Związani z Polską i jej Kresami Wschodnimi katoliccy męczennicy Rosji

23 maja w Petersburgu oficjalnie zakończono diecezjalny etap procesu beatyfikacyjnego, nowych katolickich męczenników XX-wiecznej Rosji obrządku łacińskiego i wschodniego. Wśród nich znalazły się osoby związane z Polską albo z Kresami Wschodnimi Rzeczypospolitej.

O zakończeniu diecezjalnego etapu procesu beatyfikacyjnego katolickich nowo męczenników Rosji poinformował kanał na Telegramie „Słuchać hadko!”.

Wśród przyszłych świętych znalazły się następujące postacie:

Biskup Antoni Malecki (1861-1935)

Urodził się w Sankt–Petersburgu 17 kwietnia 1861 roku. Ukończył Petersburskie Seminarium Duchowne. Święcenia kapłańskie przyjął w 1884 roku. W 1896 roku zorganizował przytułek dla chłopców i pierwsze polskie gimnazjum. Został aresztowany w marcu 1923 roku i skazany na 3 lata pozbawienia wolności. W styczniu 1926 roku wrócił do Leningradu. 13 maja 1926 roku przyjął sakrę biskupią i został mianowany Administratorem Apostolskim Leningradu. W listopadzie 1930 roku został aresztowany i zesłany na Syberię. W 1934 roku, za wstawiennictwem organizacji międzynarodowych, w nadzwyczaj ciężkim stanie zdrowia, nadszarpniętego przeniesionymi w zsyłce cierpieniami, w rezultacie wymiany został wywieziony do Polski. Zmarł w Warszawie 17 stycznia 1935 roku. Pierwotnie był pochowany w katedrze św. Jana w Warszawie.

W czasie przebywania w Sankt–Petersburgu biskup Malecki bardzo wiele sił i uwagi poświęcał młodzieży i kształceniu dzieci, za co nazywano go: „Petersburski don Bosco” chociaż w 1934 roku został wywieziony do Warszawy, sam, powołujac się na swoje pasterskie obowiązki, nie wyrażał swojej zgody na wyjazd.

Wśród wiernych bardzo szeroko rozpowszechniła się pamięć o biskupie Antonim Maleckim i sława jego świętości. Wierni modlą się o jego beatyfikację, z czcią przechowują jego wizerunki. Jego pamięci zostało poświęcone sympozjum, a w kościele św. Stanisława została umieszczona poświęcona jemu tablica. Biskupowi Maleckiemu zostało poświęconych wiele publikacji, istnieje też wspólnota nosząca jego imię.

Biskup Karol Śliwowski (1855-1933)

Syn Henryka Jacentego Antoniego Śliwowskiego i Kornelii Balbiny z Boczarskich. Święcenia kapłańskie przyjął w Petersburgu w 1883 roku, po czym objął funkcję wikariusza w Siennie (gubernia mohylewska). W roku 1885 otrzymał probostwo w Leplu (gubernia witebska). W październiku roku 1897 przeniesiony został na probostwo w Kazaniu, gdzie pełnił również obowiązki kapelana wojskowego oraz administratora duszpasterstwa wojskowego dla IV okręgu, obejmującego gubernie: kazańską, wiacką, niżnegorodzką, permską i sybirską. Na własną prośbę w październiku 1911 roku został skierowany do Władywostoku. Parafię tą objął w styczniu roku następnego. 28 października 1923 w Harbinie z rąk delegata Stolicy Apostolskiej arcybiskupa Celso Constantiniego otrzymał sakrę biskupią a 15 listopada tr. po powrocie do Władywostoku, został powołany na biskupa ordynariusza utworzonej 2 lutego 1923, zależnej bezpośrednio od papieża diecezji władywostockiej.

W 1930 roku został przymusowo wywieziony do oddalonej ok. 20 km od Władywostoku Sedanki, gdzie pozbawiony środków do życia oraz możliwości sprawowania funkcji duszpasterskich zmarł 6 stycznia 1933. Zasługą ks. Śliwowskiego była budowa kościołów w Leplu i w Kazaniu, oraz pięknej katedry gotyckiej we Władywostoku.

