W drugim dniu obchodów 30-lecia Związku Polaków na Białorusi liczna delegacja działaczy ZPB na czele z prezes Andżeliką Borys, gośćmi uroczystości rocznicowych i reprezentacją Konsulatu Generalnego RP w Grodnie wyruszyła w podróż po znajdujących się w Grodnie i okolicy miejscach pamięci narodowej. Po zakończeniu objazdu jego uczestnikom został uroczyście odczytany list gratulacyjny z okazji 30-lecia ZPB, napisany przez ministra Adama Kwiatkowskiego, sekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta RP, odpowiedzialnego za kontakty z Polakami za granicą. Odczytano też list od europoseł i byłej minister spraw zagranicznych RP Anny Fotygi.
Wśród gości z Polski, którzy mieli możliwość pozostać z działaczami ZPB dzień dłużej i uczestniczyć w drugim dniu obchodów 30-lecia działalności organizacji byli: delegacja Kancelarii Prezydenta RP Andrzeja Dudy na czele z Ewą Czerniawską, starszym radcą Biura ds. Kontaktu z Polakami za Granicą przy Kancelarii Prezydenta RP, delegacja Sopotu na czele z prezydentem miasta Jackiem Karnowskim, reprezentant władz samorządowych miasta Opola Roman Kirstein z małżonką Ireną, burmistrz miasta Kwidzynia Andrzej Krzysztofiak, reprezentanci posła do Parlamentu Europejskiego i byłej szefowej MSZ RP Anny Fotygi – Damian Cybulski i Krzysztof Wieteska, a także liczna delegacja Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej na czele z prezesem Arturem Kondratem. Reprezentacji Konsulatu Generalnego RP w Grodnie przewodniczył podczas objazdu polskich miejsc pamięci narodowej konsul RP Andrzej Raczkowski, odpowiedzialny w placówce konsularnej za kontakty z Polakami, mieszkającymi w grodzieńskim okręgu konsularnym.
Wyprawa zaczęła się od nawiedzenia Cmentarza Pobernardyńskiego w Grodnie, na którym Polacy pomodlili się przy symbolicznym grobie najmłodszego obrońcy Grodna we wrześniu 1939 roku – 13-letniego Tadka Jasińskiego, którego, jak zaznaczyła przy pomniku bohatera prezes ZPB Andżelika Borys, na wniosek ZPB w 2009 roku śp. Prezydent RP Lech Kaczyński pośmiertnie odznaczył Krzyżem Komandorskim Odrodzenia Polski.
Uczestnicy obchodów jubileuszu ZPB zapalili też znicze na grobie Bolesława Wołosiewicza, akowca, jednego z założycieli działającego przy ZPB Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej.
Nawiedzając Cmentarz Pobernardyński nie sposób było pominąć grób „niekoronowanej królowej” Grodna, wybitnej polskiej pisarki Elizy Orzeszkowej. Tutaj do zgromadzonych przemówiła znawczyni twórczości i życia pisarki, działaczka ZPB Irena Ejsmont, odczytując fragment napisanych przez młodziutką Orzeszkową do siebie samej życzeń, dotyczących tego, jak chciałaby, aby ułożyło się jej życie, jak chciałaby spotkać śmierć i jak miałby wyglądać pogrzeb.
Przy grobie Elizy Orzeszkowej spontaniczną refleksją podzielił się ze zgromadzonymi także konsul Andrzej Raczkowski. Powiedział, że postrzega analogię między rolą, jaką odgrywała za życia Eliza Orzeszkowa, broniąca polskości na ziemiach, opanowanych przez obce mocarstwo, a rolą, jaką dla zachowania polskości na Białorusi odgrywa współcześnie prezes ZPB Andżelika Borys.
Na Cmentarzu Pobernardyńskim krótką modlitwą uczestnicy wyprawy uczcili także pamięć generała brygady Wojska Polskiego Mikołaja Sulewskiego, jednego z twórców i dowódcy Samoobrony na Ziemi Grodzieńskiej w latach 1918-1919. Pogrzeb zmarłego w 1943 roku emerytowanego generała stał się jedną z największych w Grodnie manifestacji polskości w czasach okupacji niemieckiej.
Przebywając na terenie nekropolii uczestnicy objazdu miejsc pamięci zdążyli również oddać hołd bohaterowi wojny obronnej 1939 roku majorowi Justynowi Mokrzeckiemu.
Kolejnym punktem wyprawy objazdu polskich miejsc pamięci z okazji 30-lecia ZPB stał się grodzieński Cmentarz Franciszkański, na którym oddano hołd harcerzom, broniącym Grodna przed sowieckim atakiem we wrześniu 1939 roku oraz pochowanym tutaj żołnierzom, poległym i zmarłym od ran podczas oraz tuż po wojnie polsko-bolszewickiej.
