Bitwa Warszawska, rozegrana w dniach 13–25 sierpnia 1920 roku, była decydującym momentem wojny polsko-bolszewickiej. Określana mianem „Cudu nad Wisłą”, została uznana za jedną z 18 najważniejszych bitew w historii świata. Jej wynik przesądził o zachowaniu niepodległości przez Polskę i zatrzymał marsz rewolucji bolszewickiej na Zachód.
Wojna rozpoczęła się krótko po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Bolszewicy, kierowani przez Lenina, planowali pokonanie Polski jako taktyczny cel, by następnie wesprzeć rewolucje w Niemczech i innych krajach Europy Środkowej. Po nieudanych rozmowach pokojowych w Moskwie i Mikaszewiczach, Armia Czerwona rozpoczęła ofensywę, której celem było zdobycie Warszawy.
Ofensywa sowiecka
Dowodzona przez Michaiła Tuchaczewskiego Armia Czerwona ruszyła na Warszawę, wspierana przez oddziały Siemiona Budionnego i III Korpus Kawalerii Gaj-Chana (właśc. Gaj Dimitriewicza Gaja).
Plan zakładał okrążenie polskich sił i zdobycie stolicy. Sytuacja była dramatyczna — Radzymin kilkanaście razy przechodził z rąk do rąk, a bolszewicy byli przekonani, że Warszawa upadnie w ciągu kilku godzin.
Plan Piłsudskiego
Marszałek Józef Piłsudski, wspólnie z gen. Tadeuszem Rozwadowskim, płk. Tadeuszem Piskorem i kpt. Bronisławem Regulskim, opracował plan kontrofensywy. Operacja składała się z trzech faz: obrony na linii rzek, uderzenia znad Wieprza na skrzydło bolszewików oraz pościgu i rozbicia sił Tuchaczewskiego. Kluczowe było odcięcie korpusu Gaj-Chana od głównych sił sowieckich.
Wojna radiowa
Ważnym elementem bitwy było zdobycie sztabu sowieckiej 4. Armii w Ciechanowie przez 203. Pułk Ułanów. Polacy przejęli radiostację i rozpoczęli zagłuszanie sowieckiej łączności, nadając przez dwie doby teksty Pisma Świętego. To uniemożliwiło koordynację działań Armii Czerwonej.
Przełom i zwycięstwo
16 sierpnia Piłsudski rozpoczął kontratak z rejonu Kocka i Cycowa, uderzając na tyły bolszewików. Polskie oddziały zdobywały kolejne miejscowości, m.in. Nasielsk, Pułtusk i Serock. 5. Armia gen. Władysława Sikorskiego skutecznie wiązała siły sowieckie, a 1. i 15. Dywizja Piechoty odcinały drogę odwrotu. Część wojsk sowieckich została zmuszona do przekroczenia granicy Prus Wschodnich, gdzie została rozbrojona.
Bilans
Straty polskie wyniosły ok. 4,5 tys. zabitych, 22 tys. rannych i 10 tys. zaginionych. Armia Czerwona straciła ok. 25 tys. zabitych i rannych, 60 tys. żołnierzy trafiło do polskiej niewoli, a 45 tys. zostało internowanych przez Niemców. Sukces Bitwy Warszawskiej był możliwy m.in. dzięki złamaniu sowieckich szyfrów przez por. Jana Kowalewskiego jeszcze w 1919 roku.
Znadniemna.pl na podstawie Dzieje.pl, źródło ilustracji: Gov.pl