Ksiądz Konstanty Budkiewicz (1867-1923)

Urodził się 1 lipca 1867 roku w Zubrach koło Dyneburga. Był synem Juliusza i Marii z Borkowskich. W latach 1886–1890 uczył się w seminarium duchownym, a następnie w Akademii Duchownej w Petersburgu, gdzie uzyskał stopień kandydata teologii. Święcenia kapłańskie uzyskał w 1893 roku. 13 stycznia 1904 został zastępcą Jana Ścisławskiego, proboszcza w parafii św. Katarzyny w Petersburgu, a niedługo potem jej proboszczem. Poprzedni proboszcz wysoko cenił jego zdolności oraz doświadczenie administratorskie. Dzięki jego działalności polskie gimnazja, męskie i żeńskie przy jego parafii osiągnęły bardzo dobry poziom nauczania. Zajmował się organizowanie oświaty dla najbiedniejszych. Członek Rzymskokatolickiego Towarzystwa Dobroczynności w Petersburgu. Brał udział w pracach towarzystwa sportowego „Sokół Polski”. Był członkiem Ligi Narodowej.

Po wybuchu I wojny światowej był od sierpnia 1914 działaczem Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny m.in. członkiem Komitetu Głównego i wiceprezesem towarzystwa. W 1917 roku kierował pracami Polskiego Komitetu Obywatelskiego, udzielającego pomocy Polakom przebywającym na terenie Rosji. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pozostał w Rosji Radzieckiej i przyjął obywatelstwo sowieckie, dla zapewnienia opieki religijnej ludności polskiej. Od sierpnia 1922 roku był profesorem w tajnym seminarium duchownym w Petersburgu.

Na początku marca 1923 roku zostali wezwani do Moskwy, na ich własny koszt, arcybiskup Cieplak, jego wikariusz generalny Konstanty Romuald Budkiewicz, egzarcha Leonid Fiodorow, przedstawiciel Kościoła rosyjsko-katolickiego, i dwunastu innych duchownych, po czym wytoczono im proces pokazowy przed Najwyższym Trybunałem Rewolucyjnym: o propagandę antyradziecką, przeciwstawianie się podziałowi Kościoła i państwa oraz konfiskacie dóbr kościelnych i przechowywanie w kościołach zwłok zmarłych. Arcybiskup Cieplak i prałat Budkiewicz zostali skazani na śmierć przez rozstrzelanie. Cieplakowi złagodzono wyrok na 10 lat więzienia.

Polski poseł, Roman Knoll, zaproponował wymianę księdza Budkiewicza na któregoś z więzionych w Polsce agentów sowieckich, ale propozycja została odrzucona. Również interwencje przedstawicieli Anglii, Czechosłowacji, Włoch i Watykanu nie przyniosły żadnych rezultatów.

Prałat Budkiewicz został zabity strzałem w tył głowy 31 marca 1923 roku w moskiewskim więzieniu na Łubiance. Zwłoki zostały prawdopodobnie spalone.

Na jego cześć postawiono w Zwierzyńcu  (woj. Lubelskie) drewniany krzyż

Ksiądz Jan Trojgo (1881-1932)

Urodził się 12 grudnia 1881 roku we wsi Progalino w guberni grodzieńskiej, w katolickiej rodzinie chłopskiej o mieszanym pochodzeniu polsko-białoruskim.

Absolwent Petersburskiego Seminarium Teologicznego (1906 r.) i Cesarskiej Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej w Petersburgu (1908 r.), którą ukończył uzyskując tytuł magistra teologii.

Święcenia kapłańskie otrzymał 10 sierpnia 1906 roku  z rąk biskupa Edwara von Roppa w Wilnie. Od 1908 pracował jako katecheta w szkołach średnich w Mohylewie. Od 1910 roku był profesorem liturgiki w Petersburskim Seminarium Duchownym. W 1914 został kanclerzem w kurii metropolii mohylewskiej w Petersburgu. Od 1916 roku był także nauczycielem prawa w gimnazjach dla dziewcząt w Piotrogrodzie. Wydawał czasopismo diecezjalne „Życie Kościelne”.

W 1923 roku został aresztowany w Moskwie i skazany na trzy lata więzienia. W 1925 zwolniono go, po czym pełnił funkcję rektora kościoła św. Stanisława w Leningradzie. W 1927 został ponownie aresztowany i skazany na 5 lat więzienia. Był przetrzymywany w obozie specjalnym na wyspach Sołowieckich. W czerwcu 1929 został przeniesiony na wyspę Anzer. Oczekując na zwolnienie, 5 lipca 1932 roku został po raz trzeci aresztowany w zbiorowej sprawie czternastu księży katolickich oskarżonych o tworzenie zorganizowanej grupy antysowieckiej, tajne odprawianie obrzędów religijnych oraz organizowanie nielegalnych kanałów komunikacji z zamiarem przekazywania za granicę informacji o sytuacji katolików w ZSRR. W śledztwie uznano Trojgo za jednego z przywódców tej grupy. Podczas przesłuchania w 1932 roku powiedział, że uważa się za głęboko wierzącego, przekonanego katolika i księdza, a ze względu na moje przekonania jest gotów poświęcić życie.