Z Grodna liczący kilkanaście samochodów konwój z uczestnikami objazdu podążył w kierunku podgrodzieńskich Adamowicz. Na miejscowym cmentarzu modlitwą uczczono pamięć pochowanego tutaj nieznanego żołnierza Wojska Polskiego, poległego z rąk Sowietów w czasie wojny obronnej 1939 roku. O historii pochówku polskiego żołnierza i jego upamiętnienia siłami miejscowych mieszkańców opowiedział prezes Komitetu Ochrony Miejsc Pamięci Narodowej przy ZPB Tadeusz Malewicz.
Kolejnym nawiedzonym przez Polaków miejscem pamięci stał się pomnik postawiony przez ZPB w miejscu dokonywanych przez Niemców masowych kaźni polskiej inteligencji w miejscowości Naumowicze.
Wyprawa po miejscach pamięci z okazji Jubileuszu ZPB objęła także Silwanowce, gdzie na cmentarzu pomodlono się m.in. za dusze żołnierzy, poległych w legendarnej, zwycięskiej dla Polaków, bitwie pod Kodziowcami, stoczonej w 1939 roku przez żołnierzy 101. Rezerwowego Pułku Ułanów z sowiecką Brygadą Pancerną.
W samych Kodziowcach hołd pamięci ułanów 101. pułku uczestnicy wyprawy oddali przy ich pomniku, którym na stałe opiekuje się miejscowa mieszkanka Anna Budnik. Kobieta zauważyła przybycie licznej delegacji i pojawiła się przy pomniku, gdzie usłyszała wiele słów wdzięczności za codzienne opiekowanie się upamiętnieniem polskich bohaterów.
Ostatnim punktem objazdu polskich miejsc pamięci z okazji 30-lecia ZPB stał się cmentarz w Sopoćkiniach, na którym wraz ze swoim dowódcą generałem Józefem Olszyną-Wilczyńskim spoczywają polscy żołnierze i oficerowie, polegli we wrześniu 1939 roku podczas obrony wschodnich kresów II Rzeczypospolitej przed sowiecką inwazją.
Na cmentarzu w Sopoćkiniach podziękowania za udział w objeździe miejsc pamięci złożyła gościom jubileuszowych obchodów ZPB prezes organizacji Andżelika Borys. Przemówiła także prezes Oddziału ZPB w Sopoćkiniach Czesława Burzyńska, zapraszając wszystkich na kończącą obchody 30-lecia działalności ZPB uroczystość w pobliskim gospodarstwie agroturystycznym. Żegnając się z przyjaciółmi z Białorusi przemówił także prezes Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej Artur Kondrat. Udział delegacji kierowanego przez niego Stowarzyszenia w dwudniowych obchodach 30-lecia ZPB określił jako „pielgrzymkę duchową, uczącą prawdziwego patriotyzmu, którego można się uczyć od Polaków mieszkających na Białorusi”.
Podczas kończącego obchody 30-lecia działalności ZPB przyjęcia w jednym z gospodarstw agroturystycznych zdarzyło się najważniejsze wydarzenie drugiego dnia uroczystości – został odczytany list gratulacyjny z okazji 30-lecia ZPB, napisany przez ministra Adama Kwiatkowskiego, sekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta RP, odpowiedzialnego za kontakty z Polakami za granicą.
List gratulacyjny z okazji 30-lecia ZPB od ministra Adama Kwiatkowskiego odczytuje konsul RP w Grodnie Andrzej Raczkowski
Oto treść tego listu:
KANCELARIA PREZYDENTA
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
SEKRETARZ STANU
Adam Kwiatkowski
Warszawa, 28 lipca 2018 roku
Pani Andżelika Borys
Prezes Zarządu Głównego
Związku Polaków na Białorusi
Grodno
Republika Białoruś
Szanowna Pani Prezes,
Drodzy Rodacy i Szanowni Państwo,
serdecznie dziękuję za zaproszenie do udziału w uroczystych obchodach 30-lecia działalności Związku Polaków na Białorusi, zasłużonej i najliczniejszej społecznej organizacji polskiej mniejszości narodowej zamieszkałej w Republice Białoruś.
Bardzo mile i ciepło wspominam spotkanie z Rodakami w Grodnie i Wołkowysku z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka na początku czerwca. Żałuję, że nie mogę dzielić osobiście z Wami, Drodzy Państwo, radości płynącej z dzisiejszego, jubileuszowego spotkania, w gronie ludzi zasłużonych dla odrodzenia i krzewienia polskości na Białorusi.
