Jest nam niezwykle przykro poinformować Państwa, że w dniu 9 lutego w Grodnie, w wieku 69 lat, na zawał serca zmarł Siamion Domasz -jeden z najbardziej znanych białoruskich polityków opozycyjnych, szef obwodu grodzieńskiego w latach 90. minionego stulecia, od którego w ogromnym stopniu zależały losy odrodzenia polskiego szkolnictwa na Grodzieńszczyźnie.
Śp. Siamion Domasz w latach 90. minionego stulecia piastował funkcje kierownicze w Grodnie i obwodzie grodzieńskim, będąc szefem władzy wykonawczej obwodu grodzieńskiego, przewodniczącym Obwodowej Rady Deputowanych, a także deputowanym do białoruskiego parlamentu.
W okresie, kiedy śp. Siamion Domasz był na szczycie swojej kariery urzędniczej, Związek Polaków na Białorusi zabiegał u władz państwowych i samorządowych o pozwolenie na budowę w Grodnie i Wołkowysku szkół średnich z polskim językiem wykładowym. Mimo pewnego oporu władz w Mińsku wobec dążeń polskiej mniejszości do odrodzenia na Białorusi polskiej oświaty, ówczesny kierownik obwodu grodzieńskiego doskonale zdawał sobie sprawę, że w regionie, za który jest odpowiedzialny, Polacy stanowią duży odsetek rdzennej ludności i mają prawo do pielęgnowania swojej kultury, a także do nauczania swoich dzieci w języku ojczystym.
Dzięki przychylności śp. Siamiona Domasza Związkowi Polaków na Białorusi i jego ówczesnemu prezesowi Tadeuszowi Gawinowi udało się uzyskać niezbędne pozwolenia i uzgodnienia, a także podpisać porozumienie, na mocy którego partner ZPB – Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” – mógł uruchomić dwie duże inwestycje i wybudować dla mieszkających na Grodzieńszczyźnie Polaków Szkoły Polskie – w Grodnie i w Wołkowysku.
Prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dariusz Piotr Bonisławski wręcza Siamionowi Domaszowi Medal Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”
Prezes ZPB Andżelika Borys gratuluje Siamionowi Domaszowi
Stało się to już za panowania niezmiennego od 25 lat białoruskiego prezydenta Aleksandra Łukaszenki, który u początków swojego panowania jeszcze musiał się liczyć z prawem oraz interesami polskiej mniejszości i nie mógł unieważnić już zawartych porozumień, a także zablokować uruchomione inwestycje w odradzanie na Białorusi oświaty polskiej.
Zdaniem honorowego prezesa ZPB Tadeusza Gawina, będącego wówczas szefem największej na Białorusi organizacji polskiej mniejszości, rola śp. Siamiona Domasza w tym, że w Grodnie i Wołkowysku zostały wybudowane Szkoły Polskie, była kluczowa.
Przychylny Polakom grodzieński urzędnik i parlamentarzysta z czasem wszedł w konflikt z dyktatorską władzą, w jaką zaczęły się przemieniać rządy Aleksandra Łukaszenki. W 1996 roku wystąpił przeciwko białoruskiemu dyktatorowi i jako jedyny spośród regionalnych liderów białoruskich otwarcie przeszedł do opozycji wobec prezydenta.
W roku 2001 demokratyczne środowiska Białorusi wyłoniły Siamiona Domasza, jako swojego reprezentanta w wyborach prezydenckich. W jego sztabie wyborczym pracowało wielu białoruskich obywateli polskiej narodowości, związanych z ZPB. Tuż przed finiszem kampanii wyborczej, w wyniku zakulisowych porozumień liderów białoruskiej opozycji, grodnianin Siamion Domasz zmuszony został do wycofania swojej kandydatury w wyborach na rzecz innego opozycyjnego reprezentanta – szefa Federacji Związków Zawodowych Białorusi Uładzimira Hanczaryka. Zdaniem znacznej części opozycji roszada ta zdecydowała o porażce opozycyjnego rywala Aleksandra Łukaszenki w wyborach, gdyż Domasz cieszył się wśród wyborców o wiele większym poparciem i autorytetem niż Hanczaryk.
Po nieudanej próbie kandydowania na najwyższe stanowisko w państwie Siamion Domasz wycofał się z polityki i pracował jako kierownik przedsiębiorstw przemysłowych.
Jako człowiek, który znacznie się przyczynił do odrodzenia polskiego szkolnictwa na Białorusi śp. Siamion Domasz nie pozostał obojętny na problemy rozwoju polskiej oświaty w ojczystym kraju. W maju 2017 roku wspólnie z innymi znanymi grodnianami, od których zależały losy budowy Szkół Polskich w Grodnie i Wołkowysku, podpisał list do szefa Izby Reprezentantów Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi Władimira Andrejczenki z prośbą o odrzucenie przygotowanych w białoruskim Ministerstwie Edukacji poprawek do Kodeksu Edukacji Republiki Białorusi, grożących rusyfikacją polskim placówkom oświatowym w Grodnie i Wołkowysku.
Na znak wdzięczności i uznania za sprzyjanie odrodzeniu i rozwojowi polskiego szkolnictwa na Białorusi Siamion Domasz we wrześniu 2017 roku na wniosek ZPB otrzymał z rąk prezesa Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dariusza Piotra Bonisławskiego Medal Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”.
Był to ostatni spektakularny gest wdzięczności okazany śp. Siamionowi Domaszowi przez Polaków z Białorusi i Polski.
Z powodu nagłej, przedwczesnej śmierci wielkiego przyjaciela polskiej mniejszości na Białorusi Zarząd Główny ZPB składa szczere wyrazy współczucia krewnym oraz bliskim śp. Siamiona Domasza i łączy się z nimi w bólu.
Znadniemna.pl z upoważnienia Zarządu Głównego Związku Polaków na Białorusi
