Polacy w Nowej Zelandii postanowili uczcić 75. rocznicę przybycia Polskich Sierot syberyjskich do Nowej Zelandii (znanych jako „Dzieci z Pahiatua”), dodając do ośmiu lektur tegorocznego „Narodowego Czytania 2019” wydane książkowo wspomnienia małoletnich polskich ofiar II wojny światowej, które w 1944 roku znalazły schronienie na Antypodach.
Jan Roy-Wojciechowski, ocalony przez rząd Nowej Zelandii chłopak z Polesia, autor książki wspomnień pt. „Polski Nowozelandczyk, nadzwyczajna historia życia dziecka z Polesia”, fot.: Lawrence Smith/STUFF
Wielu przygarniętych w czasie wojny przez Nową Zelandię polskich dzieci urodziło się na terenie współczesnej Białorusi. Jednym z małych Polaków, pochodzących z terenów współczesnej Białorusi jest Jan Roy-Wojciechowski, urodzony w Ostrowkach koło Drohiczyna Poleskiego (obecnie w obwodzie brzeskim), który wydał swoje wspomnienia książkowo pt. „Polski Nowozelandczyk, nadzwyczajna historia życia dziecka z Polesia”.
Właśnie ta książka i wspomnienia innych ocalonych polskich sierot, będą czytane w Nowej Zelandii w ramach „Narodowego Czytania 2019” obok ośmiu dzieł wybitnych polskich pisarzy, wybranych na lektury tegorocznej Akcji, której patronuje Para Prezydencka.
O inicjatywie Rodaków z Antypodów dowiedzieliśmy się z listu, który wysłała do redakcji wiceprezes Stowarzyszenia Polaków w Christchurch (Nowa Zelandia) Elżbieta Hiszczynska-Sawicka.
Przypomnijmy, że historia „Dzieci z Pahiatua” jest jednym z najbardziej wzruszających epizodów z okresu II wojny światowej:
Podczas II wojny światowej do Nowej Zelandii przybyła grupa 733 polskich dzieci oraz 105 osób polskiego personelu opiekuńczego. Były to dzieci, które po utracie swoich bliskich w wyniku deportacji w głąb ZSRR w latach 1940–1941, wraz z Armią Andersa dostały się do Iranu (Persji).
Dla dzieci i ich opiekunów Nowa Zelandia otworzyła kampus w Pahiatua. Dzieci przebywały tam maksymalnie do 15 kwietnia 1949 r. Większość z nich pozostała w Nowej Zelandii, tworząc zintegrowaną grupę polonijną.
Nowa Zelandia była jedynym krajem wojennego świata, który przyjął małoletnich uchodźców bezwarunkowo, zapewniając im nie tylko bieżącą opiekę na czas działania obozu, ale również umożliwiając zdobycie wykształcenia i pełną asymilację w nowej ojczyźnie.
Akcja „Narodowe Czytanie” organizowana jest przez Prezydenta RP od 2012 roku. Została zainicjowana wspólną lekturą Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. W 2013 roku w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a podczas następnych edycji przeczytano kolejno: Trylogię Henryka Sienkiewicza oraz Lalkę Bolesława Prusa. W 2016 roku Andrzej Duda i Agata Kornhauser-Duda rozpoczęli Narodowe Czytanie Quo vadis Henryka Sienkiewicza w warszawskim Ogrodzie Saskim. W 2017 roku lekturą Narodowego Czytania było Wesele Stanisława Wyspiańskiego. W całej Polsce i za granicą dramat ten przeczytano w ponad 2000 miejsc.
Lektury „Narodowego Czytania 2019”, fot.: Krzysztof Sitkowski/KPRP
Lista lektur tegorocznego „Narodowego Czytania 2019” jest następująca:
„Dobra pani” – Eliza Orzeszkowa
„Dym” – Maria Konopnicka
„Katarynka” – Bolesław Prus
„Mój ojciec wstępuje do strażaków” (ze zbioru: „Sanatorium pod Klepsydrą”) – Bruno Schulz
„Orka” – Władysław Stanisław Reymont
„Rozdzióbią nas kruki, wrony…” – Stefan Żeromski
„Sachem” – Henryk Sienkiewicz
„Sawa” (z cyklu: „Pamiątki Soplicy”) – Henryk Rzewuski
Znadniemna.pl
