W Muzeum Kresów i Ziemi Ostrowskiej w Ostrowi Mazowieckiej trwa wystawa „300 obrazów Napoleona Ordy”. Jej wernisaż odbył się 27 listopada br., a ekspozycja liczy 300 prac, które przedstawiają wiele już nieistniejących obiektów na ziemiach polskich i na byłych Kresach Rzeczypospolitej. Po II wojnie światowej jest to największa wystawa dzieł wybitnego artysty.
Napoleon Orda – polski kompozytor, malarz i rysownik, który w latach 1872 – 1880 poświęcił się upamiętnieniu wielu miejsc, budowli, zamków, pałaców, dworów i krajobrazów, które ówcześnie istniały na terenach Rzeczypospolitej i ziem kresowych. Artysta urodził się 11 lutego 1807 w Worocewiczach w miejscowość będącej na terenie dzisiejszej Białorusi. Niezwykle utalentowany człowiek, polski patriota walczący w Powstaniu Listopadowym, uwięziony i zesłany… Człowiek o burzliwym życiorysie i poświęcający się muzyce i malarstwu. W 1872 roku podjął się pracy, którą można nazwać dziełem jego życia, gdy w trakcie letnich podróży, w rysunkach i na płótnie uwiecznił zabytkowe miejsca rozmieszczone na terenach rodzimej ziemi, a potem wielu innych na terenach ówczesnej Polski. Wykształcił swój rozpoznawalny styl, dobrze oddający charakter ówczesnych polskich krajobrazów. Dziś jego prace są często jedynym źródłem, który dokumentuje wygląd budynków budowanych na terenach polskich. Jego ostatnie prace pochodzą z 1880 roku. Napoleon Orda zmarł 26 kwietnia 1883 w Warszawie.
Przed otwarciem wystawy zebranych przywitał założyciel i dyrektor muzeum Zbigniew Banaszek. „Nasze Muzeum funkcjonuje już dziewięć lat, organizowaliśmy trzy zagraniczne wystawy, w tym w Mińsku i Pałacu Radziwiłłów w Nieświeżu, 51 wystaw krajowych. Działalność muzealną prowadzimy z oszczędności prywatnych”.
O życiu artysty i pracach mówił w prelekcji Dariusz Wardaszko, kustosz Muzeum Kresów i Ziemi Ostrowskiej. Po oficjalnym otwarciu wystawy i odsłonięciu portretu Napoleona Ordy odbył się wykład ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego pt. ,,Polacy z Kresów w walce o niepodległość ojczyzny”.
Prywatne muzeum powstało 14 grudnia 2013 r. z inicjatywy Państwa Marzeny i Zbigniewa Banaszków w oparciu o ich fundusze. Muzeum mieści się w odrestaurowanym wojennym spichlerzu wybudowanym w 1941 r. Muzeum posiada bardzo bogate zbiory dokumentów i pamiątek związanych z historią Kresów: jedyny na świecie Apel Polskiej Rady Naczelnej Ziemi Grodzieńskiej o przyłączenie Grodna i Grodzieńszczyzny do II Rzeczypospolitej, oryginalny Statut Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1744 roku z komentarzem, wiele starodruków z 1700 roku, oryginalne zdjęcie Elizy Orzeszkowej i wiele eksponatów związanych z Grodno. Zbigniew Banaszek to przedsiębiorca, który od lat pomagał w zachowaniu polskiego dziedzictwa na Białorusi, finansując renowację istniejących tu miejsc polskiej pamięci narodowej i polskich cmentarzy. Placówka, która powstała z zafascynowania i miłości do historii dyrektora Zbigniewa Banaszka oraz pasjonatów wspierających jego działania jest prywatna, a zgromadzone zbiory niewątpliwie są unikalną kolekcją i historią wartą poznania.
Marta Tyszkiewicz, zdjęcia: www.kurier-w.pl
józef III / 1 stycznia, 2023
Bardzo dobra inicjatywa zwłaszcza, że na Białorusi uważają N. Ordę za etno – politycznego Białorusina.
/