Wakacyjna akcja patriotyczna na cmentarzu żołnierzy AK

Akcją sprzątania i uporządkowania cmentarza wojennego w Worzianach postanowili zainaugurować rozpoczęcie wakacji letnich uczniowie kółka języka polskiego w Ostrowcu.

Do udziału w akcji patriotycznej, która zamieniła się w lekcję historii, przypominającą uczestnikom akcji o spoczywających na cmentarzu osiemnastu żołnierzach V Wileńskiej Brygady Armii Krajowej i jej legendarnym dowódcy majorze Zygmuncie Szendzielarzu „Lupaszce”, uczniowie kółka zaprosili swoich rodziców. O historii powstania nekropolii, którą uczniowie postanowili się zaopiekować, opowiedziała ich nauczycielka Żanna Stażyńska.

Kwatera w Worzianach jest miejscem ostatniego spoczynku osiemnastu żołnierzy V Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, którą dowodził mjr Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka”.

W dniu 31 stycznia żołnierze „Łupaszki” stoczyli pod Worzianami bój z oddziałem Wermachtu i żandarmerii niemieckiej. W katalogu miejsc pamięci narodowej na Grodzieńszczyźnie, sporządzonym przez Konsulat Generalny RP w Grodnie we współpracy ze Związkiem Polaków na Białorusi znajdujemy opis tego boju, opracowany na podstawie wspomnienia jednego z jego uczestników Wiktora Wiącki:

– Brygada w składzie czterech plutonów w sile około 160 ludzi kwaterowała w wiosce Worziany, gdy o godzinie 11 przed południem rozległy się strzały od strony północnej. Nim dowódca miał czas zorientować się w sytuacji, kolumna niemiecka zajechała przed wioskę i rozwinęła się tyralierę, próbując otoczyć wieś. Zatrzymani pod samą wioską ogniem naszych żołnierzy, Niemcy przypadli do ziemi i ostrzelali wieś z cekaemów i kilku erkaemów. Pociski zapalające spowodowały pożar kilku zabudowań. Tymczasem druga linia niemiecka ukazała się na skraju lasu oddalonego o 300m. od wsi. Dowódca brygady wysłał dwa plutony, aby okrążyły nieprzyjaciela od strony lasu, dając równocześnie rozkaz do natarcia pozostałym plutonom. Pod naciskiem natarcia, w którym dowódca brygady szedł na czele tyraliery, pierwsza linia niemiecka zaczęła się wycofywać w kierunku lasu, wkrótce jednak plutony okrążające obeszły wroga od tyłu i druga linia niemiecka, cofając się przed nimi, wyszła z lasu na otwarte pole w kierunku wioski. W ten sposób Niemcy dostali się w podwójny ogień i walka zakończyła się ich zupełnym rozbiciem. Na przedpolu przed wioską pozostało zabitych 63 Niemców… Zdobyto 1 cekaem, 3 erkaemy i kilkadziesiąt karabinów i granatów.

Wśród żołnierzy rannych w boju pod Worzianami znalazł się także ich dowódca mjr Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka”, który doznał kontuzji ręki. Jego brygada straciła w boju 19 żołnierzy.

Kwaterę żołnierzy „Łupaszki”, dzięki staraniom środowisk kombatanckich Wileńszczyzny, uporządkowano na początku lat 90. minionego stulecia. Od tamtego czasu nekropolią opiekuje się miejscowa ludność polska, m.in. uczniowie kółka języka polskiego w Ostrowcu, którzy na początku wakacji posprzątali na grobach poległych pod Worzianami żołnierzy AK, wynosząc z terenu nekropolii liście i śmieci, usuwając z pomników mech, a także wycinając zbędną roślinność.

Uczestnicy akcji umówili się, że kolejnym etapem porządkowania cmentarza będzie pofarbowanie znajdujących się na nim pomników żołnierzy.

Żanna Stażyńska z Worzian