W 1932 roku został przeniesiony z obozu Sołowieckiego do więzienia NKWD w Leningradzie. Zmarł w więziennym szpitalu z powodu wylewu. Został pochowany pod zmienionym nazwiskiem na cmentarzu Prieobrażenskim w Leningradzie, jego miejsca pochówku do dziś nie odnaleziono.

Ksiądz Antoni Dziemieszkiewicz (1891-1937)

Urodził się w 1891 roku w rodzinie chłopskiej we wsi Boszarowo, w powiecie orszańskim guberni mohylewskiej.

Ukończył seminarium duchowne w Piotrogrodzie (Petersburgu) i w 1918 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Służył w Orle, Briańsku i Rosławiu. W 1924 roku został administratorem parafii w Niżnym Nowogrodzie i Włodzimierzu, a w 1927 roku administratorem także w parafiach w Riazaniu, Jarosławiu, Rybińsku i Kostromie. W październiku 1929 roku został aresztowany wraz z członkami rady parafialnej. Został skazany 13 marca 1930 roku na 10 lat niewolniczej pracy przymusowej i wysłany na Wyspy Sołowieckie (Sołowiecki Obóz Specjalnego Przeznaczenia). Po 50 siedmiu latach na Sołowkach został przeniesiony do celi więziennej, a 9 października 1937 roku został skazany na karę śmierci przez sąd kapturowy – specjalną trojkę NKWD. Rozstrzelano go w zbiorowej egzekucji kilku kapłanów 3 listopada 1937 roku, w Sandarmochu (Karelia).

Ksiądz Franciszek Budrys (1882-1937)

Urodzony 14 października 1882 roku w guberni kowieńskiej. Ukończył seminarium duchowne w Petersburgu. W 1907 roku przyjął święcenia kapłańskie i zaczął służyć w Tomsku, od 1924 roku w Tobolsku i w Tiumeniu. W tym samym czasie posługiwał także w parafiach w Permie i Jekaterynburgu. Następnie w parafiach Kazania, Ufy i Wiatki (do 1937).

Został aresztowany 17 czerwca 1937 roku w Ufie wraz z członkami rady parafialnej. W grudniu 1937 roku został skazany na śmierć i rozstrzelany 16 grudnia w więzieniu w Ufie. Wraz z nim zginęło jeszcze 180 jego parafian zebranych z tych miast na Syberii, w których był on proboszczem.

Ksiądz Antoni Czerwiński (1881-1938)

Urodził się 8 października 1881 roku w Biłgoraju w ówczesnej guberni lubelskiej. Ukończył Niższe i Wyższe Seminarium Duchowne w Saratowie, potem Akademię Duchowną w Petersburgu ze stopniem magistra teologii.

Święcenia kapłańskie przyjął 2 kwietnia 1905 roku. Od 1906 roku był wikariuszem kościoła katedralnego w Saratowie i osobistym sekretarzem biskupa tyraspolskiego Józefa Kesslera, od września 1911 roku administratorem parafii we Władykaukazie. Po rewolucji, gdy nie było już biskupa, a wiele kościołów zamknięto, kontynuował on służbę w swojej parafii, obsługując także parafie, które zostały bez kapłanów. W 1936 roku został aresztowany na podstawie fałszywego oskarżenia i skazany na śmierć. Rozstrzelany 26 stycznia 1938 roku. W 1958 roku został pośmiertnie zrehabilitowany.

Ksiądz Paweł Chomicz (1893-1942)

Urodził się w Wołkowysku 17 października 1893 roku w rodzinie prawosławnej. Jego ojciec, Siemion Chomicz, był przysięgłym księgowym powiatowego urzędu skarbowego. 22 października 1905 roku Paweł Chomicz wraz z rodzicami przeszedł na katolicyzm obrządku łacińskiego, co zapewne wiązało się z edyktem tolerancyjnym, wydanym w efekcie rewolucji 1905 roku oraz z przynależnością przodków Chomiczów do Kościoła greckounickiego.

