„Wieczna chwała bohaterom – wolność żywym” – pod takim hasłem, przypominającym o ofierze złożonej przez uczestników powstania warszawskiego z 1944 roku w obronie stolicy Polski, odbył się w dniach 30 września – 2 października V Zjazd Chórów Polonijnych, w którym najliczniejszą reprezentację miały polskie chóry z Białorusi.
Tegoroczny Zjazd Chórów Polonijnych tradycyjnie zorganizowała Fundacja „Ave Patria” na czele z prezesem Piotrem Białkiem, a patronatem honorowym wydarzenie objął Prezydent RP Andrzej Duda.
Forum miłośników śpiewu zespołowego zgromadziło aż czterystu ludzi, śpiewających w następujących chórach: „Quo Vadis&Camerata” (Brampton, Kanada), „Polonia” (Dortmund, Niemcy), „21” (Geteborg, Szwecja), „Promień” (Dyneburg, Łotwa), „Jutrzenka” (Rezekne, Łotwa), „Grodzieńskie Słowiki” (Grodno, Białoruś ), „Kraj Rodzinny” (Baranowicze, Białoruś), „Cantus Cordis” (Mińsk, Białoruś), „Echo” (Lwów, Ukraina), „Społem” (Mińsk, Białoruś), „Głos Duszy” (Mińsk, Białoruś), „Tęcza” (Mińsk, Białoruś), „Polonez” (Mińsk, Białoruś).
W pierwszym dniu zjazdu uczestnicy wszystkich przybyłych na forum chórów zostali podzieleni na cztery grupy według skali głosu: soprany, alty, basy i tenory. W grupach mieli nauczyć się śpiewać razem około 20 utworów, których partytury zostały rozesłane uczestnikom zjazdu zawczasu. W salach warszawskiego kościoła NMP Matki Miłosierdzia odbyły się warsztaty, po których ich uczestnicy uświetnili oprawę muzyczną Mszy św., tworząc olbrzymi zespół wokalny, składający się z czterystu chórzystów, na co dzień śpiewających w piętnastu chórach.
Po nabożeństwie z koncertem pt. „Dotyk Miłości”, poświęconym papieżowi Janowi Pawłowi II, wystąpił w świątyni chór z Kanady „Quo Vadis” i zespół instrumentalny „Camerata”. Następnie połączone chóry śpiewały razem, towarzysząc występom solistów z Polski i artystom, recytującym poezję.
W drugim dniu zjazdu chórzyści udali się na Cmentarz Wojskowy na Powązkach, aby oddać hołd powstańcom warszawskim i złożyć wiązanki kwiatów przy pomniku Gloria Victis.
Uczestnicy zjazdu otrzymali też pozwolenie na złożenie z asystą wojskową wieńców przy Grobie Nieznanego Żołnierza na placu Marszałka Józefa Piłsudskiego.
Wieczorem drugiego dnia zjazdu w Ośrodku Sportu i Rekreacji w Nowym Dworze Mazowieckim odbył się koncert chórów, w którym zabrzmiały pieśni patriotyczne i przypominające o martyrologii Narodu Polskiego oraz o heroicznej walce powstańców warszawskich, takie jak: „Marsz Sybiraków”, „Czerwone maki”, „Warszawianka”, „Modlitwa obozowa”, „Rota”, „Hymn Armii Krajowej” i inne.
Przed rozpoczęciem koncertu do publiczności zwrócił się Piotr Białek. „Chcemy by te pieśni przemawiały do wszystkich Polaków, by wreszcie ludzie zaczęli dobrze mówić o powstaniu i o wielkim poświęceniu powstańców, ponieważ oni nie chcieli zginąć na kolanach, woleli z bronią w ręku bronić swojego miasta” – mówił prezes Fundacji „Ave Patria”.
W ostatnim, przypadającym na niedzielę, dniu zjazdu, chóry miały okazję zaśpiewać podczas nabożeństw w podwarszawskich kościołach i dać w świątyniach krótkie koncerty.
Koncert galowy, podsumowujący V Zjazd Chórów Polonijnych, poświęcony 72. rocznicy zakończenia Powstania Warszawskiego, odbył się w Ożarowie Mazowieckim w Hotelu MCC MAZURKAS.
Wybór miejsca na uroczyste zakończenie zjazdu nie był przypadkowy. Mianowicie w Ożarowie Mazowieckim w Dworku Reicherów w nocy na 3 października 1944 roku po długich negocjacjach upoważnieni przez komendanta głównego Armii Krajowej gen. dyw. Tadeusza Komorowskiego „Bora”, płk. dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki „Jarecki” i ppłk. dypl. Zygmunt Dobrowolski „Zyndram” podpisali Układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie.
Poświęcony temu wydarzeniu wieczór, poza chórami, uczestniczącymi w zjeździe, uświetnili także soliści, a w pierwszej poetyckiej części koncertu na scenę wychodziła młodzież z Zespołu Szkół im. Melchiora Wańkowicza z Błonia oraz młodzież z Gimnazjum im. Ofiar Obławy Augustowskiej w Gibach. Wśród gości specjalnych koncertu byli: prezes Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej na Białorusi przy ZPB mjr Weronika Sebastianowicz, ks. prałat Stanisław Wysocki i mec. Andrzej Siedlecki. Goście specjalni i dyrygenci, wychodzących na scenę zespołów, otrzymali medale pamiątkowe V Zjazdu Chórów Polonijnych.
Jednym z najcieplej przyjmowanych przez publiczność utworów stała się piosenka autorstwa Heleny Abramowicz z Mińska pt. „Polsko moja”. Stała się ona, jak zauważył Piotr Bialek, prawdziwym hymnem zespołów, reprezentujących na zjeździe Białoruś.
Podczas koncertu przed publicznością odczytano list od Adama Kwiatkowskiego, szefa gabinetu Prezydenta RP Andrzeja Dudy, w którym prezydencki minister w imieniu swojego przełożonego podziękował artystom, biorącym udział w zjeździe, za krzewienie polskości w ich krajach zamieszkania. „Jesteście państwo ambasadorami kultury polskiej poza jej granicami. Swoją działalnością promujecie kulturę i pamięć o wielkich wydarzeniach historycznych (…) W imieniu Prezydenta RP Pana Andrzeja Dudy wyrażam uznanie i ogrom zasług za przygotowanie tego Zjazdu, ukazującego bogactwo polskiej kultury. Kultywowanie pamięci o powstańcach, którzy oddali życie w obronie Warszawy, jest istotnym elementem budowania naszej świadomości narodowej. Obchody rocznicowe są dla nas lekcją patriotyzmu i miłości do Ojczyzny. Wartości te musimy przekazywać młodym Polakom, mieszkającym w kraju jak i poza jego granicami”- napisał Adam Kwiatkowski.
Odczytane zostały także listy do uczestników zjazdu od Marszałka Sejmu RP Marka Kuchcińskiego i Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Mariusza Błaszczaka.
Na zakończenie trwającego cztery godziny koncertu burmistrz Ożarowa Mazowieckiego Paweł Kanclerz podziękował organizatorom koncertu galowego V Zjazdu Chórów Polonijnych i chórzystom za święto muzyki i za pielęgnowanie pamięci o ważnych wydarzeniach historycznych oraz poprosił o uczczenie minutą ciszy wszystkich bohaterów Powstania Warszawskiego.
Ludmiła Burlewicz z Warszawy, zdjęcia autorki i Aleksandra Wasilenki