Znakomici grodnianie znowu bohaterami konferencji w Grodnie (FOTOREPORTAŻ)

Już III doroczna międzynarodowa konferencja naukowo-popularna z cyklu „Znakomici Grodnianie przełomu XIX-XX wieku” odbyła się w Grodnie w dniach 8-9 czerwca. Tym razem uwaga naukowców i krajoznawców skupiona została na związanych z Grodnem i ziemią grodzieńską postaciach, należących do tzw. inteligencji twórczej.

Organizatorami konferencji, która stała się trwałym punktem w kalendarzu odbywających się w Grodnie przedsięwzięć o zabarwieniu krajoznawczo-naukowym były: Związek Polaków na Białorusi, Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie oraz Konsulat Generalny RP w Grodnie. Natomiast Gościem Honorowym spotkania naukowców i krajoznawców z Polski i Białorusi była księżna Elżbieta Drucka-Lubecka, potomkini słynnych ziemian, władających licznymi majątkami, pałacami, dworami i obiektami architektonicznymi, stanowiącymi współcześnie zabytkowe, chronione przez państwo, dziedzictwo, należące do skarbnicy kultury materialnej i duchowej ziemi grodzieńskiej i Białorusi.

W imieniu prezes ZPB Andżeliki Borys gości i uczestników konferencji przywitała organizator dorocznych spotkań naukowców z ramienia Związku Polaków – wiceprezes organizacji Irena Waluś, będąca także redaktorem naczelnym wydawanego przez ZPB czasopisma „Magazyn Polski”.

Upoważniona przez Zarząd Główny ZPB Irena Waluś uroczyście wręczyła również „Dyplomy Uznania” z okazji obchodzonego rok temu 30-lecia działalności Związku Polaków na Białorusi trzem znakomitym naukowcom, od wielu lat współpracującym z ZPB i biorącym aktywny udział w cyklu konferencji „Znakomici Grodnianie przełomu XIX-XX wieku” od samego początku: prof. Zdzisławowi Julianowi Winnickiemu z Uniwersytetu Wrocławskiego; prof. Adamowi Czesławowi Dobrońskiemu z Uniwersytetu w Białymstoku; dr Jerzemu Janowi Milewskiemu z Polskiego Towarzystwa Historycznego (Oddział w Białymstoku).

Ogłaszając rozpoczęcie konferencji Irena Waluś odczytała do zgromadzonych także list powitalny od stałego uczestnika spotkań naukowców w Grodnie – nieobecnego w tym roku na konferencji ze względu na pobyt w Tbilisi – byłego kandydata na prezydenta Białorusi z ramienia zjednoczonej opozycji demokratycznej Aleksandra Milinkiewicza.

Zgromadzonych w sali multimedialnej Konsulatu Generalnego RP w Grodnie przywitał osobiście również szef polskiej placówki konsularnej konsul generalny Jarosław Książek.

Wśród zainteresowanych obradami naukowców, badających losy znakomitych grodnian z przełomu XIX-XX wieku znalazł się w tym roku także dyrektor Instytutu Polskiego w Mińsku Cezary Karpiński, który wyraził podziw dla organizatorów konferencji i jej stałych uczestników – znanych i cenionych uczonych polskich i białoruskich, wykładających na uczelniach Wrocławia, Warszawy, Olsztyna, Białegostoku oraz Grodna – za ich konsekwentne zaangażowanie w badanie losów mieszkańców jednego z najciekawszych, trwale zapisanych w polskiej kulturze i historii, regionów współczesnej Białorusi.

W III edycji konferencji z cyklu „Znakomici Grodnianie przełomu XIX-XX wieku” odczytanych zostało około dwudziestu referatów, poświęconych losom znakomitych grodnian, działających w sferze kultury i sztuki, a także społeczników i organizatorów przedsięwzięć o charakterze kulturalno-oświatowym, stanowiących podstawę do rozwoju cywilizacyjnego miejscowej ludności i kształtowania się jej tożsamości.

Bohaterami referatów, wygłaszanych przez prelegentów, były związane z Grodnem i Grodzieńszczyzną postacie powszechnie znane – wręcz pomnikowe – jak chociażby Eliza Orzeszkowa, czy Zofia Nałkowska. Ale byli wśród nich także tacy, których imiona i nazwiska znane są wąskiemu gronu specjalistów, chociaż ludzie ci zasługują na szerszą popularyzację ich biografii i dokonań, jak choćby wieloletni dyrektor Grodzieńskiego Teatru Dramatycznego Bronisław Skąpski, czy działacz polskiego ruchu socjalistycznego Michał Pankiewicz, którego wspomnienia o życiu grodnian na przełomie XIX-XX wieku stanowią jedno z najcenniejszych świadectw o nastrojach społeczno-politycznych, upodobaniach kulturalnych i postawach tożsamościowych mieszkańców grodu nad Niemnem we wspomnianym okresie dziejowym.

III konferencja naukowo-popularna z cyklu „Znakomici Grodnianie przełomu XIX-XX wieku” stała się okazją do zaprezentowania przez redaktor Irenę Waluś gościom i uczestnikom spotkania 2. tomu pokonferencyjnego, zawierającego materiały ubiegłorocznej konferencji z udziałem polskich i białoruskich uczonych oraz krajoznawców w Grodnie. Rok temu uczestnicy konferencji skupiali swoją uwagę na „pracy organicznej”, prowadzonej przez przedstawicieli ziemiaństwa Grodzieńszczyzny oraz na udziale żywiołu polskiego w rozwoju ekonomicznym regionu.

Jak zgodnie zapewnili obecnych jeden z redaktorów tomów pokonferencyjnych cyklu „Znakomici Grodnianie przełomu XIX-XX wieku” prof. Zdzisław Julian Winnicki i sekretarz redakcji wspomnianego cyklu publikacji Irena Waluś, również referaty, wygłoszone w ramach III konferencji naukowo-popularnej z cyklu „Znakomici Grodnianie przełomu XIX-XX wieku” ukażą się drukiem przed przyszłoroczną VI konferencją.

Organizowane przez ZPB przy wsparciu Konsulatu Generalnego RP w Grodnie i Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie spotkania uczonych i krajoznawców, badających losy znakomitych grodnian, są okazją nie tylko do prowadzenia dyskusji naukowych, zgłębiania wiedzy o losach mieszkańców Grodzieńszczyzny oraz jej popularyzowania. Cykliczne spotkania uczonych z Polski i Białorusi umożliwiają też zawiązywanie i podtrzymywanie nieformalnych kontaktów, które owocują przyjaznymi relacjami między naukowcami z sąsiednich krajów ponad podziałami narodowościowymi, tożsamościowymi i ideowymi.

Tak rozumianej integracji uczonych sprzyjał pozanaukowy program konferencji, w którym się znalazło m.in. zwiedzanie grodzieńskich zabytków, oraz odwiedzenie niektórych muzeów, m.in. Muzeum Zofii Nałkowskiej na Uniwersytecie Państwowym w Grodnie oraz Domu-Muzeum Elizy Orzeszkowej. Niewątpliwą atrakcją dla uczonych spoza Grodna stała się wycieczka statkiem po Niemnie, po której stali uczestnicy cyklu spotkań „Znakomici Grodnianie przełomu XIX-XX wieku” w towarzystwie księżnej Elżbiety Druckiej-Lubeckiej, zachwyconej pracą i dokonaniami uczonych, chętnie pozowali do zdjęcia upamiętniającego ich kolejne spotkanie nad Niemnem.

Znadniemna.pl