Powodem szczególnej satysfakcji są sukcesy, jakie odnosi Związek Polaków na Białorusi w swojej codziennej, niełatwej pracy społecznej. Z nadzieją obserwujemy rosnącą liczbę placówek i szkół, w których prowadzone jest nauczanie języka polskiego i w języku polskim. To działalność o kluczowym znaczeniu dla wychowania młodego pokolenia w poszanowaniu kultury, tradycji i dziedzictwa naszego Narodu. To także inwestycja w dobre relacje między Polską a Białorusią.
Z głębi serca dziękuję Wam, Drodzy Rodacy, za 30 lat wytężonej pracy, za odwagę, za ogromne społeczne zaangażowanie w odrodzenie i zachowanie polskości, za obronę wartości, które są podstawą polskiej tożsamości. Słowa najwyższego uznania należą się wszystkim pielęgnującym pamięć o narodowych bohaterach, którzy polegli w obronie wolnej Polski na tej ziemi. Dziękuję za otaczanie troskliwą opieką weteranów walk o zachowanie prawdy o losach Polaków na Wschodzie, świadków historii, którzy doświadczyli osobiście okrucieństwa dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Wszystkim Państwu, którzy przybyliście na uroczystości jubileuszowe z najdalszych zakątków Białorusi, a szczególnie rodzicom, nauczycielom i wychowawcom przekazuję wyrazy najwyższego uznania i wdzięczności za wzorowe wypełnianie najważniejszego z zadań – wychowania dzieci i młodzieży tutaj urodzonych, w duchu polskości oraz w poszanowaniu tradycji i kultur obu naszych Narodów.
Z okazji jubileuszu Związku, w imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Pana Andrzeja Dudy oraz własnym składam na ręce Pani Prezes Andżeliki Borys najlepsze życzenia wszelkiej pomyślności w życiu osobistym oraz w pracy zawodowej dla działaczy i wszystkich członków organizacji. Życzę sił i wytrwałości w dalszej działalności społecznej dla dobra polskiej mniejszości narodowej w Republice Białoruś, dla dobra naszych Państw i Narodów.
Z wyrazami szacunku,
Adam Kwiatkowski
Uczestnicy przyjęcia usłyszeli też gratulacje i życzenia, złożone Związkowi Polaków na Białorusi przez poseł do Parlamentu Europejskiego, byłą szefową MSZ RP Annę Fotygę, która napisała:
List gratulacyjny z okazji 30-lecia ZPB od Anny Fotygi, poseł do Parlamentu Europejskiego odczytuje Damian Cybulski
Gdynia, 28 lipca 2018 r.
Szanowna Pani Andżelika Borys
Prezes Związku Polaków na Białorusi
Szanowna Pani Prezes,
Serdecznie dziękuję za zaproszenie na obchody XXX – lecia działalności Związku Polaków na Białorusi, które odbędą się na terenie Grodna i Kanału Augustowskiego. Spotkania z Polskimi Związkiem Polaków na Białorusi jest dla mnie zawsze wielkim i ważnym wydarzeniem. Ogromnie się cieszę, iż pozostaję w stałym i dobrym kontakcie z panią Prezes, jak i cala społecznością Polaków mieszkających na Białorusi.
Narodowe Święto Niepodległości to dla Polaków jedno z najważniejszych świąt państwowych. Po 123 latach’ zaborów nasze państwo odzyskało suwerenność. Historia odzyskania niepodległości, to w równym stopniu codzienny trud rodaków mieszkających na terenach byłej Rzeczypospolitej, jak i na emigracji, podejmowanych w celu zachowania polskości, rozwijania kultury i budowania polskiej myśli politycznej. Marzenia o wolności spełniły się wraz z klęska wszystkich trzech zaborców i zakończeniem I wojny światowej, w wyniku której Rzeczypospolita Polska odzyskała upragnioną niepodległości. Chciałabym, abyśmy upamiętniając historyczne rocznice, nie tylko patrzyli na nie przez pryzmat historii. Musimy patrzeć w przyszłość, wyciągając wnioski z przeszłości. Jako Polacy, powinniśmy pielęgnować i kultywować polski dorobek kulturalno-historyczny oraz dbać i przekazywać następnym pokoleniom wartości patriotyczne, niezależnie od miejsca naszego zamieszkania.
Niestety, nie mogę uczestniczyć w jubileuszu XXX – lecia działalności związku, ze względu na obowiązki, jakie wynikają z pełnionego przeze mnie mandatu Posła do Parlamentu Europejskiego. Korzystając z okazji chciałabym złożyć na ręce Pani Prezes najserdeczniejsze życzenia dla całej społeczności Polaków mieszkających na Białorusi, życząc wszelkiej pomyślności i wytrwałości w dążeniu do prawdy.
Z wyrazami szacunku i poważania,
Anna Fotyga
Poseł do Parlamentu Europejskiego
Obchody XXX-lecia Związku Polaków na Białorusi odbyły się dzięki pomocy finansowej Senatu RP i Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”.
Znadniemna.pl
