obchodów, upamiętniających ofiary masowych deportacji sprzed 80 lat. Wytłumaczył, że za udział w polskich uroczystościach patriotycznych był już posądzany o łamanie bliżej nieznanych mu przepisów, obowiązujących na Białorusi.

Zmuszanie księży katolickich do bojkotowania przedsięwzięć, organizowanych przez Związek Polaków na Białorusi, nie jest czymś nowym. Jednym z incydentów dowodzących, że nie chodzi o przypadek, czy nieporozumienie stała się niedawna odmowa udostępnienia pomieszczeń, należących do Caritasu Diecezji Grodzieńskiej, do zorganizowania spotkania opłatkowego członków ZPB w Sopoćkiniach, do których przybyła delegacja Senatu RP, współfinansującego inicjatywy inwestycyjne Caritasu ze środków przeznaczonych na wspieranie Polaków za granicą.

Okolicznością, którą można uznać za pozytywny skutek przykrego wyznania ks. Józefa Hańczyca, należy przyznać to, że usłyszała je delegacja Senatu RP, biorąca udział w organizowanych przez ZPB w Lidzie obchodach 80. rocznicy masowych deportacji Polaków na nieludzką ziemię. Gośćmi odbywających się w Lidzie uroczystości były m.in. wiceprzewodnicząca senackiej komisji spraw emigracji i łączności z Polakami za granicą senator RP Maria Koc oraz towarzysząca jej senator RP Margareta Budner.

Obie parlamentarzystki były obecne na uroczystej Akademii, która po nabożeństwie w lidzkim kościele pw. Świętej Rodziny odbyła się w pomieszczeniu Polskiej Szkoły Społecznej działającej przy Oddziale ZPB w Lidzie.

– Jest to wielkie wzruszenie, że nasi rodacy z Grodzieńszczyzny, z Lidy, z innych miejscowości na Białorusi, pamiętają o tych tragicznych wydarzeniach, których początek sięga 17 września 1939 roku, kiedy to Sowieci zaatakowali Polskę, zajmując ponad połowę jej terytorium – mówiła podczas uroczystości w szkole senator RP Maria Koc. – Pod okupacją znalazło się 13 mln obywateli RP, a 10 lutego zaczęły się deportacje. W ramach czterech wywózek oficjalnie wywieziono 340 tys., ale deportowanych mógł być nawet milion – dodała.

W uroczystości, która odbyła się w szkolnej auli wzięli udział byli zesłańcy, członkowie Stowarzyszenia Sybiraków i Ofiar Represji Politycznych przy ZPB, Stowarzyszenia Żołnierzy AK, działacze Związku Polaków na Białorusi i konsul generalny RP w Grodnie Jarosław Książek.

Jednym z najbardziej uroczystych punktów obchodów tragicznej dla miejscowych Polaków rocznicy stało się odsłonięcie tablicy, upamiętniającej ofiary wywózek na Syberię w latach 1940-1956, którą ufundowało środowisko Sybiraków Lidy. Przed odsłoniętą w auli szkoły tablicą uczestnicy uroczystości złożyli kwiaty i zapalili znicze.

80. rocznica masowych deportacji Polaków na nieludzką ziemię zbiegła się w czasie z jubileuszem 25-lecia założenia przy Związku Polaków na Białorusi Stowarzyszenia Sybiraków Ofiar Represji Politycznych. Z okazji tego doniosłego Jubileuszu obecni na uroczystości członkowie Stowarzyszenia i potomkowie Sybiraków otrzymali pamiątkowe medale, ufundowane przez Związek Polaków na Białorusi i Stowarzyszenie Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej. Odznaczenia jubileuszowe wręczyli prezes ZPB Andżelika Borys i prezes Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej Artur Kondrat.

Stowarzyszenie Sybiraków i Ofiar Represji Politycznych otrzymało z rąk senator Marii Koc i senator Margarety Budner na znak uznania dla zasług i za pielęgnowanie pamięci o ofiarach sowieckich represji Ryngraf Orła Senackiego.

Po wręczeniu odznaczeń bohaterom uroczystości goście obchodów wygłosili przemówienia okolicznościowe, po czym odbył się krótki koncert patriotyczny w wykonaniu działającego przy miejscowym oddziale ZPB zespołu wokalnego „Lidziejka” i uczniów Polskiej Szkoły Społecznej przy ZPB w Lidzie.

W koncercie zaśpiewała także gościnnie śpiewaczka z Warszawy Weronika Zdzieborska, finalistka Festiwalu „Walczącym o Niepodległość”, który organizuje Stowarzyszenie Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej.

W latach 1940 – 1941 odbyły się cztery fale deportacji ludności polskiej z terenów, zajętych przez ZSRR w 1939 roku. Według historyków objęły one około miliona obywateli polskich, którzy byli zsyłani w głąb ZSRR – od Syberii po republiki środkowoazjatyckie. Z różnym natężeniem zesłania Polaków na Syberię odbywały się też po zakończeniu II wojny światowej i trwały do połowy lat 50. minionego stulecia.

Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji z obchodów:

Znadniemna.pl