W 1916 roku ukończył Rzymskokatolickie Seminarium Duchowne w Piotrogrodzie i przyjął święcenia kapłańskie. Następnie rozpoczął studia na Cesarskiej Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej w Piotrogrodzie oraz pracę w piotrogrodzkich parafiach. Rewolucja 1917 roku spowodowała przerwanie studiów. W 1918 roku pracował jako duszpasterz przy kaplicy św. Józefa w Wyricy, zaś dwa lata później był proboszczem kościoła Przenajświętszej Trójcy w Pskowie. W późniejszych latach pełnił funkcję proboszcza w różnych parafiach Piotrogrodu (Leningradu) (m.in. św. Kazimierza) i obwodu piotrogrodzkiego (leningradzkiego). Z polecenia biskupa Antoniego Maleckiego był też przełożonym wszystkich wspólnot tercjarzy zakonu św. Franciszka w Rosji.

Został aresztowany w 1926 roku w Leningradzie i osadzony na 10 lat w łagrze na Wyspach Sołowieckich (Sołowiecki Obóz Specjalnego Przeznaczenia (SŁON)), gdzie był jednym z organizatorów łagrowego życia religijnego. Następnie przebywał w Kostromie, Kałudze i na Syberii. W 1939 roku powrócił do Leningradu, gdzie kontynuował działalność religijną, m.in. odprawiając w mieszkaniach tajne msze święte.

Po wyjeździe ks. Michela Florenta w 1941 roku przejął obowiązki apostolskiego administratora Leningradu. Został aresztowany w 1942 roku (w okresie blokady Leningradu) i skazany na śmierć. Rozstrzelany 10 września 1942 r. w Leningradzie.

Matka Katarzyna (Anna Abrikosowa) (1882-1936)

Urodziła się 23 stycznia 1882 roku (według innych danych 22 grudnia 1881 roku) w Moskwie. W 1903 roku ukończyła Garton College uniwersytetu Cambridge, wróciła do Rosji i wyszła za mąż za Władimira Abrikosowa.

W Paryżu 20 grudnia 1908 roku przyjęła katolicyzm. W 1913 roku została przyjęta wraz z mężem do Trzeciego Zakonu Św. Dominika. W 1917 roku przeszła na bizantyjski obrządek. W tym samym roku założyła Zgromadzenie Sióstr Tercjarek Zakonu Św. Dominika i stanęła na jego czele. W 1923 roku aresztowano ją wraz z siostrami zakonnej wspólnoty, a następnie skazano na 10 lat więzienia. W 1932 roku przeszła operację raka piersi i ze względu na stan zdrowia została zwolniona z więzienia. W 1933 roku została ponownie aresztowana i skazana na 8 lat łagrów.

Zmarła 23 lipca 1936 roku w szpitalu butyrskiego więzienia w Moskwie. Jej ciało poddano kremacji 27 lipca 1936 roku.

Kamila Kruszelnicka (1892-1937)

Urodziła się w 1892 roku w Baranowiczach. Ukończyła gimnazjum i studiowała na Uniwersytecie w Moskwie. Mieszkając w Moskwie, utrzymywała kontakty z przełożoną Zgromadzenia Tercjarek Św. Dominika, matką Katarzyną Abrikosową. Na początku lat 30-tych, w czasie religijnych prześladowań, w mieszkaniu Kruszelnickiej zbierała się młodzież interesująca się religią. Kamila została aresztowana w 1933 roku na podstawie fałszywych oskarżeń, a następnie skazana na 10 lat łagrów. Wysłano ją na Sołowki. W łagrze trwała w wierze. Zawarła tam katolickie małżeństwo z człowiekiem, którego miała nadzieję nawrócić. Ten  jednak okazał się donosicielem. W 1937 roku Kruszelnicka została przeniesiona w miejsce o ostrzejszym rygorze. Została rozstrzelana, 27 października 1937 roku, na uroczysku Sandarmoch koło Miedwieżjegorska w Karelii.

Znadniemna.pl za „Słuhcać hadko!”/ Wikipedia.org. Biogramy i portrety Służebnic i Sług Bożych pochodzą z Wikipedii oraz opracowania pt. „Z Chrystusem do końca. Męczeństwo Sług Bożych w Związku Sowieckim”, dostępnego na portalu Sybiracy.pl