W Witebsku odbudują niezwykły kościół zburzony w czasach ZSRR

XVII-wieczny barokowo-renesansowy kościół pod wezwaniem św. Antoniego Padewskiego w Witebsku przetrwał wojnę, okres stalinizmu i został zburzony w 1961 r. w okresie antyreligijnej kampanii Chruszczowa.

Kościół został wybudowany jako część kompleksu klasztornego bernardynów. Jego autorem był polski architekt włoskiego pochodzenia Józef Fontana. Oryginalność budowli polegała na tym, że łączył dwa style: barokowej fasadzie towarzyszył renesansowy wystrój wnętrza.

W czasach carskich kościołowi udało się uniknąć losu wielu katolickich świątyń i nie został zamieniony na cerkiew, choć carskie władze zlikwidowały klasztor.

W czasach sowieckich w świątyni znajdowała się sala sportowa, potem zamieniono go na muzeum ateizmu. Eksponowano tam w charakterze przykładu religijnego zabobonu ciało czczonej przez prawosławnych św. Eufrozyny Połockiej. Bolszewicy zorientowali się, że ludzie przychodzą do muzeum, by pomodlić się przy relikwiach świętej i jej ciało zostało usunięte.

W czasie wojny kościół został częściowo zniszczony – zburzono szczyty wież. Jednak zachowane mury przetrwały. Zburzono go dopiero w 1961 r. przy okazji poszerzania ulicy Lenina. Zbiegło się to z zapoczątkowaną przez Chruszczowa kampanią religijną polegająca na masowym burzeniu kościołów i cerkwi na terenie ZSRR.

Jak poinformował proboszcz wybudowanego w innym miejscu nowego kościoła św. Antoniego Wiaczasłau Barok, białoruskie ministerstwo kultury zaakceptowało wstępny projekt odbudowy.

– W archiwach historycznych nie zachował się projekt kościoła. Na szczęście pozostały opisy. Na przykład zachodnia fasada miała niezwyczajne proporcje jak dla takich obiektów – była rozciągnięta w poziomie. Świątynia liczyła 30 m wysokości i około 1 tys. metrów kwadratowych powierzchni.

Ks. Barok podkreśla, że zaakceptowany plan przewiduje przywrócenie świątyni do początkowego wyglądu. Białoruskie ministerstwo kultury postawiło warunek, by jak najdokładniej odtworzyć detale kościoła. Według proboszcza, odbudowany kościół stanie się dominantą w centrum miasta i dopełni architektoniczną kompozycję placu, na którym znajduje się również miejski ratusz. Kościół jednak będzie musiał być przesunięty w porównaniu do dawnej lokalizacji z powodu poszerzenia ulicy Lenina.

Jest to kolejny obiekt w Witebsku, który zostanie przywrócony miastu. Począwszy od 1990 r., w mieście odbudowano trzy cerkwie. Kościół św. Antoniego będzie pierwszą świątynią katolicką odtworzoną w mieście.

Opis witebskiej świątyni trafił na karty autobiograficznej powieści rosyjskiego laureata nagrody Nobla w literaturze Iwana Bunina, a także został uwieczniony w obrazie Marca Chagalla pt. „Szary dom”.

Znadniemna.pl za jb/belsat.eu Vkurier.by, sb.by